- اشاره 1
- پیشگفتار 1
- 1. نفس ملهمه 3
- 3. نفس لوامه 4
- 2. نفس اماره 4
- 4. نفس مطمئنه 5
- آداب تلاوت قرآن 8
- اشاره 8
- فصل اول: اخلاق فردی 8
- تقوا و پرهیزکاری 9
- تمسک به قرآن 11
- نمازگزاری 12
- حضور قلب در نماز 13
- ذکر الهی، عامل آرامش 14
- تهجد و شبزندهداری 15
- سحرخیزی 17
- اهمیت نماز 17
- آثار نماز 19
- دعا 20
- محبت و انس با خدا 21
- استغفار 23
- یاد مرگ 24
- خودانتقادی 25
- پاک سازی نیتها 26
- تذکر و تفکر 27
- زهد (1) 29
- زهد (2) 30
- توکل (1) 31
- توکل(2) 33
- ادای تکالیف دینی 34
- شکر و سپاس گزاری 35
- محاسبه و مراقبت از نفس 37
- میانه روی در اقتصاد 38
- میانه روی در دنیاگرایی 39
- اعتدال در گفتار 41
- میانهروی در عبادت 42
- میانه روی در زندگی 43
- ترس از خدا و امید به او 44
- میانه روی در انفاق 45
- میانهروی در لباس پوشیدن 47
- میانهروی در خوردن و آشامیدن 48
- تأمل در کارها 49
- امیدواری به خداوند 50
- رضا و تسلیم 51
- خداترسی 53
- اخلاص در عمل (1) 54
- اخلاص در عمل (2) 55
- شرم 56
- شرح صدر 57
- نَفسْ ستیزی 58
- امید داشتن 60
- اشاره 61
- 2. افراط 61
- 1. تفریط 61
- فرونشاندن خشم 61
- آبرومندی 62
- پرهیز از خودبینی 63
- پرهیز از جاهطلبی 64
- ترک خودستایی 65
- تقویت اراده 67
- شجاعت 68
- سکوت 69
- ادبورزی 71
- عزتمداری 73
- جوان مرد 74
- کنترل زبان 75
- صبر و شکیبایی 76
- مسئولیت گوش 77
- گناه گریزی 79
- خرسندی و بی نیازی 80
- سرعت در توبه و بازگشت 82
- اصرار بر گناه 83
- ترک آرزوهای دراز 84
- دوری از شکمپرستی 86
- کنترل خشم 87
- غفلتگریزی 88
- نظم و برنامهریزی 89
- کار و تلاش 91
- عوامل کاهش یا افزایش روزی 92
- پرهیز از دروغ گویی 94
- انتظار فرج 95
- بهداشت جسم و جان 96
- صبر 98
- پرهیز از اسراف 99
- فروتنی در راه رفتن 100
- دوری از هوا پرستی 101
- شیطان گریزی 103
- اشاره 105
- فصل دوم: اخلاق اجتماعی 105
- حسن خلق 105
- برآوردن حاجت مؤمن 106
- صدقه 108
- قرضالحسنه 109
- میانه روی در شوخی 112
- میانهروی در دوستی و ستایش دیگران 113
- اعتدال در سرزنش و برخورد با دیگران 114
- دوری از دروغ (1) 115
- پرهیز از دروغ گویی (2) 116
- میانهروی در معاملات 118
- یتیم نوازی 119
- احسان به دیگران 121
- آداب دیدار بیمار 123
- دیدوبازدید 124
- نیکی به والدین 125
- برادری 126
- صله رحم 127
- غیرتمندی 128
- مدارا با دیگران 130
- اصلاح میان مردم 130
- فروتنی با مردم (1) 132
- فروتنی(2) 133
- امانت داری 134
- حقوق برادری 136
- پرهیز از سخن چینی 137
- پرهیز از کینه توزی 139
- تولّی و تبرّی 140
- دوری از تکبر 141
- عوامل تکبر 142
- ترک غیبت 143
- پرهیز از بدبینی (1) 145
- بدگمانی (سوءظن) (2) 146
- ریا و خودنمایی 148
- خیرخواهی و خدمت به بندگان 149
- خوش رویی 150
- پندپذیری 152
- رعایت حریم دیگران 153
- عفو و چشمپوشی 154
- وفای به عهد 155
- احسان و نوع دوستی 157
- پیشی گرفتن در سلام 158
- ادب 159
- مهرورزی و همدردی 161
- بهترین دوستان 162
- نیکی به والدین 164
- معاشرت نیکو 165
- کارگشایی 166
- خوش گمانی 167
- مهماننوازی 169
- امر به معروف و نهی از منکر 170
- دوری از تعصب 172
- دوری از تهمت 174
- حفظ زبان 176
- کتاب نامه 179
آداب دیدار بیمار
آداب دیدار بیمار
از جمله سفارشهای مهم اسلام، عیادت از بیماران است. امام علی(ع) میفرماید: «مِنْ أَحْسَنِ الحَسَناتِ عِیادَهُ الْمَرْیضِ؛ عیادت مریض یکی از بهترین نیکی هاست».(1)
عیادت از بیمار آدابی دارد که رعایت آنها، ثواب این عمل پسندیده را بالا می برد. در برخی سفارش ها گفته شده هنگام عیادت، دست بر دست بیمار بگذارید و احوال او را بپرسید تا دلش را به دست آورید و اگر جسمش مریض است، روحش سالم و بانشاط باشد. همچنین برای اینکه عیادت موجب خستگی و آزردگی بیمار نشود، فرمودهاند در مدت عیادت، رعایت حال مریض را بکنیم و عیادت طولانی نشود که این نیز فضیلت دارد.
در توصیههای ائمه(ع) تهیه هدیه برای بیماران، عبادت شمرده شده است. امام صادق(ع) میفرماید: «أَما تَعْلَمُونَ أَنَّ الْمَرِیضَ یَسْتَرِیحُ إِلی ما أُُدْخِلَ عَلَیْهِ؛ آیا نمیدانید که هدیه باعث آرامش خاطر و راحت روان مریض است.»(2) البته به رعایت حال بیماران نیز سفارش هایی شده است، چنان که حضرت علی(ع) میفرماید:
نَهی رَسُولُ اللهِ صلی الله علیه و آله أنْ یَأْکُلَ العائِدُ عِنْدَ الْعَلِیلِ فَیَحْبِطُ اللهُ أَجْرَ عِیادَتِهِ.(3)
رسول خدا صلی الله علیه و آله از خوردن در کنار مریض نهی کرده است؛ زیرا این کار موجب از میان رفتن پاداش عیادت او میگردد.
همچنین به کم نشستن در کنار بیمار و زود ترک کردن وی سفارش شده است. امام صادق(ع) در مورد مقدار نشستن بر بالین بیمار
1- مستدرک الوسائل، ج 2، ص 77.
2- میزان الحکمه، ج 9، ص 129.
3- دعائم الاسلام، ج 1، ص 284.