- آغاز سخن 1
- 1- اشاره 2
- بخش: اول 2
- 2- نمود های حسن خلق 4
- 3- پیامد های بد خلقی 6
- 1- اشاره 8
- 2- موارد انفاق 10
- 3- آداب انفاق 10
- 2- ریا؛ اسکناس تقلبی 15
- 1- اشاره 15
- 3- نشانه های اخلاص 16
- 4- آثار اخلاص 18
- 1- اشاره 21
- 2- سخنان نا به جا و ناصواب 22
- 2- انصاف از دیدگاه روایات 25
- 1- اشاره 25
- 3- مصادیق بی انصافی 26
- 4- برکات انصاف 28
- 1- اشاره 30
- 2- چه کنیم که به قناعت پیشگی برسیم؟ 33
- 3- راه های رسیدن به قناعت 34
- 2- پیامد های دوستی های خوب و دوستی های بد 37
- 1- اشاره 37
- 4- ملاکی برای دوست خوب 39
- 3- ضرورت ترک همنشینی با بدان 39
- 1- اشاره 41
- 3- تفکر مثبت 41
- 2- تفکر عبادتی بزرگ 41
- 4- زمینه های تفکر مثبت 42
- 5- اشاره به مبحث حجاب 43
- 6- برکات فکر کردن 44
- 1- اشاره 46
- 2- زمینه های عبرت 46
1- * امام رضا (علیهالسلام): طوبی لمن کان صمته فکر ا- مستدرک الوسائل ج9 ص 25 باب وجوه حفظ اللسان
اشاره ظریف حضرت به گذارا بودن دنیا و محدود بودن فرصت ما، در عین حال اشارهای است به اهمیت عملکردههایمان و بخش سود و زیان آن،که چه میکنیم؟ چه میاندوزیم؟ مورد استفادهی آنچه به دور خود جمع میکنیم چیست؟ فلان علم، فلان مدرک ... را برای چه میخواهیم؟ چنین است که از برکات فراوانی که خداوند در تفکر قرار داده بهرمند میشویم.
به طور کلی میتوان زمینههای تفکر مثبت را چنین برشمرد:
4- زمینه های تفکر مثبت
1) درباره ی فایده ی کاری که به آن مشغول هستیم
بسیاری از کسانی که در پی تزاید مال و انباشتن سرمایه هستند دربارهی سرانجام و فایدهی عملشان فکر نمیکنند و صرفاً در پی آناند که در سندی، اسم دیگری را خط بزنند و نام خود را بنویسند. بسیاری از بانوانی که در آرزوی ادامهی تحصیل یا اشتغال هستند، به تبعات و عواقب آن توجه نمیکنند. چه بسا خانمی بخش عمدهای از دستمزد خود را صرف رفت وآمد و شهریهی مهد کودک و تهیهی غذای آماده کند که نه تنها نفع مادی بلکه ضرر اقتصادی هم دارد. جوانی که هر طور شده میخواهد وارد دانشگاه شود- مهم نیست چه رشتهای!- فکر نمیکند که آیا این رشته برای جامعه مفید است؟ بازار کار دارد؟ گره از کار کسی میگشاید؟
مَثل کاری بدن فکر مَثل آن دو نفری است که یکی زمین را گود میکرد و دیگری خاک می ریخت و آن گودال را پر میکرد. وقتی از آنان دربارهی علت کار بیهودهشان سؤال شد پاسخ دادند: «ما سه نفر بودیم. یکی میکَند، دومی نهالی در آن میگذاشت و سومی روی آن خاک میریخت. امروز نفر دوم نیامده، اما ما کار خودمان را میکنیم!»
حضرت علی (علیهالسلام) میفرمایند:«اندیشه، آینهای جلا یافته است.»(1)
2) درباره ی شیوه های نشاط بخشیدن به خانواده
این که انسان نقش و موقعیت خود را در عرصه روابط عاطفی خانواده بررسی میکند و ببیند در سلامت روانی خانوادهاش چه سهمی دارد بسیار راهگشاست. این تفکر، سبب میشود به جای آن که در همسر و فرزند و... عیب جویی کنیم به دنبال کاستیهای خود باشیم و بفهمیم چه اقدامات و رعایت چه نکات سادهای میتواند رضایت و خرسندی بیشتری در محیط خانواده ایجاد کند.
3) درباره ی مضمون و پیامد سخنی که هنوز بر زبان نیامده
خیلی فتنهها و گلهگذاریها با یک سخن شروع میشود لذا پیامبر اکرم (صلیاللهعلیه وآله وسلّم) هنگام برشمردن صفات عاقل به این اشاره میفرمایند که: «عاقل پیش از سخن گفتن اندکی فکر میکند؛ اگر سخن را به جا یافت میگوید و سود میبرد و اگر سخن را نا به جا یافت، سکوت میکند و در امان میماند.» 110