- پیشگفتار 1
- اشاره 8
- 1. سیر لغوی 9
- الف. مفهوم شناسی «اخبات» و «مخبتین» 9
- ب. مترادفات 16
- اشاره 16
- مفهوم تواضع 17
- اشاره 17
- علائم تواضع 19
- فضیلت و اهمیت تواضع 20
- راههای تحصیل تواضع 24
- اقسام تواضع 29
- آثار تواضع 32
- 2. خشوع 36
- اشاره 36
- راههای تحصیل خشوع 38
- درجات خشوع 41
- آثار خشوع 43
- اشاره 46
- 3. سکینه 46
- مفهوم لغوی سکینه 46
- سکینه درآیات قرآنی 50
- سکینه در روایات 53
- درجات سکینه 57
- آثار سکینه 57
- معنا و مفهوم 60
- 4. اطمینان 60
- اشاره 60
- راه های حصول اطمینان 62
- درجات طمأنیت 67
- آثار اطمینان 68
- مفهوم خوف 72
- 5. خوف و خشیت 72
- اشاره 72
- خشیت 73
- راههای تحصیل خوف 76
- درجات خوف 81
- آثار و نتایج خوف و خشیت 84
- اشاره 89
- 6. اخلاص 89
- مفهوم لغوی 89
- مفهوم اصطلاحی 91
- موضوع اخلاص 93
- راههای تحصیل اخلاص 95
- درجات اخلاص 97
- نشانه های اخلاص 98
- آثار اخلاص 102
- 7. انابه 107
- اشاره 107
- آثار انابه 118
- الف. جایگاه اخبات و مخبتین در قرآن 121
- ب. جایگاه اخبات ومخبتین در روایات 124
- قرن اول 140
- قرن دوم 142
- قرن سوم 143
- قرن چهارم 144
- قرن پنجم 147
- قرن ششم 147
- قرن هفتم 149
- از قرن نهم تا زمان معاصر 152
- قرن هشتم 152
- اشاره 156
- پیامبران 157
- پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله وسلم و ائمه معصومین علیهم السلام 162
- علماء اسلامی 171
- امام خمینی 172
- علامه طباطبایی 173
- شیخ انصاری 174
- اشاره 175
- تعریف لغوی 176
- اشاره 176
- ذکر 176
- اشاره 176
- 1. هراسناکی از حق در اثر ذکر و یاد خدا 176
- معانی و مصادیق ذکر 177
- حقیقت ذکر 181
- روح و فلسفه حج «ذکر اللّه» است 186
- مراحل ذکر 193
- آثار ذکر 194
- آفات ذکر 198
- مفهوم لغوی 199
- اشاره 199
- وجل 199
- دیدگاه مفسران 200
- منشأ وجل و مفهوم اصطلاحی آن 203
- طرح یک سوال 205
- نتیجه گیری 210
- 2. صبر بر مصائب 211
- اشاره 211
- معنای صبر 211
- دیدگاه مفسران 213
- اهمیت و ارزش صبر 214
- 1. صبر در برابر مشکلات و دشواریها 220
- اقسام صبر 220
- 2. صبر در برابر مصائب 221
- 3. صبر در برابر تعهدات دینی 224
- 6. صبر در برابر فراز و نشیب های زندگی 228
- 5. صبر در برابر خواسته های نفسانی 228
- 1. شناخت ارزش صبر و پی بردن به فواید آن 229
- راههای تحصیل صبر 229
- 3. یاد مرگ 230
- 4. یقین 231
- 5. توجه به مصیبت الهی 231
- آثار و فواید صبر 232
- اشاره 232
- 2. تقویت ایمان 233
- 1. تربیت نفس 233
- 4. رضایت خداوند 234
- 3. تقویم عزم و اراده 234
- 7. امداد الهی و همراهی ملائکه 236
- 8. احسان کامل خداوند 237
- 9. درجات بهشتی 237
- 10. اخبات 238
- دیدگاه مفسران 239
- 3. اقامه نماز 239
- اشاره 239
- اهمیت نماز 241
- اقامه نماز 243
- اهمیت اقامه ی نماز 246
- 1. بازدارنده از زشتیها و بدیها 248
- آثار و فواید نماز 248
- 2. نیرو بخشیدن به انسان 250
- 4. از بین بردن گناهان 251
- 4. انفاق 252
- 5. رستگاری و نجات 252
- اشاره 252
- دیدگاه مفسران 253
- مفهوم انفاق 254
- 1. دوری از منت و آزار 256
- اشاره 256
