- پیشگفتار 1
- اشاره 8
- الف. مفهوم شناسی «اخبات» و «مخبتین» 9
- 1. سیر لغوی 9
- ب. مترادفات 16
- اشاره 16
- مفهوم تواضع 17
- اشاره 17
- علائم تواضع 19
- فضیلت و اهمیت تواضع 20
- راههای تحصیل تواضع 24
- اقسام تواضع 29
- آثار تواضع 32
- 2. خشوع 36
- اشاره 36
- راههای تحصیل خشوع 38
- درجات خشوع 41
- آثار خشوع 43
- مفهوم لغوی سکینه 46
- اشاره 46
- 3. سکینه 46
- سکینه درآیات قرآنی 50
- سکینه در روایات 53
- درجات سکینه 57
- آثار سکینه 57
- 4. اطمینان 60
- اشاره 60
- معنا و مفهوم 60
- راه های حصول اطمینان 62
- درجات طمأنیت 67
- آثار اطمینان 68
- 5. خوف و خشیت 72
- مفهوم خوف 72
- اشاره 72
- خشیت 73
- راههای تحصیل خوف 76
- درجات خوف 81
- آثار و نتایج خوف و خشیت 84
- مفهوم لغوی 89
- 6. اخلاص 89
- اشاره 89
- مفهوم اصطلاحی 91
- موضوع اخلاص 93
- راههای تحصیل اخلاص 95
- درجات اخلاص 97
- نشانه های اخلاص 98
- آثار اخلاص 102
- اشاره 107
- 7. انابه 107
- آثار انابه 118
- الف. جایگاه اخبات و مخبتین در قرآن 121
- ب. جایگاه اخبات ومخبتین در روایات 124
- قرن اول 140
- قرن دوم 142
- قرن سوم 143
- قرن چهارم 144
- قرن ششم 147
- قرن پنجم 147
- قرن هفتم 149
- از قرن نهم تا زمان معاصر 152
- قرن هشتم 152
- اشاره 156
- پیامبران 157
- پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله وسلم و ائمه معصومین علیهم السلام 162
- علماء اسلامی 171
- امام خمینی 172
- علامه طباطبایی 173
- شیخ انصاری 174
- اشاره 175
- ذکر 176
- تعریف لغوی 176
- 1. هراسناکی از حق در اثر ذکر و یاد خدا 176
- اشاره 176
- اشاره 176
- معانی و مصادیق ذکر 177
- حقیقت ذکر 181
- روح و فلسفه حج «ذکر اللّه» است 186
- مراحل ذکر 193
- آثار ذکر 194
- آفات ذکر 198
- مفهوم لغوی 199
- اشاره 199
- وجل 199
- دیدگاه مفسران 200
- منشأ وجل و مفهوم اصطلاحی آن 203
- طرح یک سوال 205
- نتیجه گیری 210
- معنای صبر 211
- 2. صبر بر مصائب 211
- اشاره 211
- دیدگاه مفسران 213
- اهمیت و ارزش صبر 214
- 1. صبر در برابر مشکلات و دشواریها 220
- اقسام صبر 220
- 2. صبر در برابر مصائب 221
- 3. صبر در برابر تعهدات دینی 224
- 5. صبر در برابر خواسته های نفسانی 228
- 6. صبر در برابر فراز و نشیب های زندگی 228
- راههای تحصیل صبر 229
- 1. شناخت ارزش صبر و پی بردن به فواید آن 229
- 3. یاد مرگ 230
- 5. توجه به مصیبت الهی 231
- 4. یقین 231
- اشاره 232
- آثار و فواید صبر 232
- 1. تربیت نفس 233
- 2. تقویت ایمان 233
- 4. رضایت خداوند 234
- 3. تقویم عزم و اراده 234
- 7. امداد الهی و همراهی ملائکه 236
- 9. درجات بهشتی 237
- 8. احسان کامل خداوند 237
- 10. اخبات 238
- 3. اقامه نماز 239
- اشاره 239
- دیدگاه مفسران 239
- اهمیت نماز 241
- اقامه نماز 243
- اهمیت اقامه ی نماز 246
- آثار و فواید نماز 248
- 1. بازدارنده از زشتیها و بدیها 248
- 2. نیرو بخشیدن به انسان 250
- 4. از بین بردن گناهان 251
- 4. انفاق 252
- اشاره 252
- 5. رستگاری و نجات 252
- دیدگاه مفسران 253
- مفهوم انفاق 254
- 1. دوری از منت و آزار 256
- اشاره 256
- 2. دوری از ریا 257
