اخلاق زندگی (3) : مجموعه متن های برنامه ای برای گروه های خانواده و اجتماعی صفحه 41

مروّت ضرری نرساند (از حد خارج نشود) و موجب زیاده­روی نشود و از آن در امور دینتان کمک بجویید! پس به­راستی که ما می­گوییم از ما نیست کسی که دنیایش را برای دینش و دین خود را برای دنیایش ترک کند.

اعتدال در گفتار

اعتدال در گفتار

یکی از صفات پسندیده، میانه روی در سخن گفتن و پرهیز از پرگویی است. زیاده گویی نشانه کم خردی است. پیامبر خدا دراین باره می­فرماید:

همانا که موسی(ع)، خضر(ع) را ملاقات کرد. پس موسی گفت: مرا سفارشی بفرما! حضرت خضر(ع) فرمود: ای جست­وجوکننده علم! همانا گوینده، کمتر دلتنگ و خسته می­شود تا شنونده. پس هنگامی­که سخن می­­گویی، هم نشین­هایت را افسرده مکن... و در گفتار زیاده­گو و پرسخن مباش؛ زیرا زیاده­گویی در سخن، عالمان را خوار و معایب افراد کم عقل را آشکار می­کند, ولی بر تو باد به میانه­روی که این خود توفیق است.(1)

امیرالمؤمنین، علی(ع) نیز می­فرماید:

اَلإکثارُ یُزِلُّ الحَکیمَ و یُمِلُّ الحَلیمَ فَلا تُکْثِرْ فََتُضْجِرَ و تُفَرِّطَ فَتُهَنَ.(2)

زیاده­گویی، انسان حکیم را می لغزاند و انسان بردبار و صبور را ملول و دل­آزرده می­کند. پس زیاد سخن مگو که دیگران را دل گیر کنی و کوتاهی مکن که خوار شوی!

قبل از گفتن کلام باید درباره آن با دقت تأمل کرد. این توصیه حضرت علی(ع) نیز قابل توجه است که فرموده:

بپرهیز از سخن گفتن درباره چیزی که نمی­شناسی و از راه آن بی­خبری و حقیقت و واقعیت آن را نمی­دانی؛ زیرا گفتار تو بر عقل تو دلالت می کند و کلام تو از شناخت تو خبر می­دهد! پس کلام و سخن خود را