- گفتار پیشین 3
- اشاره 6
- مهمانی خدا 6
- نامگذاری رمضان 6
- فلسفه روزه 7
- فضیلت ماه رمضان 12
- اشاره 17
- 1. روزه داری 17
- آیات 18
- روایات 18
- اشاره 18
- درجات روزه 21
- مثال 22
- اشاره 23
- افطار در مسجد 23
- داستان 23
- میدان مسابقه 23
- داستان علماء 24
- اشاره 24
- امام خمینی قدس سره 24
- میرزا محمد جعفر انصاری رحمه الله 25
- علامه طباطبائی رحمه الله 25
- طلب مغفرت 25
- اشاره 25
- سخن آخر 25
- توسل 27
- اشاره 29
- 2. مکافات عمل 29
- آیات 30
- روایات 31
- مثال 32
- اشاره 33
- داستان 33
- حق مظلوم 33
- دو کبک 34
- عاقبت ظالم 35
- چاه بهر دیگران 37
- سرنوشت قاتلان موسی بن جعفر علیه السلام 38
- داستانی دیگر از حجاج 39
- توسل 41
- 3. جهالت 42
- اشاره 42
- آیات 43
- روایات 43
- اشاره 46
- شرافت به خردمندی است 46
- مثال 46
- داستان 46
- غلام نادان 47
- رفتار رئوفانه 47
- خواجه نصیر الدین طوسی رحمه الله 48
- داستان علماء 48
- اشاره 48
- ارزش معرفت و دانش 49
- توسل 50
- اشاره 51
- آیات 51
- 4. شکر 51
- روایات 52
- بنده شاکر 54
- داستان 54
- مثال 54
- اشاره 54
- قناعت شکر است 55
- داستان علماء 55
- توسل 57
- اشاره 59
- 5. توبه 59
- آیات 60
- روایات 61
- استماع لهو 63
- اشاره 63
- داستان 63
- شعوانه 64
- توبه مقبول 66
- بیگانه ای آشنا 67
- گناه نابخشودنی 67
- سید ابوالحسن اصفهانی رحمه الله 68
- اشاره 68
- داستان علماء 68
- توسل 69
- آیات 71
- اشاره 71
- 6. دوری از یاد خدا 71
- روایات 72
- ناکامی 73
- اشاره 73
- مثال 73
- داستان 73
- عاقبت داروغه 74
- ابن ملجم مرادی 75
- با آل علی هر که در افتاد... 75
- توسل 78
- آیات 80
- 7. آثار یاد خدا 80
- اشاره 80
- روایات 81
- مثال 83
- راهزن مستجاب الدعوه 83
- اشاره 83
- داستان 83
- ترس از عذاب 85
- شیفته عاشق 86
- آهنگر عارف 86
- امام خمینی قدس سره 87
- داستان علماء 87
- اشاره 87
- توسل 88
- آیات 90
- 8. اطعام و یتیم نوازی 90
- اشاره 90
- روایات 91
- داستان 94
- شرایط مهمانی رفتن 94
- اشاره 94
- مثال 94
- احترام به میهمان 95
- حج بی احرام 96
- سرمایه سالیانه 96
- علی پدر یتیمان 98
- اشاره 99
- داستان علماء 99
- شیخ زین العابدین مازندرانی رحمه الله 99
- شیخ انصاری رحمه الله 99
- شیخ جعفر کاشف الغطاء رحمه الله 99
- اگر مدینه آمدی پیش ما بیا! 100
- سخن آخر 100
- اشاره 100
- توسل 101
- 9. عاقبت به خیری 103
- اشاره 103
- آیات 103
- روایات 104
- مثال 106
- داستان 106
- اشاره 106
- خادم فرعون 106
- هوای وصل 108
- اشاره 109
- «فضیل عیاضی» دیگر 109
- داستان علماء 109
- رسول ترک 111
- توسل 112
- 10. توکل 114
- اشاره 114
- روایات 115
- آیات 115
- مثال 117
- داستان 118
- من کان لنا کنّا له 118
- اشاره 118
- روزی رسان خداست 119
