اخلاق زندگی (3) : مجموعه متن های برنامه ای برای گروه های خانواده و اجتماعی صفحه 32

مؤمنان کسانی هستند که هرگاه نام خدا برده شود، دل­هاشان بیمناک می­گردد و آنگاه که آیات او بر آنها خوانده می­شود، ایمانشان فزونی می گیرد و فقط بر پروردگارشان توکل می کنند.

در روایتی آمده است پیامبرگرامی اسلام معنای توکل را از جبرئیل پرسید، جبرئیل فرمود:

معنای توکل این است که انسان یقین کند به اینکه سود و زیان و بخشش و حرمان به­دست مردم نیست و باید از آنها ناامید بود و اگر بنده­ای به این درجه از معرفت برسد که جز برای خدا کاری نکند و جز او به کسی امیدوار نباشد و از غیر او نهراسد و غیر از خدا چشم طمع به کسی نداشته باشد، این همان توکل به خداست.(1)

شخصی به نام حسن بن جهم می­گوید: خدمت امام رضا(ع) رسیدم و عرض کردم: جانم فدایت! حد و مرز توکل چیست؟ ایشان فرمود: «أَن­ْ لا تَخافَ مَعَ اللهِ أحَداً؛ توکل آن است که با اتکای به خدا از هیچ­کسی نترسی».(2)

علی بن سُوَیْد نیز می­گوید: از امام موسی کاظم(ع) درباره تفسیر آیه «وَمَن یَتَوَکَّلْ عَلَی اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ» پرسیدم، حضرت فرمود:

توکل مراتب گوناگون دارد، از جمله درجات توکل آن است که در تمام امور به خدا توکل کنی و از آنچه خدا برای تو مقدر کرده است، راضی باشی و بدانی که خدا برای تو جز خیر و فضیلت نمی­خواهد، نیز بدانی که در تمام این امور اختیار با اوست. پس با واگذار کردن امور به او، به خدا توکل کن!

بنابراین، انسان باید خود را از خدا بداند و چون قطره­ای به دریا بپیوندد.