اخلاق زندگی (3) : مجموعه متن های برنامه ای برای گروه های خانواده و اجتماعی صفحه 5

4. نفس مطمئنه

4. نفس مطمئنه

نفس مطمئنه، بالاترین مقامی است که خداوند به بندگان مخلص خویش عطا می کند، چنان­که خداوند در قرآن کریم می فرماید:

ای کسانی که به مقام نفس مطمئنه رسیدید، به قرب پروردگارتان (که اوج کمال انسانیت است) برگردید، درحالی­که هم شما از پروردگارتان خشنودید و هم پروردگارتان از شما خشنود است. پس در زمره بندگان خالص من در بهشت جاویدان باشید! (فجر: 27)

بدون شک دست­یابی به این مقام رفیع، بدون موفقیت در آزمایش های گوناگون پروردگار و مبارزه حقیقی با امیال شهوانی میسر نخواهد بود. تهذیب و مراقبت همیشگی نفس، از مهم­ترین عوامل نیل به نفس مطمئنه است؛ چراکه انسان در حال مراقبت، همواره خداوند را ناظر کارهای خویش می داند و بی­تردید چنین کسی هیچ­گاه خود را به پلیدی گناه نخواهد آلود. خداوند در آیه 40 سوره زیبای نازعات چنین می فرماید: «أَمّا مَنْ خافَ مَقامَ رَبِّهِ وَ نَهَی النّفْسَ عَنِ الْهَوی فَإِنّ الْجَنّهَ هِیَ الْمَأْوی.» این حالت برای انسان ایجاد نمی شود، مگر آنکه همیشه دل و جانش به یاد حق و زبانش تسبیح­گوی خدا باشد که: «الّذینَ آمَنُوا وَ تَطْمَئِنّ قُلُوبُهُمْ بِذِکْرِ اللّهِ أَلا بِذِکْرِ اللّهِ تَطْمَئِنّ الْقُلُوبُ.» (رعد: 28) و خداوند به این افراد باایمان، آرامش و وقار می­بخشد: «هُوَ الّذی أَنْزَلَ السّکینَهَ فی قُلُوبِ الْمُؤْمِنینَ.» (فتح: 4) این افراد باایمان در همه حال، چه ایستاده و چه نشسته و چه هنگام استراحت، به یاد محبوبشان هستند و لحظه ای او را از یاد نمی برند و همواره با اندیشه­ای ژرف به عظمت و نظام آفرینش زمین و آسمان می نگرند: «الّذینَ یَذْکُرُونَ اللّهَ قِیاماً وَ قُعُوداً وَ عَلی جُنُوبِهِمْ وَ یَتَفَکّرُونَ فی خَلْقِ السّماواتِ وَ اْلاّرْضِ.» (آل­عمران: 191) این مؤمنان، همواره غرق در یاد خدا هستند، حتی در کارهای مادی و روابط و دادوستدها: «رِجالٌ لا تُلْهیهِمْ تِجارَهٌ وَ لا بَیْعٌ عَنْ ذِکْرِ اللّهِ.» (نور: 37) و محبت آنها