- پیشگفتار 1
- اشاره 8
- 1. سیر لغوی 9
- الف. مفهوم شناسی «اخبات» و «مخبتین» 9
- اشاره 16
- ب. مترادفات 16
- مفهوم تواضع 17
- اشاره 17
- علائم تواضع 19
- فضیلت و اهمیت تواضع 20
- راههای تحصیل تواضع 24
- اقسام تواضع 29
- آثار تواضع 32
- 2. خشوع 36
- اشاره 36
- راههای تحصیل خشوع 38
- درجات خشوع 41
- آثار خشوع 43
- اشاره 46
- مفهوم لغوی سکینه 46
- 3. سکینه 46
- سکینه درآیات قرآنی 50
- سکینه در روایات 53
- آثار سکینه 57
- درجات سکینه 57
- معنا و مفهوم 60
- اشاره 60
- 4. اطمینان 60
- راه های حصول اطمینان 62
- درجات طمأنیت 67
- آثار اطمینان 68
- مفهوم خوف 72
- 5. خوف و خشیت 72
- اشاره 72
- خشیت 73
- راههای تحصیل خوف 76
- درجات خوف 81
- آثار و نتایج خوف و خشیت 84
- مفهوم لغوی 89
- 6. اخلاص 89
- اشاره 89
- مفهوم اصطلاحی 91
- موضوع اخلاص 93
- راههای تحصیل اخلاص 95
- درجات اخلاص 97
- نشانه های اخلاص 98
- آثار اخلاص 102
- اشاره 107
- 7. انابه 107
- آثار انابه 118
- الف. جایگاه اخبات و مخبتین در قرآن 121
- ب. جایگاه اخبات ومخبتین در روایات 124
- قرن اول 140
- قرن دوم 142
- قرن سوم 143
- قرن چهارم 144
- قرن ششم 147
- قرن پنجم 147
- قرن هفتم 149
- از قرن نهم تا زمان معاصر 152
- قرن هشتم 152
- اشاره 156
- پیامبران 157
- پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله وسلم و ائمه معصومین علیهم السلام 162
- علماء اسلامی 171
- امام خمینی 172
- علامه طباطبایی 173
- شیخ انصاری 174
- اشاره 175
- تعریف لغوی 176
- ذکر 176
- اشاره 176
- اشاره 176
- 1. هراسناکی از حق در اثر ذکر و یاد خدا 176
- معانی و مصادیق ذکر 177
- حقیقت ذکر 181
- روح و فلسفه حج «ذکر اللّه» است 186
- مراحل ذکر 193
- آثار ذکر 194
- آفات ذکر 198
- وجل 199
- مفهوم لغوی 199
- اشاره 199
- دیدگاه مفسران 200
- منشأ وجل و مفهوم اصطلاحی آن 203
- طرح یک سوال 205
- نتیجه گیری 210
- 2. صبر بر مصائب 211
- معنای صبر 211
- اشاره 211
- دیدگاه مفسران 213
- اهمیت و ارزش صبر 214
- 1. صبر در برابر مشکلات و دشواریها 220
- اقسام صبر 220
- 2. صبر در برابر مصائب 221
- 3. صبر در برابر تعهدات دینی 224
- 5. صبر در برابر خواسته های نفسانی 228
- 6. صبر در برابر فراز و نشیب های زندگی 228
- راههای تحصیل صبر 229
- 1. شناخت ارزش صبر و پی بردن به فواید آن 229
- 3. یاد مرگ 230
- 5. توجه به مصیبت الهی 231
- 4. یقین 231
- اشاره 232
- آثار و فواید صبر 232
- 1. تربیت نفس 233
- 2. تقویت ایمان 233
- 3. تقویم عزم و اراده 234
- 4. رضایت خداوند 234
- 7. امداد الهی و همراهی ملائکه 236
- 9. درجات بهشتی 237
- 8. احسان کامل خداوند 237
- 10. اخبات 238
- دیدگاه مفسران 239
- 3. اقامه نماز 239
- اشاره 239
- اهمیت نماز 241
- اقامه نماز 243
- اهمیت اقامه ی نماز 246
- 1. بازدارنده از زشتیها و بدیها 248
- آثار و فواید نماز 248
- 2. نیرو بخشیدن به انسان 250
- 4. از بین بردن گناهان 251
- اشاره 252
- 4. انفاق 252
- 5. رستگاری و نجات 252
- دیدگاه مفسران 253
- مفهوم انفاق 254
- 1. دوری از منت و آزار 256
- اشاره 256
- 2. دوری از ریا 257