- ابرمرد توکل 120
- چگونه توکل کنیم؟ 121
- داستان علماء 121
- امام خمینی قدس سره 121
- اشاره 121
- حاج شیخ محمد تقی بافقی رحمه الله 122
- توسل 123
- اشاره 125
- 11. احسان 125
- روایات 126
- آیات 126
- مثال 128
- عاقبت احسان 128
- داستان 128
- اشاره 128
- احسان علی علیه السلام 129
- نمونه ای دیگر 130
- بزرگواری امام مجتبی علیه السلام 130
- نیکی امام سجاد علیه السلام 131
- اشاره 132
- شیخ جعفر کاشف الغطاء رحمه الله 132
- داستان علماء 132
- سخن آخر 133
- طبیب دلها 133
- اشاره 133
- توسل 134
- اشاره 136
- 12حیاء و عفت 136
- روایات 137
- آیات 137
- مثال 139
- اشاره 140
- عفت کلام 140
- داستان 140
- عفت وصف نشدنی 141
- دزد با شرف 142
- عفت حضرت زهرا علیهاالسلام 143
- داستان علماء 143
- اشاره 143
- علامه طباطبائی رحمه الله 143
- اشاره 144
- سخن آخر 144
- بهترین زینت 144
- توسل 145
- اشاره 146
- 13 صبر 146
- آیات 147
- روایات 148
- مثال 150
- صبر کلید قبولی 150
- داستان 150
- اشاره 150
- رضای الهی 151
- زن شکیبا 152
- صبر امام مجتبی علیه السلام 154
- اجر شکیبائی 154
- امام خمینی قدس سره 155
- داستان علماء 155
- اشاره 155
- اشاره 156
- توسل 156
- بزرگترین اسوه صبر 156
- سخن آخر 156
- آیات 159
- 14 بنده نوازی خدا 159
- اشاره 159
- روایات 160
- روزی رسان 163
- مثال 163
- اشاره 163
- داستان 163
- بنده نوازی 164
- لطف خدا به گناهکاران 165
- روزی دهنده واقعی 165
- یعطی الکثیر بالقلیل 166
- اشاره 167
- مرحوم جهانگیر خان قشقائی رحمه الله 167
- داستان علماء 167
- توسل 168
- اشاره 169
- 15 خشوع و تواضع 169
- آیات 170
- روایات 171
- مثال 173
- اشاره 173
- داستان 173
- حضرت سجاد علیه السلام در سفر 173
- تکبر برای چه؟! 174
- تواضع امام باقر علیه السلام 174
- تواضع پیامبر صلی الله علیه و آله 175
- تواضع حضرت علی علیه السلام 175
- مقدس اردبیلی رحمه الله 176
- داستان علماء 176
- اشاره 176
- ابن جوزی رحمه الله 177
- توسل 177
- سید بن طاووس رحمه الله 177
- 16 دوستی و همنشینی 179
- اشاره 179
- روایات 180
- آیات 180
- اشاره 182
- همنشین مسکینان 182
- مثال 182
- داستان 182
- همنشینی با امام باقر علیه السلام 183
- دوستی با پیامبر صلی الله علیه و آله 184
- دلقک فرعون 184
- حاج میرزا علی قاضی رحمه الله 185
- اشاره 185
- داستان علماء 185
- توسل 187
- 17 دنیا پرستی 188
- اشاره 188
- آیات 189
- روایات 190
- داستان 192
- مثال 192
- اشاره 192
- خانه بر روی آب 192
- عیسی و عجوزه دنیا 193
- دنیا دوستی 193
- شیخ انصاری رحمه الله 194
- امام خمینی قدس سره 194
- اشاره 194
- داستان علماء 194
- سخن آخر 195
- حب شهوات 195
- اشاره 195
- توسل 197
- اشاره 199
- 18 تهجد و شب زنده داری 199
