- پیش گفتار 3
- 1. ضرورت پرداختن به موضوع هشدارها 5
- فصل اول: کلیات 5
- اشاره 5
- 2. پیشینه موضوع 7
- 4. پرسش های اصلی و فرعی پژوهش 12
- 3. روش تحقیق 12
- 5. تعریفها 13
- الف) کفر 19
- اشاره 19
- اشاره 19
- 1. هشدارهای اعتقادی 19
- فصل دوم: هشدارهای فردی قرآن 19
- ب) شرک 24
- ج) نفاق 28
- د) دروغ پنداشتن آیه ها و نشانه های الهی 32
- ه_ ) ناامیدی از رحمت خدا 35
- و) کفران بعضی آیه ها و ایمان داشتن به برخی دیگر 36
- ز) زیادهروی در دین 38
- الف) تکبر 40
- 2. هشدارهای اخلاقی 40
- اشاره 40
- ب) پاک دانستن خود از گناه 42
- ج) بخل 43
- د) حسدورزی 44
- ه_ ) بدخلقی 45
- و) بدگمانی 46
- ز) تسویف (به تأخیر انداختن توبه) 48
- ح) ترس از مردم 50
- ط) ترک کامل دنیا و حلال های خدا 53
- اشاره 55
- ی) دل بستگی به دنیا 55
- یا) اندوه خوردن بر از دست رفته ها 58
- اشاره 61
- 1. ازدواج با محارم 61
- فصل سوم: هشدارهای خانوادگی 61
- 2. ازدواج با مشرکان 62
- 3. ازدواج با بی عفتان 64
- 4. ظلم به همسر در مسئله مهر 65
- 5. بی عدالتی میان زنان 67
- 6. آشکار شدن زینت زن برای نامحرم 69
- 7. قطع رحم 70
- 8. کشتن فرزندان از ترس فقر 72
- 9. ارتباط دوستانه داشتن با خویشاوندان بی دین 73
- 10. بی احترامی به پدر و مادر 75
- 11. پیروی از پدر و مادر مشرک 76
- 1. هشدارهای فرهنگی 78
- اشاره 78
- اشاره 78
- فصل چهارم: هشدارهای اجتماعی 78
- الف) ستم 78
- ب) آزار و اذیت 80
- ج) خیانت و پیمان شکنی 81
- د) نزدیکی به فواحش 82
- ه_ ) اشاعه فحشا 85
- و) شراب خواری و قماربازی 87
- ز) قتل نفس 90
- ح) یتیم آزاری 93
- ط) منت نهادن 95
- ی) دوستی با گمراهان 96
- اشاره 96
- یا) مکر و فریب 98
- یب) پوشیده داشتن حقیقتها و پنهان کردن شهادت 100
- یج) مسخره کردن، عیب جویی و لقب بد دادن 102
- ید) دروغگویی 104
- یه) غیبت 105
- یو) سخن چینی 106
- یز) تهمت زدن 108
- یح) مجادله غیر احسن 109
- الف)حرام خواری 111
- اشاره 111
- 2. هشدارهای اقتصادی 111
- ب) رباخواری 112
- ج) رشوه خواری 115
- د) دادن اموال به سفیهان 116
- ه_ ) اسراف و تبذیر 117
- و) کم فروشی 119
- 3. هشدارهای سیاسی 121
- الف) تفرقه 121
- اشاره 121
- ب) اطاعت نکردن از رهبران الهی 123
- ج) غفلت از دشمن 125
- د) اعتماد و خوش بینی به بیگانگان و دشمنان 127
- ه_ ) کارهایی که سبب سوءاستفاده دشمنان می شود 129
- و) فرار از جنگ و جهاد 130
- کتاب نامه 133
در آیه 20 همین سوره به ویژگی های بشری پیامبران و اینکه آنها نیز غذا می خورند و در بازارها راه می روند، اشاره شده است. سپس این آیه، سبب انکار منکران پیامبران را ذکر میکند و اینکه آنها انتظار داشتند، فرشتگان بر خودشان نازل شوند یا پروردگارشان را ببینند. این گفته ها و این انتظارها، تنها از غرور و سرکشی آنها ناشی میشد. نزول فرشتگان به ظرفیت بسیار بالای روحی نیاز دارد که تنها در پیامبران الهی یافت می شود و تنها به تواضع یا تکبر مربوط نمی شود. خداوند در آیه های بعد درباره این افراد مغرور می فرماید:
یَوْمَ یَرَوْنَ الْمَلاَئِکَهَ لاَ بُشْرَی یَوْمَئِذٍ لِّلْمُجْرِمِینَ وَ یَقُولُونَ حِجْراً مَّحْجُوراً. (فرقان: 22)
روزی که فرشتگان را ببینند، آن روز برای گناهکاران بشارتی نیست و می گویند: دور و ممنوع از رحمت خدایید.
در واقع، ذکر این سرنوشت، هشداری جدی به متکبران است. در روایت های اسلامی نیز درباره این ویژگی ناپسند سخنان فراوانی دیده میشود. از یک سو، به آن هشدار داده شده، به گونه ای که پیامبر در حدیثی میفرماید:
إِنّ اَبْعدَکُمْ یَوْمَ الْقِیامَهِ مِنِّی الثَرثارُون وَ هُمْ المْستَکْبِرُونَ.
دورترین افراد شما به من در قیامت، متکبران هستند.(1)
و از سوی دیگر، نشانه های کبر و راه درمان آن نیز بیان شده است. از جمله کارهایی که به عنوان درمان بیماری کبر در روایت ها آمده است، عبارتند از:
یک _ شناخت خدا و بزرگی و جلالت او؛(2)
1- محمد محمدی ری شهری، میزان الحکمه، قم، مرکز نشر الاعلام الاسلامی، 1404 ه_ .ق، چ 1، ج 8، ص 309.
2- محمد محمدی ری شهری، میزان الحکمه، قم، مرکز نشر الاعلام الاسلامی، 1404 ه_ .ق، چ 1، ج 8، ص 312.