اخلاق زندگی (3) : مجموعه متن های برنامه ای برای گروه های خانواده و اجتماعی صفحه 26

یا اَیُّهاَ الاِنسانُ ما جَرَّأَکَ عَلی ذَنبِکَ وَ ما غَرَّکَ بِرَبِّکَ وَ ما اَنَّسَکَ بِهَلَکَهِ نَفسِکَ؟ أَما مِن دائِکَ بُلُولٌ أَم لَیسَ مِن نَومِکَ یقظَهٌ؟ أَما تَرحَمُ مِن نَفسِکَ ما تَرحَمُ مِن غَیرِکَ.(1)

ای انسان! چه چیز تو را به گناهت جرئت داده و چه چیز تو را در برابر پروردگارت مغرور ساخته و چه چیز تو را به هلاکت خویش علاقه­مند کرده است؟ آیا این بیماری تو بهبود ندارد، آیا این خوابت بیداری ندارد؟ آیا همان گونه که به دیگری رحم می­کنی، به خود رحم نمی کنی؟

اولیای الهی به منظور تنبیه و تأدیب نفس، خود را ملزم به تکالیف ویژه­ای می کردند. امیرمؤمنان علی(ع) می فرماید: «مَن لَم یَسُس نَفسَهُ أَضاعَها؛ هر که نفس خود را سیادت و تأدیب نکند، آن را تباه کرده است».(2)

پاک سازی نیت­ها

پاک سازی نیت­ها

اصل در همه اعمال بدنی و قلبی، نیت است. اهمیت نیت تا آنجاست که اگر عمل مباحی با قصد قربت انجام شود، عملی عبادی به شمار می رود و ثواب بسیاری دارد. برای مثال، اگر غذا خوردن یا استراحت را با این قصد انجام دهیم که بهتر عبادت کنیم یا بیشتر در خدمت مردم باشیم، عبادت است. بنابراین، آنچه در اسلام اهمیت دارد، جنبه باطنی و حقیقی عمل است که ارزش و قبولی اعمال به آن وابسته است. رسول گرامی اسلام می فرماید:

اِنَّما الأَعمالُ بِالنِّیّاتِ و اِنَّما لِکُلِّ اِمرِیءٍ مانَوی فَمَن کانَت هِجرَتُهُ اِلَی اللهِ و رَسولِهِ فَهِجرُتهُ اِلَی اللهِ وَ رسولِهِ وَ مَن کانَت هِجرَتُهُ إلی دُنیا یُصِیبُها أَوِ امرَأَهٍ یَتَزَوَّجُها فَهِجرَتُهُ إِلی ما هاجَرَ اِلَیهِ.(3)

1- نهج البلاغه، ترجمه: صبحی صالح، خطبه 223.
2- فهرست غررالحکم و دررالکلم، ص 389.
3- بحارالانوار، ج 67، ص 211.