- آیات 200
- روایات 201
- مثال 203
- داستان 204
- داستان علماء 207
- اشاره 207
- سخن آخر 208
- تهجد حضرت زهرا علیهاالسلام 208
- میرزا جواد آقا ملکی تبریزی رحمه الله 208
- اشاره 208
- توسل 209
- 19 کمک به مؤمن و خیرات 211
- اشاره 211
- آیات 212
- تذکر: 212
- روایات 213
- داستان 215
- اشاره 215
- مثال 215
- عاقبت رد کردن حاجتمند 218
- اشاره 219
- ابن فهد حلی رحمه الله 219
- داستان علماء 219
- سخن آخر 220
- توسل 221
- 20 دعا 223
- اشاره 223
- آیات 224
- روایات 225
- داستان 228
- مثال 228
- داستان علماء 233
- سخن آخر 235
- توسل 235
- اشاره 237
- 21 شیطان 237
- آیات 238
- روایات 239
- داستان 241
- اشاره 241
- مثال 241
- خیل ابلیس 241
- شفاعت اهل بیت 242
- ولایت 243
- دیدار ابلیس و سلیمان 243
- زینت عابدان 244
- اشاره 244
- داستان علماء 244
- حاج امامقلی نخجوانی رحمه الله 244
- سخن آخر 245
- اشاره 245
- عبادت علی علیه السلام 245
- توسل 246
- 22 امیدواری به فضل الهی 248
- اشاره 248
- آیات 249
- روایات 250
- داستان 252
- اشاره 252
- مثال 252
- مزد عبادت 256
- توسل 257
- 23 گناه 259
- اشاره 259
- آیات 259
- تذکر 259
- روایات 261
- مثال 263
- اشاره 264
- داستان 264
- هاروت و ماروت 264
- عابد روسیاه 265
- ترک گناه 267
- گناه در خلوت 268
- امام خمینی قدس سره 269
- اشاره 269
- داستان علماء 269
- علامه بحرالعلوم رحمه الله 270
- سخن آخر و توسل 271
- اشاره 272
- 24 تقوی 272
- آیات 273
- روایات 274
- مثال 276
- اشاره 277
- داستان 277
- دلیل خلقت 280
- داستان علماء 280
- اشاره 280
- برادری در تقواست 280
- امام خمینی قدس سره 280
- شیخ انصاری رحمه الله 281
- آخوند خراسانی رحمه الله 281
- اشاره 282
- بیت المال 282
- توسل 282
- سخن آخر 282
- 25 محبت اهل بیت 285
- اشاره 285
- آیات 286
- روایات 286
- مثال 289
- داستان 290
- اشاره 290
- دوستی اهل بیت 290
- پشت به اهل بیت نکنید! 291
- شیعه واقعی 292
- خود را شیعه ما ننامید! 293
- داستان علماء 295
- امام خمینی قدس سره 295
- اشاره 295
- مرحوم آخوند ملا آقای دربندی رحمه الله 296
- حاج آقا مصطفی خمینی رحمه الله 297
- میرزای شیرازی رحمه الله 297
- آیه الله بروجردی رحمه الله 298
- اشاره 298
- سخن آخر 298
- به خاطر حضرت زهرا علیهاالسلام 298
- توسل 300
- اشاره 302
- آیات 302
- 26 اخلاص 302
- روایات 303
- مثال 305
- اشاره 306
- داستان 306
- اخلاص و غلبه بر شیطان 308
- ظاهر سازی 309
- اشاره 309
- امام خمینی قدس سره 309
- داستان علماء 309
- آیه الله بروجردی رحمه الله 310
- توسل 311
- آیه اللّه وحید بهبهانی رحمه الله 311
- 27 فضیلت شب قدر 313
- اشاره 313
- آیات 314
- روایات 315
- امید به رحمت در شب قدر 317
- مثال 317
- اشاره 317
- داستان 317
