- پیش گفتار 3
- فصل اول: کلیات 5
- 1. ضرورت پرداختن به موضوع هشدارها 5
- اشاره 5
- 2. پیشینه موضوع 7
- 4. پرسش های اصلی و فرعی پژوهش 12
- 3. روش تحقیق 12
- 5. تعریفها 13
- اشاره 19
- الف) کفر 19
- 1. هشدارهای اعتقادی 19
- فصل دوم: هشدارهای فردی قرآن 19
- اشاره 19
- ب) شرک 24
- ج) نفاق 28
- د) دروغ پنداشتن آیه ها و نشانه های الهی 32
- ه_ ) ناامیدی از رحمت خدا 35
- و) کفران بعضی آیه ها و ایمان داشتن به برخی دیگر 36
- ز) زیادهروی در دین 38
- 2. هشدارهای اخلاقی 40
- الف) تکبر 40
- اشاره 40
- ب) پاک دانستن خود از گناه 42
- ج) بخل 43
- د) حسدورزی 44
- ه_ ) بدخلقی 45
- و) بدگمانی 46
- ز) تسویف (به تأخیر انداختن توبه) 48
- ح) ترس از مردم 50
- ط) ترک کامل دنیا و حلال های خدا 53
- ی) دل بستگی به دنیا 55
- اشاره 55
- یا) اندوه خوردن بر از دست رفته ها 58
- اشاره 61
- فصل سوم: هشدارهای خانوادگی 61
- 1. ازدواج با محارم 61
- 2. ازدواج با مشرکان 62
- 3. ازدواج با بی عفتان 64
- 4. ظلم به همسر در مسئله مهر 65
- 5. بی عدالتی میان زنان 67
- 6. آشکار شدن زینت زن برای نامحرم 69
- 7. قطع رحم 70
- 8. کشتن فرزندان از ترس فقر 72
- 9. ارتباط دوستانه داشتن با خویشاوندان بی دین 73
- 10. بی احترامی به پدر و مادر 75
- 11. پیروی از پدر و مادر مشرک 76
- فصل چهارم: هشدارهای اجتماعی 78
- الف) ستم 78
- 1. هشدارهای فرهنگی 78
- اشاره 78
- اشاره 78
- ب) آزار و اذیت 80
- ج) خیانت و پیمان شکنی 81
- د) نزدیکی به فواحش 82
- ه_ ) اشاعه فحشا 85
- و) شراب خواری و قماربازی 87
- ز) قتل نفس 90
- ح) یتیم آزاری 93
- ط) منت نهادن 95
- ی) دوستی با گمراهان 96
- اشاره 96
- یا) مکر و فریب 98
- یب) پوشیده داشتن حقیقتها و پنهان کردن شهادت 100
- یج) مسخره کردن، عیب جویی و لقب بد دادن 102
- ید) دروغگویی 104
- یه) غیبت 105
- یو) سخن چینی 106
- یز) تهمت زدن 108
- یح) مجادله غیر احسن 109
- 2. هشدارهای اقتصادی 111
- الف)حرام خواری 111
- اشاره 111
- ب) رباخواری 112
- ج) رشوه خواری 115
- د) دادن اموال به سفیهان 116
- ه_ ) اسراف و تبذیر 117
- و) کم فروشی 119
- 3. هشدارهای سیاسی 121
- الف) تفرقه 121
- اشاره 121
- ب) اطاعت نکردن از رهبران الهی 123
- ج) غفلت از دشمن 125
- د) اعتماد و خوش بینی به بیگانگان و دشمنان 127
- ه_ ) کارهایی که سبب سوءاستفاده دشمنان می شود 129
- و) فرار از جنگ و جهاد 130
- کتاب نامه 133
انذار، آگاه کردن همراه با پرهیز دادن و ترساندن معنا شده است.(1) راغب نیز انذار را به معنای خبری که همراه با ترساندن است، تعریف می کند.(2)
تحذیر نیز بر وزن «تفعیل»، اصل مادهاش«حذر» است، به معنای پرهیز دادن و ترساندن مخاطب از امری ترسناک.(3)
با جستوجو در قرآن مجید و استخراج مشتق هایی که از دو واژه انذار و تحذیر گرفته شده است، چنین برمی آید که پیوست های انذار، یعنی آن چیزهایی که خداوند با این لفظ، مخاطبان خود را از آنها ترسانده است، در چند چیز خلاصه می شود:
الف) انذار درباره روز قیامت و عذابهای اخروی، چنان که در چندین آیه، خداوند با تعبیرهای گوناگون، از قیامت یاد کرده و انسان را از آن ترسانده است. از جمله در آیه 39 سوره مریم می فرماید: «وَأنذِرْهُمْ یَوْمَ الْحَسْرَهِ؛ و آنان را از روز حسرت بیم ده.»(4)
و در آیه 57 سوره اسراء می فرماید: «إِنَّ عَذَابَ رَبِّکَ کَانَ مَحْذُورًا؛ عذاب پروردگارت همواره در خور پرهیز است».
ب) عذاب های دنیوی، که در این باره خداوند در آیه 13 سوره فصلت می فرماید:
فَإِنْ اَعْرَضُوا فَقُلْ اَنذَرْتُکُمْ صَاعِقَهً مِّثْلَ صَاعِقَهِ عَادٍ وَ ثَمُودَ.
پس اگر روی برتافتند، بگو: شما را از آذرخشی چون آذرخش عاد و ثمود برحذر داشتم.
1- ابن منظور، لسان العرب، بیروت، داراحیاء التراث العربی، 1408 ﻫ_ . ق، چ 1، ج 14، ص100.
2- راغب اصفهانی، مفردات الفاظ قرآن، بیروت، الدار الشامیه، 1423 ه_ .ق، چ 3، ص 223.
3- راغب اصفهانی، مفردات الفاظ قرآن، بیروت، الدار الشامیه، 1423 ه_ .ق، چ 3، ص 223.
4- همچنین نک: انعام: 130؛ ابراهیم: 44؛ زمر: 71؛ غافر: 15 و شورا: 7، که همگی در بردارنده پنج معنای یاد شده هستند.