- اشاره 1
- پیشگفتار 1
- 1. نفس ملهمه 3
- 3. نفس لوامه 4
- 2. نفس اماره 4
- 4. نفس مطمئنه 5
- فصل اول: اخلاق فردی 8
- اشاره 8
- آداب تلاوت قرآن 8
- تقوا و پرهیزکاری 9
- تمسک به قرآن 11
- نمازگزاری 12
- حضور قلب در نماز 13
- ذکر الهی، عامل آرامش 14
- تهجد و شبزندهداری 15
- اهمیت نماز 17
- سحرخیزی 17
- آثار نماز 19
- دعا 20
- محبت و انس با خدا 21
- استغفار 23
- یاد مرگ 24
- خودانتقادی 25
- پاک سازی نیتها 26
- تذکر و تفکر 27
- زهد (1) 29
- زهد (2) 30
- توکل (1) 31
- توکل(2) 33
- ادای تکالیف دینی 34
- شکر و سپاس گزاری 35
- محاسبه و مراقبت از نفس 37
- میانه روی در اقتصاد 38
- میانه روی در دنیاگرایی 39
- اعتدال در گفتار 41
- میانهروی در عبادت 42
- میانه روی در زندگی 43
- ترس از خدا و امید به او 44
- میانه روی در انفاق 45
- میانهروی در لباس پوشیدن 47
- میانهروی در خوردن و آشامیدن 48
- تأمل در کارها 49
- امیدواری به خداوند 50
- رضا و تسلیم 51
- خداترسی 53
- اخلاص در عمل (1) 54
- اخلاص در عمل (2) 55
- شرم 56
- شرح صدر 57
- نَفسْ ستیزی 58
- امید داشتن 60
- 2. افراط 61
- 1. تفریط 61
- فرونشاندن خشم 61
- اشاره 61
- آبرومندی 62
- پرهیز از خودبینی 63
- پرهیز از جاهطلبی 64
- ترک خودستایی 65
- تقویت اراده 67
- شجاعت 68
- سکوت 69
- ادبورزی 71
- عزتمداری 73
- جوان مرد 74
- کنترل زبان 75
- صبر و شکیبایی 76
- مسئولیت گوش 77
- گناه گریزی 79
- خرسندی و بی نیازی 80
- سرعت در توبه و بازگشت 82
- اصرار بر گناه 83
- ترک آرزوهای دراز 84
- دوری از شکمپرستی 86
- کنترل خشم 87
- غفلتگریزی 88
- نظم و برنامهریزی 89
- کار و تلاش 91
- عوامل کاهش یا افزایش روزی 92
- پرهیز از دروغ گویی 94
- انتظار فرج 95
- بهداشت جسم و جان 96
- صبر 98
- پرهیز از اسراف 99
- فروتنی در راه رفتن 100
- دوری از هوا پرستی 101
- شیطان گریزی 103
- اشاره 105
- فصل دوم: اخلاق اجتماعی 105
- حسن خلق 105
- برآوردن حاجت مؤمن 106
- صدقه 108
- قرضالحسنه 109
- میانه روی در شوخی 112
- میانهروی در دوستی و ستایش دیگران 113
- اعتدال در سرزنش و برخورد با دیگران 114
- دوری از دروغ (1) 115
- پرهیز از دروغ گویی (2) 116
- میانهروی در معاملات 118
- یتیم نوازی 119
- احسان به دیگران 121
- آداب دیدار بیمار 123
- دیدوبازدید 124
- نیکی به والدین 125
- برادری 126
- صله رحم 127
- غیرتمندی 128
- اصلاح میان مردم 130
- مدارا با دیگران 130
- فروتنی با مردم (1) 132
- فروتنی(2) 133
- امانت داری 134
- حقوق برادری 136
- پرهیز از سخن چینی 137
- پرهیز از کینه توزی 139
- تولّی و تبرّی 140
- دوری از تکبر 141
- عوامل تکبر 142
- ترک غیبت 143
- پرهیز از بدبینی (1) 145
- بدگمانی (سوءظن) (2) 146
- ریا و خودنمایی 148
- خیرخواهی و خدمت به بندگان 149
- خوش رویی 150
- پندپذیری 152
- رعایت حریم دیگران 153
- عفو و چشمپوشی 154
- وفای به عهد 155
- احسان و نوع دوستی 157
- پیشی گرفتن در سلام 158
- ادب 159
- مهرورزی و همدردی 161
- بهترین دوستان 162
- نیکی به والدین 164
- معاشرت نیکو 165
- کارگشایی 166
- خوش گمانی 167
- مهماننوازی 169
- امر به معروف و نهی از منکر 170
- دوری از تعصب 172
- دوری از تهمت 174
- حفظ زبان 176
- کتاب نامه 179
اخلاص در عمل (1)
اخلاص در عمل (1)
اخلاص در عمل، از اصول مهم اخلاق است. انسان مؤمن کار را برای خدا و با قصد خیر انجام میدهد و این گونه نیست که تنها صورت و ظاهر کار را در نظر بگیرد، بلکه باطن کار نیز برایش اهمیت دارد. پیامبر می فرماید: «اِنَّ اللهَ لا یَنْظُرُ إلی صُوَرِکُمْ وَلکِن یَنْظَُرُ إلی قُلُوبِکُمْ وَ اَعْمالِکُمْ؛ خداوند به ظاهر شما نمینگرد، بلکه به قلبهایتان و اعمال شما مینگرد».(1)
مؤمنان هر کاری را برای رضای خدا انجام میدهند و پاداش خویش را از خدا میطلبند. امام علی(ع) میفرماید: «مَنْ رَغِبَ فیما عِندَاللهِ أخْلَصَ عَمَلَهُ؛ آن که به آنچه نزد خداست، مایل است، عملش را خالص می کند.»(2) اخلاص در عمل، به معنای همسانی ظاهر و باطن است و در این حال، انسان عملش را برای خدا انجام میدهد. رسول گرامی اسلام به یکی از یارانش می فرماید:
یَا ابنَ مَسْعُودٍ! إذا عَمِلتَ عَمَلاً فَاعمَلهُ لِلّهِ خالِصاً لِأَنَّهُ لا یَقْبَلُ مِنْ عِبادِهِ الأعمالَ اِلاّ ما کانَ لَهُ خالِصاً.(3)
ای پسر مسعود! اگر عملی انجام می دهی، آن را برای خدا انجام بده؛ زیرا خداوند فقط کارهایی را از بندگانش میپذیرد که با خلوص نیت برای او انجام داده باشند.
بنا بر آنچه گذشت، اخلاص، ملاک قبولی طاعات است. انسان، با اخلاص از تنگناها رها می شود و ارزش کارها را به اوج میرساند. بنابراین، شایسته است آدمی در عملش غیرخدا را شریک نسازد. امام علی(ع) در توصیهای می فرماید: «لا تَجعَلَنَّ لِلشَّیْطانِ فی عَمَلِکَ نَصِیباً وَ لا عَلی
1- محجه البیضاء، ج 6، ص 312.
2- غررالحکم و دررالکلم، ج 5، ص 194.
3- مکارم الاخلاق، ص 453.