سیمای مخبتین در قرآن و روایات صفحه 201

می نویسد:

به خاطر تابیدن پرتوجلال خداوند بر قلوب آنان، دلهایشان دچار هیبت شده است(1)، غالب مفسران(2) قریب به همین معانی را در ذیل آیه بیان داشته اند که از تکرار آنها پرهیز می شود.

صاحب کتاب شریف بحار الأنوار نیز در ذیل آیه «و بشر المخبتین الذین اذا ذکر اللّه و جلت قلوبهم»(3) در باب خوف و رجاء و حسن ظن به خداوند متعال آورده است: «مؤمنان کسانی هستند که از خشیت پروردگارشان مشفقند تا آنجا که می فرماید: و آنانکه آنچه وظیفه ی بندگی و ایمانست بجای آورده و دلهایشان از آنروزیکه بخدای خود رجوع می کنند هراسان است»(4) «آنان دائم از قهر خدا هراسانند».(5)

«و آنان از خشیت او» یعنی از عظمت ومهابتش «مشفقون» یعنی لرزانند و اصل خشیت خوف و ترس همراه با تعظیم و بزرگداشت است، و بدین خاطر به علماءو دانشمندان اختصاص دارد و اشفاق، خوف و ترس همراه با عنایت و توجه است پس اگر با «مِنْ» متعدی شودمعنای خوف در آن ظاهر تر است و اگر با

1- 1. فیض کاشانی، ملا محسن، الصافی فی تفسیر القرآن، ج4، 23.
2- 2. طبرسی، مجمع البیان، ج7، 151؛ نیز، طبری، جامع البیان، ج5، 317؛ نیز: السید شرف الدین علی الحسینی، تاویل الایات الظاهره، ج1، 337؛ نیز: ابن ابی حاتم، تفسیر القرآن العظیم، ج6، 2493.
3- 3. حج، 35 _ 34.
4- 4. مؤمنون، 60 _ 56.
5- 5. انبیاء، 28.