خوشا به حال چه کسی صفحه 18

درست است که در اسلام بر اهمیت سپاسگذاری و قدردانی تأکید شده، اما عدم انجام وظیفهی دیگران نباید ما را از کار خیر پشیمان کند. بد نیست به فرمایشی از امام سجاد (علیهالسلام) در باب وظایف خود در قبال نیکی و محبت اشاره کنیم تا اهمیت سپاسگذاری و قدردانی بیشتر معلوم شود. امام سجاد (علیهالسلام) در رساله حقوق میفرمایند: «وقتی کسی به شما محبتی کرد چند کار انجام دهید:

1) با زبان از او تشکر کنید،

2) محبت او را بازگو و یاد آوری کنید،

3) از او به نیکی یاد کنید،

4) برایش دعا کنید،

5) تا فرصتی فراهم شد، خوبی اش را جبرانکنید»50

بنابراین گرچه ما باید در مقابل خوبی و محبت دیگران شاکر و قدردان باشیم اما ناسپاسی دیگران ما را از انجام کار خوب پشیمان نکنند.

6) فرد مخلص در پی انجام وظیفه است نه در پی انجام کاری که دلخواه اوست؛

این نکته بسیار ظریف و رعایت آن بسیار سودمند است، چرا که اغلب کسانی که به کمال نمیرسند و جزء مقربان درگاه احدیت نمیشوند، در پی کاری هستند که دلخواهشان است نه آن چه وظیفه دارند مانند فرد کهنسالی که روزه برای او ضرر دارد و خداوند میخواهد که او روزه نگیرد ولی او از روی غفلت میگوید من باید حتما روزههایم را بگیرم هرچند بیماریام بدتر شود. پس کار او عبادت و اظهار ارادت به خدا نیست. به طور کلی باید توجه داشت در مسیر بندگی خداوند تنها «خوب بودن» عمل کافی نیست «وظیفه بودن» مهم است.

چه بسا انجام و اجرای کاری که به ظاهر از واجبات و مستحبات است، در شرایط خاصی مورد رضای خدا نباشد؛ همانگونه که خداوند در جواب شیطان که گفته بود اگر از سجدهی من به انسان درگذری تو را آنچنان سجدهای کنم که هزار سال به طول انجامد، فرمود: «مرا آن گونه که من میخواهم بندگی کن نه آنگونه که خود میخواهی.»

4- آثار اخلاص

اخلاص و انجام کارها برای رضای خداوند آثار مهمی در زندگی دنیا و آخرت انسان دارد که برخی از آنها یادآوری میشود: