مرگ و فرصتها: مجموعه سخنرانیهای حسین انصاریان صفحه 155

اشارۀ پیامبر صلی الله علیه و آله به اهمیت وراثت

وجود مبارک رسول خدا صلی الله علیه و آله با آن دید و بصیرتی که داشتند، در آن زمان به این ژن، در ضمن اتفاق غیر منتظره برای خانواده ای اشاره کرده اند.

جریان از این قرار بود که جوانی با همسرش، هر دو سفید پوست، زیبا چهره، بعد از ازدواج، بچه دار شدند، ولی بچۀ آنها رنگ پوستش سیاه بود. البته شوهر می دانست که همسرش خوب، باوقار و اهل دین است و نمی شد به این زن بدگمان شد که بچه ای که به دنیا آورده است، از مرد دیگری باشد.

جوان گفت: با هم خدمت رسول خدا صلی الله علیه و آله می رویم و این مشکل را با ایشان در میان می گذاریم که من به همسرم اطمینان دارم، اما بچۀ به دنیا آمده سیاه است. یا رسول الله! این مسأله واقعاً برای این خانواده سنگین است.

پیامبر صلی الله علیه و آله خیلی طبیعی فرمودند: این طفل از خودتان است (1) و این جملۀ معروف را آن روز فرمودند: «العرق دسّاس» (2) عرب زمان پیغمبر صلی الله علیه و آله کلمۀ دسّاس را می فهمیدند که چیست. دسّاس یعنی واسطۀ انتقال.

کلمۀ دسّاس در لغت این گونه معنا شد: «العرق تنتقل صفات الآباء و الامهات الی الاولاد» (3) چیزی در نطفۀ بشر است که پیامبر صلی الله علیه و آله اسم آن را عِرْق گذاشت و اروپایی ها ژن نامیدند. بعد حضرت فرمودند: در چند نسل گذشته تو، پدر یا مادری بوده که سیاه چهره بوده و رنگ پوست این بچه به واسطۀ عرق به بچۀ تو منتقل شده است. در امر رنگ پوست، شکل و امور مادی، این مسأله حقیقت دارد.

تأکید قرآن به پاکی والدین حضرت مریم علیها السلام

در اوایل سورۀ آل عمران، پروردگار عالم حکایت حضرت مریم علیها السلام مادر حضرت مسیح علیه السلام را که می خواهد تعریف کند، وی را همراه با پدر ذکر می کند؛

1- (1)) - مستدرک الوسائل: 196/15، باب 76، حدیث 17995؛ «عَلِیٍّ علیه السلام قَالَ أَقْبَلَ رَجُلٌ مِنَ الْأَنْصَارِ إِلَی رَسُولِ اللَّهِ صلی الله علیه و آله فَقَالَ یَا رَسُولَ اللَّهِ هَذِهِ بِنْتُ عَمِّی وَ أَنَا فُلَانُ بْنُ فُلَانٍ حَتَّی عَدَّ عَشَرَهَ آبَاءٍ وَ هِیَ فُلَانَهُ بِنْتُ فُلَانٍ حَتَّی عَدَّ عَشَرَهَ آبَاءٍ وَ لَیْسَ فِی حَسَبِی وَ لَافِی حَسَبِهَا حَبَشِیٌّ وَ إِنَّهَا وَضَعَتْ هَذَا الْحَبَشِیَّ فَأَطْرَقَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله طَوِیلًا ثُمَّ رَفَعَ رَأْسَهُ فَقَالَ إِنَّ لَکَ تِسْعَهً و تِسْعِینَ عِرْقاً وَ لَهَا تِسْعَهً وَ تِسْعِینَ عِرْقاً فَإِذَا اشْتَمَلَتِ اضْطَرَبَتِ الْعُرُوقُ وَ سَأَلَ اللَّهَ عز و جل کُلُّ عِرْقٍ مِنْهَا أَنْ یَذْهَبَ الشَّبَهُ إِلَیْهِ قُمْ فَإِنَّهُ وَلَدُکَ وَ لَمْ یَأْتِکَ إِلَّا مِنْ عِرْقٍ مِنْکَ أَوْ عِرْقٍ مِنْهَا قَالَ فَقَامَ الرَّجُلُ وَ أَخَذَ بِیَدِ امْرَأَتِهِ وَ ازْدَادَ بِهَا وَ بِوَلَدِهَا عَجَباً.»
2- (2)) - مکارم الأخلاق: 197؛ «الصادق علیه السلام قال: تزوجوا فی الحجز الصالح فإن العرق دساس» نهج الفصاحه: حدیث 564؛ «أنظرفی أیّ نصاب تضع ولدک فإنّ العرق دساس.» نهج الفصاحه: حدیث 3146؛ «النّاس معادن و العرق دسّاس و أدب السّوء کعرق السّوء.» المحجه البیضاء: 93/3؛ «وقال صلی الله علیه و آله تخیروا لنطفکم فان العرق دساس.» علل الشرائع: 95/1، باب 85، حدیث 4؛ «أمیر المؤمنین علیه السلام قال تعتلج النطفتان فی الرحم فأیتهما کانت أکثر جاءت تشبهها فإن کانت نطفه المرأه أکثر جاءت تشبه أخواله و إن کانت نطفه الرجل أکثر جاءت تشبه أعمامه و قال تحول النطفه فی الرحم أربعین یوما فمن أراد أن یدعو الله عز و جل ففی تلک الأربعین قبل أن تخلق ثم یبعث الله ملک الأرحام فیأخذها فیصعد بها إلی الله عز و جل فیقف منه حیث یشاء الله فیقول یا إلهی أذکر أم أنثی فیوحی الله عز و جل ما یشاء و یکتب الملک ثم یقول یا إلهی أشقی أم سعید فیوحی الله عز و جل من ذلک ما یشاء و یکتب الملک فیقول إلهی کم رزقه و ما أجله ثم یکتبه و یکتب کل شیء یصیبه فی الدنیا بین عینیه ثم یرجع به فیرده فی الرحم فذلک قول الله عز و جل مٰا أَصٰابَ مِنْ مُصِیبَهٍ فِی الْأَرْضِ وَ لٰافِی أَنْفُسِکُمْ إِلّاٰ فِی کِتٰابٍ مِنْ قَبْلِ أَنْ نَبْرَأَهٰا.»
3- (3)) - المنجد (ماده دس) : «العرق دسّاس ای انّ اخلاق الآباء تتّصل الی الابناء» النهایه فی غریب الحدیث (ماده دسس) : فیه (استجیدوا الخال فإن العرق دساس) أی دخال، لأنه ینزع فی خفاء ولطف. دسه یدسه دسا إذا أدخله فی الشی بقهر وقوه.