- آغاز سخن 1
- بخش: اول 2
- 1- اشاره 2
- 2- نمود های حسن خلق 4
- 3- پیامد های بد خلقی 6
- 1- اشاره 8
- 2- موارد انفاق 10
- 3- آداب انفاق 10
- 2- ریا؛ اسکناس تقلبی 15
- 1- اشاره 15
- 3- نشانه های اخلاص 16
- 4- آثار اخلاص 18
- 1- اشاره 21
- 2- سخنان نا به جا و ناصواب 22
- 2- انصاف از دیدگاه روایات 25
- 1- اشاره 25
- 3- مصادیق بی انصافی 26
- 4- برکات انصاف 28
- 1- اشاره 30
- 2- چه کنیم که به قناعت پیشگی برسیم؟ 33
- 3- راه های رسیدن به قناعت 34
- 1- اشاره 37
- 2- پیامد های دوستی های خوب و دوستی های بد 37
- 4- ملاکی برای دوست خوب 39
- 3- ضرورت ترک همنشینی با بدان 39
- 1- اشاره 41
- 3- تفکر مثبت 41
- 2- تفکر عبادتی بزرگ 41
- 4- زمینه های تفکر مثبت 42
- 5- اشاره به مبحث حجاب 43
- 6- برکات فکر کردن 44
- 1- اشاره 46
- 2- زمینه های عبرت 46
1- * پیامبر اکرم (صلی اللهعلیه وآله وسلّم): طوبی لمن... انصف الناس من نفسه - الکافی ج2 ص644 باب الانصاف والعدل
4) عامل قطعی شدن بهشتی شدن: شخصی نزد پیامبر اکرم (صلی اللهعلیه وآله وسلّم) رسید و عرض کرد: یا رسولالله، عملی را به من یاد دهید که فاصلهای میان آن و بهشت نباشد (و با انجام آن قطعا بهشتی شوم.) حضرت فرمود: «بیجا خشمگین مشو، عزت نفس خود را حفظ کن، و آن چه را برای خود میپسندی برای دیگران هم بپسند.» 74
5) تقرّب و نزدیک شدن به خداوند: امیرمؤمنان علی (علیهالسلام) فرمودند: «اگر با دیگران به انصاف عمل کنی و آنچه برای خود میپسندی برای دیگران هم بخواهی خداوند تو را به خود نزدیک و مورد لطف خاص خود قرار میدهد.» 75
3- مصادیق بی انصافی
در روایات هشدار دادهاند که با انصاف بودن سخت است. کمتر کسی پیدا میشود که انصاف را به طور کامل نسبت به خدا و همهی اطرافیان و مردم رعایت کند.
انسان در حیات خود سه گونه ارتباط دارد: با خود-که در آن قطعاً انصاف را رعایت میکند، با مردم- که گاهی در حق آنان بیانصافی را رعایت میکند، و با خدا- که متأسفانه در حق پروردگار بسیار بیانصافی روا داشته میشود. به بیان دیگر، توقع ما از خدا و عملمان در قبال او به هیچ وجه با یکدیگر همخوانی ندارد. حضرت علی (علیهالسلام) در مناجاتی به خداوند چنین عرضه دارد: «خدایا همان گونه هستی که من دوست دارم پس مرا همان گونه قرار ده که دوست داری.»
روایت شده است: «هر کس دوست دارد دریابد چه جایگاهی در نزد خدا دارد، ببیند خدا در نزد او چه جایگاهی دارد.» ما در بسیاری مواقع (چه بسا همیشه) لطف و رحمت اجابت دعا و یاری خداوند را میخواهیم، اما حاضر نیستیم تن به بندگیاش بدهیم و آنچه را او از ما خواسته (و تازه همین هم اسباب رشد و پیشرفت ماست نه نیاز خداوند) به جا آوریم. هنگامی که بیماریم، مقروضیم، آبرویمان در خطر است، لفظ «یا الله» و«ای خدا» از زبانمان نمی افتد، اما کارمان که سامان گرفت نعوذ بالله- از شیطان اطاعت کنیم!
وقتی خداوند در پاسخِ «یا الله» گفتن ما لبیک میگوید، شایسته است که ما هم امر خدا را لبیک بگوییم. پروین اعتصامی در داستان نمرود که به زیبایی آن را به نظم در آورده، نمونهای از این بیانصافی را پیش چشم ما قرار میدهد، هنگامی که کشتی حامل نمرود (که نوزادی بیش نیست) دچار طوفان میشود، خداوند آن نوزاد بیپناه را در پناه خود میگیرد و به ساحل امن میرساند:
کشتی ای ز آسیب موجی هولناک رفت وقتی سوی غرقاب هلاک
تندبادی کرد سیرش را تباه روزگار اهل کشتی شد سیاه