- پیش گفتار 3
- اشاره 5
- فصل اول: کلیات 5
- 1. ضرورت پرداختن به موضوع هشدارها 5
- 2. پیشینه موضوع 7
- 3. روش تحقیق 12
- 4. پرسش های اصلی و فرعی پژوهش 12
- 5. تعریفها 13
- اشاره 19
- 1. هشدارهای اعتقادی 19
- الف) کفر 19
- فصل دوم: هشدارهای فردی قرآن 19
- اشاره 19
- ب) شرک 24
- ج) نفاق 28
- د) دروغ پنداشتن آیه ها و نشانه های الهی 32
- ه_ ) ناامیدی از رحمت خدا 35
- و) کفران بعضی آیه ها و ایمان داشتن به برخی دیگر 36
- ز) زیادهروی در دین 38
- 2. هشدارهای اخلاقی 40
- الف) تکبر 40
- اشاره 40
- ب) پاک دانستن خود از گناه 42
- ج) بخل 43
- د) حسدورزی 44
- ه_ ) بدخلقی 45
- و) بدگمانی 46
- ز) تسویف (به تأخیر انداختن توبه) 48
- ح) ترس از مردم 50
- ط) ترک کامل دنیا و حلال های خدا 53
- ی) دل بستگی به دنیا 55
- اشاره 55
- یا) اندوه خوردن بر از دست رفته ها 58
- اشاره 61
- 1. ازدواج با محارم 61
- فصل سوم: هشدارهای خانوادگی 61
- 2. ازدواج با مشرکان 62
- 3. ازدواج با بی عفتان 64
- 4. ظلم به همسر در مسئله مهر 65
- 5. بی عدالتی میان زنان 67
- 6. آشکار شدن زینت زن برای نامحرم 69
- 7. قطع رحم 70
- 8. کشتن فرزندان از ترس فقر 72
- 9. ارتباط دوستانه داشتن با خویشاوندان بی دین 73
- 10. بی احترامی به پدر و مادر 75
- 11. پیروی از پدر و مادر مشرک 76
- 1. هشدارهای فرهنگی 78
- اشاره 78
- فصل چهارم: هشدارهای اجتماعی 78
- الف) ستم 78
- اشاره 78
- ب) آزار و اذیت 80
- ج) خیانت و پیمان شکنی 81
- د) نزدیکی به فواحش 82
- ه_ ) اشاعه فحشا 85
- و) شراب خواری و قماربازی 87
- ز) قتل نفس 90
- ح) یتیم آزاری 93
- ط) منت نهادن 95
- اشاره 96
- ی) دوستی با گمراهان 96
- یا) مکر و فریب 98
- یب) پوشیده داشتن حقیقتها و پنهان کردن شهادت 100
- یج) مسخره کردن، عیب جویی و لقب بد دادن 102
- ید) دروغگویی 104
- یه) غیبت 105
- یو) سخن چینی 106
- یز) تهمت زدن 108
- یح) مجادله غیر احسن 109
- 2. هشدارهای اقتصادی 111
- اشاره 111
- الف)حرام خواری 111
- ب) رباخواری 112
- ج) رشوه خواری 115
- د) دادن اموال به سفیهان 116
- ه_ ) اسراف و تبذیر 117
- و) کم فروشی 119
- 3. هشدارهای سیاسی 121
- الف) تفرقه 121
- اشاره 121
- ب) اطاعت نکردن از رهبران الهی 123
- ج) غفلت از دشمن 125
- د) اعتماد و خوش بینی به بیگانگان و دشمنان 127
- ه_ ) کارهایی که سبب سوءاستفاده دشمنان می شود 129
- و) فرار از جنگ و جهاد 130
- کتاب نامه 133
در سوره فجر هم هنگامی که خداوند از برخی ویژگیهای ناپسند انسانی یاد می کند، نخستین ویژگی را که به دلیل آن، انسان را توبیخ می کند، اکرام نکردن یتیمان نام می برد، چنانکه می فرماید:
کَلاَّ بَل لاَّ تُکْرِمُونَ الْیَتِیمَ. (فجر: 17)
چنان نیست که (شما می پندارید)؛ شما یتیمان را گرامی نمی دارید.
از دقت در این آیه درمییابیم که خداوند، گرامی داشتن یتیمان را از ما خواسته است و این گرامی داشت، هم احسان و نیکی کردن را دربرمیگیرد و هم اطعام کردن(1) و به مسائل مادی و اقتصادی رسیدگی کردن را شامل میشود. پس در جوامع امروزی، مسلمانان باید به کارهای فردی در این زمینه بسنده نکنند، بلکه باید نیروهای خود را متمرکز کنند و یتیمان را زیر پوشش برنامههای حساب شده اقتصادی، فرهنگی و آموزش قرار دهند و از آنها، افرادی شایسته برای جامعه اسلامی بسازند. البته این امر مهم، به همکاری عمومی نیاز دارد.(2)
ط) منت نهادن
ط) منت نهادن
یَا أََیُّهَا الْمُدَّثِّرُ... وَلاَ تَمْنُنْ تَسْتَکْثِرُ. (مدثر: 1و6)
ای کشیده ردای شب بر سر!... منت مگذار و فزونی مطلب.
منت نهادن، از مفاهیمی است که خداوند آن را نکوهش و در برخی از آیههای قرآن از این کار نهی میکند. در این آیه، خداوند پس از آنکه پیامبر را به قیام و انذار امر می کند و او را به بزرگ داشت پروردگار و پاک کردن لباس و پرهیز از هرگونه گناه فرامی خواند، او را از منت نهادن برحذر می دارد. این هشدار درباره منت نهادن، هر گونه منتگذاری را دربردارد؛ چه منت بر خالق و چه منت بر مخلوق. در واقع، خداوند در این آیه به پیامبر دستور می دهد که
1- مفردات راغب، ص 707.
2- تفسیر نمونه، ج27، ص114.