- آقا سید علی صاحب ریاض رحمه الله 319
- ملا محمد تقی برغانی رحمه الله 319
- داستان علماء 319
- حاج محمد ابراهیم کلباسی رحمه الله 319
- اشاره 319
- سخن آخر 320
- یاد امام حسین علیه السلام 320
- آقا سید صدر الدین عاملی اصفهانی رحمه الله 320
- علامه طباطبائی رحمه الله 320
- اشاره 320
- توسل 321
- آیات 323
- 28 نماز 323
- اشاره 323
- روایات 324
- اشاره 327
- داستان 327
- نتیجه واقعی نماز 327
- مثال 327
- فلسفه ارکان نماز 329
- دندان بی نماز 329
- سید محمد باقر شفتی رحمه الله 330
- عالی ترین نماز 330
- اشاره 330
- داستان علماء 330
- توسل 331
- اشاره 332
- 29 لسان 332
- آیات 333
- روایات 334
- مثال 337
- کیفر دروغگو 337
- داستان 337
- فحش!! 337
- اشاره 337
- دروغ مادر معاصی 338
- گوشت خوک 339
- سخن چینی 339
- محدث قمی رحمه الله 341
- اشاره 341
- داستان علماء 341
- امام خمینی قدس سره 341
- اشاره 342
- شیرین زبانی کودک 342
- سخن آخر 342
- توسل 342
- اشاره 344
- 30 ولایت کلید قبولی 344
- آیات 346
- روایات 346
- شیعه علی علیه السلام 349
- اشاره 349
- داستان 349
- ولایت اهل بیت 350
- ثمره دوستی 350
- سبب شادی شیطان 351
- اشاره 352
- سید مرتضی کشمیری رحمه الله 352
- داستان علماء 352
- اشاره 356
- خلوت 356
- اشعار 356
- مناجات 359
- چه کنم؟ 363
- سر گردان 364
- دست طلب 365
- پرده پوش 366
- بنده من 368
- وداع ماه رمضان 369
- فهرست منابع و مآخذ 370
اللّه عنه و اوجب له الجنان؛ هر کس رمضان را روزه بگیرد و در آن از حرام و بهتان دوری کند خدا از او خشنود می شود و بهشت را بر او واجب می گرداند(1).
قال جعفر بن محمد علیهماالسلام : اذا صمت فلیصم سمعک و بصرک و شعرک و عدد اشیاء غیر هذا و قال لا یکونن یوم صومک لیوم فطرک؛ هر گاه روزه گرفتی پس باید گوش و چشم و موی تو روزه باشد. امام چیزهای دیگر نیز غیر از اینها بر شمرد و فرمود: نباید روزی که روزه هستی با روز افطارت یکی باشد(2).
گوش تواند که همه عمر وی
نشنود آواز دف و چنگ و نی
دیده شکیبد ز تماشای باغ
بی گل و نسرین به سر آرد دماغ
گر نبود بالش آکنده پَر
خواب توان کرد حجر زیر سر
این شکم خیره سر پیچ پیچ
صبر ندارد که بسازد به هیچ
از آنجایی که روزه، دانشگاه انسان سازی است لذا دانشجوی این دانشگاه هم باید از تعالیم و آداب واجد آن برخوردار بوده و بر اعضا و جوارح خود تسلط داشته باشد نه اینکه فقط معده اش روزه دار بوده و بقیه اعضا و جوارحش مشغول پرده دری و گناه باشد.
درجات روزه
درجات روزه
روزه داران به سبب درجاتی که روزه آنها از نظر تعالی دارد، به سه دسته تقسیم می شوند: روزه عوام، روزه خواص، روزه خواص الخواص.
«روزه عوام»، روزه ای است که فقط معده و فرج شخص در آن روزه بوده و فقط در سدد نخوردن و نیاشامیدن است.
1- بحار/93/346.
2- وافی/7/33.