سیمای مخبتین در قرآن و روایات صفحه 186

است به یک انسان برسد و کلید همه ی خیرات است و نهی از فحشا ءو منکر نسبت به آن فایده ای جزئی است.(1)

سید قطب در این باره می گوید: چون ذکر خدا از هر عبادت و خشوعی بالاتر است به همین دلیل فرمود: «و لذکر اللّه اکبر».(2)

با توجه به آیات شریفه قرآن، غرض اصلی از نماز، یا د خدا بوسیله قلب و حضور عظمت او در اندیشه انسانی است و این نکته منشأ باز دارندگی نماز از بدیها و زشتیهاست و این مسئله با توجه کامل به سوی خدا و ملاحظه ی جلا ل او و خوف و خشیت و خضوع و خشوع در برابر او، حاصل می شود چنانچه یکی از مفسران درباره ی قول خداوند که می فرماید:

«یا ایها الذین آمنوا اذا نودی للصلوه من یوم الجمعه فاسعوا الی ذکر اللّه».(3)

برای سعی و دویدن به سوی نماز، تعبیر جالبی دارد: آن سعی و دویدن بر قدمها نیست، همانا نهی شده که برای نماز نیایند مگر با سکینه وو قار، بلکه سعی به دلها و نیّت و خشوع است.(4)

روح و فلسفه حج «ذکر اللّه» است

عمل حج با ارکان و اجزایی که دارد یک دوره کامل مسیر

1- 1. الطباطبایی، محمد حسین، تفسیر المیزان، ج16، 136.
2- 2. سید قطب، فی ظلال القرآن، ج5، 1738.
3- 3.ای کسانیکه ایمان آورده اید هر گاه شما را برای نماز جمعه بخوانند فی الحال بسوی ذکر خدا بشتابید. جمعه، 9.
4- 4. طبرسی، ابو علی فضل بن حسن، مجمع البیان، ج10، 403.