اخلاق زندگی (3) : مجموعه متن های برنامه ای برای گروه های خانواده و اجتماعی صفحه 105

فصل دوم: اخلاق اجتماعی

اشاره

فصل دوم: اخلاق اجتماعی

زیر فصل ها

حسن خلق

برآوردن حاجت مؤمن

صدقه

قرض­الحسنه

میانه روی در شوخی

میانه­روی در دوستی و ستایش دیگران

اعتدال در سرزنش و برخورد با دیگران

دوری از دروغ (1)

پرهیز از دروغ گویی (2)

میانه­روی در معاملات

یتیم نوازی

احسان به دیگران

آداب دیدار بیمار

دیدوبازدید

نیکی به والدین

برادری

صله رحم

غیرتمندی

مدارا با دیگران

اصلاح میان مردم

فروتنی با مردم (1)

فروتنی(2)

امانت داری

حقوق برادری

پرهیز از سخن چینی

پرهیز از کینه توزی

تولّی و تبرّی

دوری از تکبر

عوامل تکبر

ترک غیبت

پرهیز از بدبینی (1)

بدگمانی (سوءظن) (2)

ریا و خودنمایی

خیرخواهی و خدمت به بندگان

خوش رویی

پندپذیری

رعایت حریم دیگران

عفو و چشم­پوشی

وفای به عهد

احسان و نوع دوستی

پیشی گرفتن در سلام

ادب

مهرورزی و همدردی

بهترین دوستان

نیکی به والدین

معاشرت نیکو

کارگشایی

خوش گمانی

مهمان­نوازی

امر به معروف و نهی از منکر

دوری از تعصب

دوری از تهمت

حفظ زبان

حسن خلق

حسن خلق

همان گونه که تندخویی و بداخلاقی، اطرافیان را می­رنجاند و باعث تنهایی انسان می­شود، خوش اخلاقی و نرم­خویی، وی را نزد مردم محبوب می کند و موجب افزایش مهر و محبت متقابل میان او و اجتماع می شود. مؤمنان واقعی، خوش اخلاق­ و بزرگوارند، با مردم انس می­گیرند و مردم نیز با آنان انس می گیرند. در قرآن کریم می­خوانیم: «إِنَّکَ لَعَلی خُلُقٍ عَظِیمٍ؛ [ای پیامبر!] تو دارای اخلاق نیکو و برجسته­ هستی.» (قلم: 4) و در آیه ای دیگر آمده است:

فَبما رَحْمَهٍ مِنَ اللهِ لِنْتَ لَهُمْ وَلَوْ کُنْتَ فَظَّاَ غَلِیظَ القَلْبِ لَانْفَضُّوْا مِنْ حَوْلِکَ. (آل عمران: 159)

به [برکت] رحمت الهی، در برابر آنان (مردم) نرم [و مهربان] شدی و اگر خشن و سنگ دل بودی، از اطراف تو پراکنده می­شدند.

از نظر پیامبر اسلام مدارا، آرامش، کردار نیکو و خوش اخلاقی با هرچیز همراه شود، آن را می­آراید و زیبا نشان می­دهد و با هر چیز نباشد، آن را معیوب و زشت می­کند.(1) امام باقر(ع) از این حقیقت چنین