- آغاز سخن 1
- 1- اشاره 2
- بخش: اول 2
- 2- نمود های حسن خلق 4
- 3- پیامد های بد خلقی 6
- 1- اشاره 8
- 3- آداب انفاق 10
- 2- موارد انفاق 10
- 1- اشاره 15
- 2- ریا؛ اسکناس تقلبی 15
- 3- نشانه های اخلاص 16
- 4- آثار اخلاص 18
- 1- اشاره 21
- 2- سخنان نا به جا و ناصواب 22
- 2- انصاف از دیدگاه روایات 25
- 1- اشاره 25
- 3- مصادیق بی انصافی 26
- 4- برکات انصاف 28
- 1- اشاره 30
- 2- چه کنیم که به قناعت پیشگی برسیم؟ 33
- 3- راه های رسیدن به قناعت 34
- 2- پیامد های دوستی های خوب و دوستی های بد 37
- 1- اشاره 37
- 3- ضرورت ترک همنشینی با بدان 39
- 4- ملاکی برای دوست خوب 39
- 1- اشاره 41
- 2- تفکر عبادتی بزرگ 41
- 3- تفکر مثبت 41
- 4- زمینه های تفکر مثبت 42
- 5- اشاره به مبحث حجاب 43
- 6- برکات فکر کردن 44
- 1- اشاره 46
- 2- زمینه های عبرت 46
بخش: نهم
1- اشاره
خوشا به حال کسی که سکوتش تفکر باشد.(1)
فکر کردن از نعمتهای الهی و وجه تمایز انسان و حیوان است. حیوان قدت تفکر ندارد و بر اساس غریزه عمل میکند و به همین دلیل تغییر روحیه نمیدهد. «فکر» و «تدبیر» و «تغییر» مختص انسان است و نعمتی است که در اختیار او نهاده شده، اما کمتر از آن استفاده میکند. روزی شخصی خدمت پیامبر (صلیاللهعلیه وآله وسلّم) رسید و پندی خواست. پیامبر سه بار از او تعهد گرفتند اگر سفارشی به تو بکنم عمل خواهی کرد؟ و آن فرد هر سه بار تعهد داد. سپس پیامبر فرمود: «تو را سفارش میکنم هرگاه قصد کردی کاری انجام دهی، دربارهی عاقبتش بیندیش، اگر دیدی در آن خیر و مصلحت هست، آن را انجام بده و اگر در آن ضرر و خسارت یافتی، از آن دست بکش.» 105
2- تفکر عبادتی بزرگ
بارها شنیدهایم که «ثواب یک ساعت تفکر از ثواب یک سال عبادت بیشتر است.» 106
اما کمتر توجه کردهایم که «فکر کردن» عبادتی مستقل و مستحب است و کمتر مؤمنی در این حال دیده میشود. امام صادق (علیهالسلام) میفرمایند: «بیشترین عبادت ابوذر دو کار بود: فکرکردن و عبرت گرفتن.»
همچنین از لقمان نقل شدهاست که در تنهایی مینشست و فکر میکرد. روزی مولایش او را دید و در مورد کارش از او سؤال کرد. لقمان در پاسخ گفت: «فکر کردن راهی است به سوی بهشت.» 108 چه خوب است به کمک تمرین، عادت کنیم از نعمت تفکر سود جوییم و آن را از عبادتی «مغفول» به عبادتی «معمول» تبدیل کنیم. مثلا تعقیب یکی از نمازهای خود را تفکر قرار دهیم!
3- تفکر مثبت
آیا تاکنون اندیشیدهاید چرا یک ساعت فکر کردن از یک سال عبادت کردن بهتر است؟ پاسخ روشن است: «چون ارزش تفکر بالا است وبا فکر کردن به حقایق بلندی دست پیدا میکند.»
فکر انسان را از خواب غفلت بیدار میکند و مسیر صحیح را در پیش روی انسان قرار میدهد و تفکر مثبت بررسی پدیدهها و رفتارهاست.
از امام صادق (علیهالسلام) پرسیده شد: چگونه (و دربارهی چه) فکر کنیم؟ حضرت فرمودند: «هر کس از کنار ساختمانی متروک میگذرد از خود بپرسد کجایند ساکنان آن؟ کجایند سازندگان آن؟» 109