- 2. دوری از ریا 257
- 3. حفظ اعتدال و دوری از بخل و گشاده دستی 257
- 4. انفاق از بهترین ها 258
- موارد انفاق 259
- اشاره 260
- آثار انفاق 260
- 2. آثار اجتماعی انفاق 261
- آفات انفاق 262
- 1. رباخواری 262
- اشاره 262
- پاداش انفاق کنندگان 264
- 2. اسراف و تبذیر 264
- اشاره 267
- تعارض ظاهری مفاهیم «اخبات» و «والهه» و پاسخ آن 267
- محبت الهی 269
- خلاصه و چکیده بحث صفات مخبتین 280
- اشاره 281
- 1. هدایت به صراط مستقیم 281
- 2. بهشت 290
- اشاره 295
- اشاره 295
- 1. علم 295
- حقیقت علم 298
- ویژگیهای علم 304
- راه کسب نور علم 309
- 2و3. ایمان و عمل صالح 310
- اشاره 310
- متعلق ایمان چیست؟ 314
- ایمان باید مطلق باشد 315
- مراتب ایمان 316
- موانع ایمان 319
- 4. یقین 324
- اشاره 324
- مراتب یقین 327
- ارکان یقین 327
- علائم و نشانه های صاحب یقین 329
- آثار یقین 331
- 1. اخبات در برابر خدا 332
- اشاره 332
- اقسام اخبات 332
- 2. اخبات در برابر رهبران الهی 334
- 3. اخبات در برابر مردم 336
- درجات اخبات 339
- آثار اخبات 342
- 1. رضایت به قضا و قدر 342
- 2. عزت و شوکت 348
- 3. شب زنده داری 350
- اشاره 352
- افترا زنندگان به خداوند 353
- اشاره 353
- ستمکارترین مردم 355
- 1. کیفر و مجازات ستمگران 357
- آینده شوم ستمگران در قیامت 357
- 2. گواهی شاهدان اعمال 358
- ویژگیهای بارز ستمگران 361
- 1. بازداشتن از راه خدا 361
- 3. انکار قیامت 363
- سرانجام ستمگران 366
- 1. گرفتار شدن به عذاب دنیا 366
- 2. گردن نهادن به ولایتهای متعدد و بی اساس 367
- 3. عذاب مضاعف 368
- 4. خسران و تباهی سرمایه عمر 369
- 5. پی بردن ستمگران به پوچی افترائات خویش 370
- 6. زیانکارترین افراد در آخرت 371
- 1. اعراض از یاد حق 375
- اشاره 375
- 2. نسیان خدا و انساء الهی 382
- 3. تکبر 387
- اشاره 387
- شاخه های تکبر 389
- اقسام تکبر 390
- انگیزه های تکبر 391
- ریشه های تکبر 395
- درمان تکبر 400
- 4. تصرف شیطان و نفس اماره 404
- 5. حب دنیا و هوای نفس 410
عن الإخبات و الإنابه و التضرع الی اللّه عزوجل فصاحبها، جزوع غیر صابر». و هر مصیبتی و مشکلی که وارد شود و ابتدای آن از اخبات و انابه و تضرع بسوی خداوند عزوجل خالی باشد صاحب آن جزوع و بی تاب است و صابر نیست.
3. اقامه نماز
اشاره
سومین خصوصیتی که قرآن کریم مخبتین را به آن ستوده است اقامه نماز است «و بشر المخبتین... و المقیمی الصلوه»(1) وبشارت ده مخبتین را. .. آنان نماز را آنگونه که شایسته و بایسته است بر پا دارند.
ما ابتدا نظر برخی مفسران و اندیشمندان را پیرامون آیه مورد بحث، آورده و پس از آن به مباحثی درباره نماز از قبیل: اهمیت و ارزش، اقامه و آثار و فواید آن می پردازیم.
دیدگاه مفسران
غالب مفسران(2) در این آیه به اقامه نماز در اوقات آن با رعایت
1- 1. حج، 35 _ 34.
2- 2. علی الحسینی، سید شرف الدین، تأویل الآیات الظاهره، ج1، 337. ، نیز: مراغی، احمد مصطفی، تفسیر المراغی، ج4، 23. نیز: میبدی، ابوالفضل رشید الدین، کشف الأسرار و عده الأبرار، ج6، 368.؛ نیز: ابن عربی، محی الدین، رحمه من الرحمن فی تفسیر و اشارات القرآن، ج3، 169.