خوشا به حال چه کسی صفحه 2

در گفتوگوهای عرفی فراوان میشنویم که: «خوشا به حال فلانی که چنان خانهای دارد.» «خوشا به حال فلانی که چنین خودرویی دارد.» «خوشا به حال فلانی که در بانک برندهی جایزهی ویژه شده.» «خوشا به حال فلانی که در دانشگاه قبول شده.» «خوش به حال او که دارای فلان شغل است» و جملاتی از این قبیل. اما بسیار هم پیش میآید که مردم با دیدن عاقبت کارِ کسی که میگفتند «خوشا به حالش.» اعتراف میکنند که اشتباه کرده بودند و حساب نشده چنین سخنانی را بر زبان آورده بودند.

در قرآن آمده است که هنگام عبور قارون از کوچه و بازار، مردم میگفتند: «خوشا به حال قارون، کاش ما به جای او بودیم.» اما وقتی زمین دهان باز کرد و قارون و تمام ثروتش در آن فرو رفتند، همان مردم گفتند: «چه خوب که ما جای او نبودیم.»1 اما کسی که به واقعیت و باطن کارها اشراف دارد به ما بگوید خوشا به حال شما، سخن او به جا و دقیق است. و خوشبختانه در سخنان نورانی معصومین (علیهالسلام) به چنین مواردی برخورد میکنیم. آنها که به همهی حقایق مسلطاند و بر تمام خوبیها و بدیها و نفعها و ضررها آگاهی کامل دارند آری در سخن آنان مواردی ذکر شده که میتوان مصداق «خوش به حالی» حقیقی را از آنها دریافت.

جا دارد که به آنها بپردازیم و آنها را بشناسیم و رفتار و گفتار خود را با آن ارزشها زینت بخشیم.

در این مبحث، تلاش بر آن است که روایات و احادیثی که حاوی این مضمون هستند بررسی شود تا به حقیقت، دریابیم خوشا به حال چه کسانی. و تلاش کنیم ما هم یکی از آنها باشیم.

بخش: اول

1- اشاره

خوشا به حال کسی که اخلاقش را نیکو کند. (1)

شاید کسی ثروت فراوان و زندگی مجلل داشته باشد و همه به حال او غبطه بخورند، اما چه بسا مثلاً بدخلقی همسر او چنان زندگیاش را تلخ کرده که او ترجیح میدهد تمام دار و ندارش را بدهد و دمی بیاساید!

«حسن خلق» یا همان خوشاخلاقی، صفتی است که حقیقتاً خوشبختی به ارمغان میآورد و بدخلقی، طعم نعمات را تلخ میکند. اما چرا «خوشا به حال کسی که خوشاخلاق است؟».

اگر به آثار و پیامدهای زیبای خوشاخلاقی که در روایات اشاره شده اندکی بیاندیشیم به خوبی پاسخ این سئوال را دریافت میکنیم: