- پیش گفتار 3
- اشاره 5
- فصل اول: کلیات 5
- 1. ضرورت پرداختن به موضوع هشدارها 5
- 2. پیشینه موضوع 7
- 4. پرسش های اصلی و فرعی پژوهش 12
- 3. روش تحقیق 12
- 5. تعریفها 13
- فصل دوم: هشدارهای فردی قرآن 19
- 1. هشدارهای اعتقادی 19
- الف) کفر 19
- اشاره 19
- اشاره 19
- ب) شرک 24
- ج) نفاق 28
- د) دروغ پنداشتن آیه ها و نشانه های الهی 32
- ه_ ) ناامیدی از رحمت خدا 35
- و) کفران بعضی آیه ها و ایمان داشتن به برخی دیگر 36
- ز) زیادهروی در دین 38
- اشاره 40
- 2. هشدارهای اخلاقی 40
- الف) تکبر 40
- ب) پاک دانستن خود از گناه 42
- ج) بخل 43
- د) حسدورزی 44
- ه_ ) بدخلقی 45
- و) بدگمانی 46
- ز) تسویف (به تأخیر انداختن توبه) 48
- ح) ترس از مردم 50
- ط) ترک کامل دنیا و حلال های خدا 53
- ی) دل بستگی به دنیا 55
- اشاره 55
- یا) اندوه خوردن بر از دست رفته ها 58
- 1. ازدواج با محارم 61
- اشاره 61
- فصل سوم: هشدارهای خانوادگی 61
- 2. ازدواج با مشرکان 62
- 3. ازدواج با بی عفتان 64
- 4. ظلم به همسر در مسئله مهر 65
- 5. بی عدالتی میان زنان 67
- 6. آشکار شدن زینت زن برای نامحرم 69
- 7. قطع رحم 70
- 8. کشتن فرزندان از ترس فقر 72
- 9. ارتباط دوستانه داشتن با خویشاوندان بی دین 73
- 10. بی احترامی به پدر و مادر 75
- 11. پیروی از پدر و مادر مشرک 76
- فصل چهارم: هشدارهای اجتماعی 78
- اشاره 78
- 1. هشدارهای فرهنگی 78
- اشاره 78
- الف) ستم 78
- ب) آزار و اذیت 80
- ج) خیانت و پیمان شکنی 81
- د) نزدیکی به فواحش 82
- ه_ ) اشاعه فحشا 85
- و) شراب خواری و قماربازی 87
- ز) قتل نفس 90
- ح) یتیم آزاری 93
- ط) منت نهادن 95
- ی) دوستی با گمراهان 96
- اشاره 96
- یا) مکر و فریب 98
- یب) پوشیده داشتن حقیقتها و پنهان کردن شهادت 100
- یج) مسخره کردن، عیب جویی و لقب بد دادن 102
- ید) دروغگویی 104
- یه) غیبت 105
- یو) سخن چینی 106
- یز) تهمت زدن 108
- یح) مجادله غیر احسن 109
- 2. هشدارهای اقتصادی 111
- الف)حرام خواری 111
- اشاره 111
- ب) رباخواری 112
- ج) رشوه خواری 115
- د) دادن اموال به سفیهان 116
- ه_ ) اسراف و تبذیر 117
- و) کم فروشی 119
- 3. هشدارهای سیاسی 121
- اشاره 121
- الف) تفرقه 121
- ب) اطاعت نکردن از رهبران الهی 123
- ج) غفلت از دشمن 125
- د) اعتماد و خوش بینی به بیگانگان و دشمنان 127
- ه_ ) کارهایی که سبب سوءاستفاده دشمنان می شود 129
- و) فرار از جنگ و جهاد 130
- کتاب نامه 133
چه در نگاه نخست، طبیعی و عادی به نظر می رسد و بسیاری از مردم آن را بد نمیدانند، ولی خداوند به آن هشدار داده است، چنانکه در آیه ابتدای بحث، این هشدار به خوبی مشخص است.
همچنین در آیه 153 سوره آل عمران، پس از بازگو شدن شرایط دشواری که بر اثر شکست مسلمانان در جنگ احد ایجاد شده بود و مسلمانان پا به فرار گذاشته بودند، در ادامه به این نکته اشاره میشود که همه این غم ها بدین سبب بود که شما بر آنچه از دست دادهاید و برای آنچه به شما رسیده است، اندوهگین نشوید. در واقع، خداوند می خواهد ظرفیت روحی مؤمنان را آنقدر افزایش دهد که حتی در صحنه های جنگ و وقتی شکست میخورند، اندوهناک نشوند و پایدار بمانند و بدانند همه این غم ها و گرفتاری ها را خدا به خوبی میبیند و بر هر آنچه بر انسان می گذرد، آگاه است.
در آیه نخست نیز خداوند با توجه دادن به اینکه هر اتفاق و مصیبتی، در علم الهی است و با آگاهی او انجام می گیرد، میخواهد همین ظرفیت روحی را در مؤمنان ایجاد کند و آنها را به مرحله رضا و خشنودی برساند تا اینکه هر حادثه و گرفتاری را بتوانند تحمل کنند و آن را خواست خدا و تنها برای آزمایش بدانند. در نتیجه، نه بر آنچه از دستشان رفته، تأسف بخورند و نه بر آنچه به دست آوردهاند، شادمانی کنند، بلکه بدانند آنچه از دستشان رفته، خداوند جایگزین آن را در آخرت به آنها خواهد داد و بر آنچه به آنها داده می شود، باید شکر به جای آورند و تکالیفشان را در قبال آن انجام دهند.(1) ازاینرو، دیگر هیچ زمینه ای برای افسوس خوردن یا شادی بیجا باقی نمیماند.
1- مجمع البیان، ج 9، ص362.