اخلاق زندگی (3) : مجموعه متن های برنامه ای برای گروه های خانواده و اجتماعی صفحه 157

نزدیک­ترین افراد به من در روز قیامت، کسانی هستند که در سخن، راست­گوتر، در ادای امانت کوشاتر و در عهد و پیمان از یکدیگر باوفاتر باشند.

بنابراین، نباید به چیزی که توان انجام آن را نداریم وعده دهیم، همان گونه که امام علی(ع) توصیه فرموده­ است: «لا تَعِدَنَّ عِدَهً لا تَثِقُ مِنْ نَفْسِکَ بِإِنْجازِها؛ چیزی را که یقین به وفای آن نداری، وعده مده».(1)

احسان و نوع دوستی

احسان و نوع دوستی

خداوند متعال در اموال ثروتمندان، حقوقی مانند خمس و زکات و دیگر حقوق واجب شرعی را برای کمک به نیازمندان قرار داده و فرموده است: «وَفِی أَمْوَالِهِمْ حَقٌّ لِلسَّائِلِ وَالْمَحْرُومِ؛ در اموال آنها حقی برای سائل و محروم مقرر شده است.» (ذاریات: 19) و در آیه ای دیگر می­فرماید: «وَالَّذِینَ فِی أَمْوَالِهِمْ حَقٌّ مَّعْلُومٌ لِِلسَّائِلِ وَالْمَحْرُومِ؛ و آنها که در اموالشان برای سائلان و محرومان حق معلومی است.» (معارج: 24 و 25) ازاین رو، ثروتمندان وظیفه دارند به افراد مستمند و آبرومند کمک کنند. در آیه ای از قرآن در وصف این افراد آمده است:

یَحْسَبُهُمُ الْجَاهِلُ أَغْنِیَاءَ مِنَ التَّعَفُّفِ تَعْرِفُهُم بِسِیمَاهُمْ لاَ یَسْأَلُونَ النَّاسَ إِلْحَافًا. (بقره: 273)

از شدت خویشتن­داری و عفت، افراد نادان آنها را بی­نیاز می پندارند، اما آنها را از چهره­هایشان می­شناسی. اینان هرگز با اصرار چیزی از مردم نمی­خواهند.

در روایات اسلامی نیز درباره رسیدگی به همنوعان تأکید فراوان شده است. رسول خدا صلی الله علیه و آله می­فرماید: