هشدارها و تحذیرهای قرآنی صفحه 103

ای کسانی که ایمان آورده­اید! نباید قومی قوم دیگر را مسخره کنند، شاید آنها از اینها بهتر باشند و نباید زنانی زنان دیگر را ریشخند کنند، شاید آنها از اینها بهتر باشند و از یکدیگر عیب مگیرید و به همدیگر لقب های زشت مدهید.

مسخره کردن، عیب جویی و لقب زشت به یکدیگر دادن، از جمله کارهایی است که خداوند آشکارا و به شدت، اهل ایمان را از آن نهی کرده و به آن هشدار داده است. در آیه ابتدای بحث، خداوند هم مردان و هم زنان را از این کار برحذر داشته و یک دلیل ساده و قانع­کننده نیز آورده و فرموده است؛ شاید کسی که مسخره می­شود، بهتر از مسخره کننده باشد. آدمی هنگامی دیگران را مسخره می کند که خود را بهتر از دیگران می بیند و دیگران و کار آنها در چشم او خوار و بی­مقدار جلوه می کند. ازاین رو، خداوند در این آیه، این نکته را یادآور می شود که شاید همین افراد که در نگاه شما بی­ارزشند، از خود شما بهتر باشند و از نظر اعتقادی یا تسلیم باطنی، از مسخره کننده بهتر باشند.(1) پس شما که به آنها آگاهی و شناخت کامل ندارید، اجازه ندارید آنها را مسخره کنید.

در آیه ای دیگر نیز خداوند به کسانی که بر مؤمنان عیب می­گیرند و آنها را مسخره می کردند که چرا صدقه می دهید، به شدت هشدار و عذاب دردناک را به آنها وعده داده است.(2)