سیمای مخبتین در قرآن و روایات صفحه 390

به فکر منافع خود باشدو برای منافع دیگران ارزشی قائل نباشد. «خود خواه» است. کسیکه سعی دارد سلطه خود را بر دیگران مستحکم کند وآنان را زیر سیطره خود قراردهد، گرفتار «برتری جویی» است. بالاخره کسیکه سعی می کند مال و ثروت و یا قدرت ومقام خود را به رخ دیگران بکشد «فخر فروش» است.(1)

اقسام تکبر

علمای اخلاق تکبر را به سه بخش تقسیم کرده اند.

1. تکبر در برابر خدا!

2. تکبر در برابر پیامبران.

3. تکبر در مقابل خلق خدا.

منظور از تکبر در برابر خداوند که بدترین نوع تکبر است و ناشی از نهایت جهل می باشد این است که انسان ضعیف ادعای الوهیت کند، نه تنها خود را بنده خدا نداند بلکه سعی کند مردم را به بندگی خود دعوت نماید یا همچون فرعون «... انا ربکم الاعلی»(2) من پروردگار برتر شما هستم!» بگوید.

قسم دوم تکبر در برابر پیامبران است، گروهی از مستکبران در امتهای پیشین، از اطاعت انبیای الهی سرباز می زدند و از روی کبر وغرور همچون فرعونیان می گفتند: «... أنؤمن لبشرین مثلنا...»(3) آیا به دو انسان که همانند خودمان هستند (یعنی موسی و برادرش هارون) ایمان بیاوریم؟ قسم سوم تکبر در برابر بندگان خداست

1- 1. همو، ج2، 46.
2- 2. نازعات، 24.
3- 3. مؤمنون، 47.