- 3. حفظ اعتدال و دوری از بخل و گشاده دستی 257
- 4. انفاق از بهترین ها 258
- موارد انفاق 259
- آثار انفاق 260
- اشاره 260
- 2. آثار اجتماعی انفاق 261
- آفات انفاق 262
- اشاره 262
- 1. رباخواری 262
- پاداش انفاق کنندگان 264
- 2. اسراف و تبذیر 264
- اشاره 267
- تعارض ظاهری مفاهیم «اخبات» و «والهه» و پاسخ آن 267
- محبت الهی 269
- خلاصه و چکیده بحث صفات مخبتین 280
- اشاره 281
- 1. هدایت به صراط مستقیم 281
- 2. بهشت 290
- اشاره 295
- 1. علم 295
- اشاره 295
- حقیقت علم 298
- ویژگیهای علم 304
- راه کسب نور علم 309
- 2و3. ایمان و عمل صالح 310
- اشاره 310
- متعلق ایمان چیست؟ 314
- ایمان باید مطلق باشد 315
- مراتب ایمان 316
- موانع ایمان 319
- اشاره 324
- 4. یقین 324
- ارکان یقین 327
- مراتب یقین 327
- علائم و نشانه های صاحب یقین 329
- آثار یقین 331
- اقسام اخبات 332
- اشاره 332
- 1. اخبات در برابر خدا 332
- 2. اخبات در برابر رهبران الهی 334
- 3. اخبات در برابر مردم 336
- درجات اخبات 339
- آثار اخبات 342
- 1. رضایت به قضا و قدر 342
- 2. عزت و شوکت 348
- 3. شب زنده داری 350
- اشاره 352
- اشاره 353
- افترا زنندگان به خداوند 353
- ستمکارترین مردم 355
- 1. کیفر و مجازات ستمگران 357
- آینده شوم ستمگران در قیامت 357
- 2. گواهی شاهدان اعمال 358
- ویژگیهای بارز ستمگران 361
- 1. بازداشتن از راه خدا 361
- 3. انکار قیامت 363
- سرانجام ستمگران 366
- 1. گرفتار شدن به عذاب دنیا 366
- 2. گردن نهادن به ولایتهای متعدد و بی اساس 367
- 3. عذاب مضاعف 368
- 4. خسران و تباهی سرمایه عمر 369
- 5. پی بردن ستمگران به پوچی افترائات خویش 370
- 6. زیانکارترین افراد در آخرت 371
- اشاره 375
- 1. اعراض از یاد حق 375
- 2. نسیان خدا و انساء الهی 382
- اشاره 387
- 3. تکبر 387
- شاخه های تکبر 389
- اقسام تکبر 390
- انگیزه های تکبر 391
- ریشه های تکبر 395
- درمان تکبر 400
- 4. تصرف شیطان و نفس اماره 404
- 5. حب دنیا و هوای نفس 410
قبیل مفهوم، آداب و شرایط، موارد، آثار و آفات انفاق، و پاداش انفاق کنندگان در پایان خواهیم پرداخت.
دیدگاه مفسران
غالب مفسران، انفاق در این آیه را به معنای عام آن در نظر گرفته اند که خود به 2 گروه تقسیم می شوند.
گروه اول انفاق را بصورت مطلق بیان نموده، و اشاره ای به مصادیق آن نکرده اند.(1)
به عنوان مثال کاشانی می گوید منظور انفاق در کارهای خیر است.(2)
گروه دوم در مورد انفاق پا را از مصادیق مالی فراتر نهاده و به موارد دیگری نظیر علم و... اشاره کرده اند.(3) مثلاً علامه طباطبایی در این زمینه می نویسد: یعنی بر طرف نمودن نیازهای جامعه و جبران کمبودها که شامل مال، علم و غیر آن می شود.(4)
برخی نیز آنرا به معنای خاص در نظر گرفته اند که خود سه دسته را شامل می شوند:
1- 1. مراغی، احمد مصطفی، تفسیر مراغی، ج6، 112، نیز: مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج66، 359. نیز: فیض کاشانی، ملا محسن، الصافی فی تفسیر القرآن، ج5، 141.
2- 2. همو.
3- 3. ابن عربی، محی الدین، رحمه من الرحمن فی تفسیر و اشارات القرآن، ج3، 1069، نیز: طباطبایی، محمد حسین، المیزان، ج9، 11.
4- 4. همو.