- 3. حفظ اعتدال و دوری از بخل و گشاده دستی 257
- 4. انفاق از بهترین ها 258
- موارد انفاق 259
- آثار انفاق 260
- اشاره 260
- 2. آثار اجتماعی انفاق 261
- اشاره 262
- آفات انفاق 262
- 1. رباخواری 262
- 2. اسراف و تبذیر 264
- پاداش انفاق کنندگان 264
- اشاره 267
- تعارض ظاهری مفاهیم «اخبات» و «والهه» و پاسخ آن 267
- محبت الهی 269
- خلاصه و چکیده بحث صفات مخبتین 280
- 1. هدایت به صراط مستقیم 281
- اشاره 281
- 2. بهشت 290
- اشاره 295
- اشاره 295
- 1. علم 295
- حقیقت علم 298
- ویژگیهای علم 304
- راه کسب نور علم 309
- 2و3. ایمان و عمل صالح 310
- اشاره 310
- متعلق ایمان چیست؟ 314
- ایمان باید مطلق باشد 315
- مراتب ایمان 316
- موانع ایمان 319
- اشاره 324
- 4. یقین 324
- ارکان یقین 327
- مراتب یقین 327
- علائم و نشانه های صاحب یقین 329
- آثار یقین 331
- اقسام اخبات 332
- 1. اخبات در برابر خدا 332
- اشاره 332
- 2. اخبات در برابر رهبران الهی 334
- 3. اخبات در برابر مردم 336
- درجات اخبات 339
- 1. رضایت به قضا و قدر 342
- آثار اخبات 342
- 2. عزت و شوکت 348
- 3. شب زنده داری 350
- اشاره 352
- اشاره 353
- افترا زنندگان به خداوند 353
- ستمکارترین مردم 355
- 1. کیفر و مجازات ستمگران 357
- آینده شوم ستمگران در قیامت 357
- 2. گواهی شاهدان اعمال 358
- 1. بازداشتن از راه خدا 361
- ویژگیهای بارز ستمگران 361
- 3. انکار قیامت 363
- سرانجام ستمگران 366
- 1. گرفتار شدن به عذاب دنیا 366
- 2. گردن نهادن به ولایتهای متعدد و بی اساس 367
- 3. عذاب مضاعف 368
- 4. خسران و تباهی سرمایه عمر 369
- 5. پی بردن ستمگران به پوچی افترائات خویش 370
- 6. زیانکارترین افراد در آخرت 371
- اشاره 375
- 1. اعراض از یاد حق 375
- 2. نسیان خدا و انساء الهی 382
- اشاره 387
- 3. تکبر 387
- شاخه های تکبر 389
- اقسام تکبر 390
- انگیزه های تکبر 391
- ریشه های تکبر 395
- درمان تکبر 400
- 4. تصرف شیطان و نفس اماره 404
- 5. حب دنیا و هوای نفس 410
اعتراف به آن کردی و شکرگزاری ایشان نمودی معلوم است که تواضع داری.
2. اگر در محافل و مجالس، امثال تو بر تو مقدم نشینند و تو فروتر، یا در راه رفتن بر تو مقدم باشند و تو در عقب آنها باشی، پس اگر مطلقا تفاوتی در حال تو پیدا نشد متواضعی.
3. پیشی گرفتن در سلام کردن بر تو گران نباشد، و اگر مضایقه داشته باشی متواضع نیستی.
4. اگر فقیری تو را دعوت نمود، اجابت نمایی و به جهت حاجات مهم رفقاء و خویشان به کوچه و بازار آمد و شد نمایی، و هم چنین ضروریات خانه خود را از آب و نان و هیزم و گوشت و غیره را از بازار خریده و خود برداری و به خانه ببری.
5. پوشیدن لباسهای کهنه و سبک قیمت و درشت و چرک کن بر تو گران نباشد.
6. با کنیزان و غلامان و خدمتکاران خود در سر یک سفره طعام خوری(1)، چنانچه این صفت از سلطان سریر ارتضا حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام منقول است.(2)
فضیلت و اهمیت تواضع
در سلسله ارزشها و خصلتهای نیک آدمی، تواضع جایگاه ویژه ای دارد. اگر این صفت بر رفتار انسان پرتو افکند، بسیاری از
1- 1. نراقی، ملا احمد، معراج السعاده، تلخیص، 227 _ 222.
2- 2. نراقی، محمد مهدی، جامع السعادات، ج1، ص356.