- پیش گفتار 3
- اشاره 7
- پرورش 7
- عبادت 7
- فصل اول: آشنایی با چند اصطلاح 7
- بخش اول: کلیّات 7
- شیوه 9
- نماز 9
- عشق 9
- عوامل روی آوردن به عبادت 10
- 1 _ فطرت 10
- اشاره 10
- فصل دوم: عبادت 10
- اشاره 10
- کودک 10
- 2 _ بزرگی پروردگار 11
- 3 _ توجه به نعمت ها 12
- نقش عبادت در زندگی 12
- جنبه های گوناگون عبادت 13
- 1 _ اندیشه در کار خدا 13
- اشاره 13
- 2 _ انتظار ظهور امام زمان عج الله تعالی فرجه الشریف 14
- 3 _ دانش آموزی 14
- 4 _ کسب و کار 14
- اشاره 15
- گونه های عبادت 15
- 1 _ عبادت خاضعانه و خاشعانه 15
- 3 _ عبادت آگاهانه و با حضور قلب 16
- 2 _ عبادت عاشقانه 16
- 4 _ عبادت پنهانی 17
- 5 _ عبادت خالصانه 18
- اشاره 19
- جایگاه نماز در اسلام 19
- فصل سوم: نماز 19
- ب _ دوری از بدی ها 21
- آثار نماز از دیدگاه آیات و روایات 21
- ه_ یاری خواستن در کارها 21
- الف _ دوری از فساد 21
- ج _ آرامش بخش دل ها 21
- د _ یاد خدا 21
- و _ پاکی روح 21
- ز _ آمرزش گناهان 22
- اشاره 23
- اشاره 23
- بخش دوم: اصول پرورش دینی کودک 23
- فصل اول: ویژگی های کودک 23
- دوره های رشد کودک 24
- از تولد تا شش ماهگی 25
- ویژگی های کودکان دو تا چهار ساله 26
- ویژگی های کودکان چهار تا هفت ساله 27
- ویژگی های کودکان هفت تا دوازده ساله 30
- تعریف اصل 34
- فصل دوم: اصول پرورش دینی کودک 34
- اشاره 34
- اشاره 36
- اصل تأثیرپذیری انسان 36
- اصول و مبانی پرورشی 36
- الف) زمینه سازی 37
- ب) الگو سازی 38
- اشاره 42
- اصل تأثیر گذاری انسان 42
- تبیین مسئولیت 42
- اصل آراستگی سخن و سخن گو 43
- 1 _ آراستن ظاهر 43
- 2 _ سخن آرایی 43
- اشاره 43
- 3 _ بخشایش اشتباه 45
- 4 _ مژده دادن 45
- 5 _ پاداش دهی 46
- اصل رعایت تفاوت های فردی 46
- اشاره 46
- 2 _ آگاه سازی 47
- 1 _ تکلیف به اندازه توانایی 47
- 3 _ مجازات به اندازه اشتباه 48
- اشاره 49
- اصل کرامت تکوینی انسان 49
- 1 _ ابراز توانایی ها (نعمت ها) 50
- 2 _ تغافل 51
- اصل دل بستگی 53
- بخش سوم: عوامل و روش های پرورش دینی کودک 57
- الف _ وراثت 57
- فصل اول: عوامل مؤثر بر پرورش دینی کودک 57
- 1 _ خانواده 57
- اشاره 57
- ب _ محیط خانواده 58
- ج _ پدران و مادران مذهبی و آشنا به اصول پرورش 59
- الف _ فرهنگ 61
- 2 _ محیط اجتماعی 61
- اشاره 61
- ب _ جامعه 63
- ج _ دوستان 64
- الف _ خانواده 67
- د _ مطبوعات 67
- اشاره 67
- 3 _ جایگاه اقتصادی 67
- ب _ تغذیه حلال 68
- 4 _ رهبران اجتماع 70
- 5 _ نهاد آموزش و پرورش 71
- 1 _ تشویق و تحسین (کلامی و مادی) 72
- اشاره 72
- فصل دوم: روش های پرورش دینی کودک 72
- 2 _ الگوآفرینی مناسب 74
- اشاره 74
- الف _ آگاهی و شناخت 75
- ج _ کردار نه گفتار 75
- ویژگی های الگو یا پیام دهنده 75
- ب _ ایمان و باورداشت 75
- اشاره 75
- د _ اخلاق خوش و انس گرفتن با کودک 76
- ویژگی های کودک یا پیام گیرنده (نماز) 79
- ب _ آمادگی عقیدتی 80
- الف _ آمادگی محیطی 80
- چگونه کودک و نوجوان را به نماز فرا خوانیم؟ 80
- اشاره 80
- ج _ میانه روی 81
- اشاره 82
- الف _ آمرزش گناهان 82
- 3 _ بیان آثار نماز 82
- ج _ جلب رحمت پروردگار 83
- د _ نزدیکی به خدا 83
- ب _ پیش گیری از خودبینی 83
- 4 _ برپایی نماز جماعت 86
- اشاره 86
- اشاره 88
- 5 _ بهره گیری از قصه و شعر در مورد نماز 88
- یادآوری 88
- اشاره 89
- وقت نماز 89
- شعر نماز ویژه کودکان پیش دبستانی 89
- ای دختر مسلمان 90
- نماز و زندگی 91
- فشرده مطلب 92
- 6 _ آسان گیری 92
- بخش چهارم: همراه با برنامه سازان 95
- پیشنهادهای کلی و برنامه ای 95
- پرسش های مردمی 103
- معرفی نهادهای مرتبط با نماز 103
- پرسش های کارشناسی 104
- کتاب نامه 107
پرورش در لغت به معنای پروردن و پروراندن است(1) و در اصطلاح، به فعلیت رساندن استعداد و به کمال رساندن فرد کمال گرا معنا می دهد. هنگام مقایسه آموزش با پرورش، به این نتیجه می رسیم که آموزش به دلیل حرکت تکاملی، شاخه ای از پرورش به شمار می آید. پرورش هم چنین به معنی ساخته شدن انسان و رسیدن او به کمال حقیقی خویش به گونه ای شناختی _ و نه علمی _ است.(2)
اگر پرورش به معنای شکوفایی استعدادها و رشد نیروهای ذهنی و اندامی باشد، مراکز دانشگاهی وظیفه آموزش آن را بر عهده دارند، ولی چنان چه به معنای نظم رفتاری، آداب اجتماعی ویژه و عادت یافتن به اجرای آن ها باشد، آموزش آن را هر قوم به گونه ای متفاوت مطرح می کند.
اگر پرورش به معنای دگرگونی های وجودی باشد، به گونه ای که پی آمدهای آن، رساندن خیر به خود و دیگران و رعایت ادب و حقوق است، گاهی «حکما» و گاهی «عرفا» آن را یاد می دهند، ولی بهترین، ژرف ترین و اصیل ترین نوع آن را «دین حق» آموزش می دهد. چنان پرورشی، گاه «ادب علمی» نام دارد، گاه «ادب مصاحبتی»، گاه «ادب نفسانی» و گاه «ادب مکتبی».
اگر چه این نام ها متفاوتند، ولی با یکدیگر هم ریشه بوده و هر کدام نمایشگر یک فضیلت هستند. با این حال، نقطه اشتراک همه دیدگاه های گوناگون در این زمینه، ضبط نفس، حسن رابطه نفس، قدرت داوری
1- فرهنگ عمید، حسن عمید، تهران، انتشارات امیرکبیر، 1360، چ 3، ص 559.
2- تربیت اسلامی، محمدصادق حائری شیرازی، انتشارات الشمس، 1359، چ 3، ص 21.