- دیباچه 1
- اشاره 4
- 2. هدف پژوهش 5
- 4. فرضیه های پژوهش 6
- 5. پیشینه پژوهش 6
- 7. ضرورت و اهمیت پژوهش 9
- 8. روش پژوهش 11
- 9. مفهوم تربیت دینی 12
- 10. تفاوت تربیت دینی و غیردینی 15
- 11. قلمرو تربیت دینی 17
- 12. کاربرد رسانه ای 18
- اشاره 23
- اشاره 24
- الف) قرآن کریم 24
- ب) سنت رسول اللّه صلی الله علیه و آله 25
- ج) سیره امامان معصوم علیهم السلام 27
- دو _ ملا احمد نراقی 28
- اشاره 28
- یک _ ملا محسن فیض کاشانی 28
- د) اندیشه بزرگان دین 28
- سه _ علامه سید محمدحسین طباطبایی 29
- چهار _ امام خمینی رحمه الله 30
- اشاره 34
- 1. تربیت جسمانی 35
- 2. تربیت دینی 36
- 3. تربیت عاطفی 36
- 4. تربیت اخلاقی 37
- 5. تربیت عقلانی 38
- 6. تربیت جنسی 38
- 7. تربیت سیاسی 39
- اشاره 41
- اشاره 42
- 1. ویژگی های همسران شایسته 42
- الف) ایمان 42
- ب) عقل و زیرکی 44
- ج) شرم و حیا 45
- د) عفت و پاک دامنی 46
- ه) نجابت و اصالت خانواده 46
- اشاره 47
- 2. نقش مادر در تربیت دینی کودک پیش از تولد 47
- الف) دعا برای طلب فرزند صالح 49
- ج) پرهیز از آمیزش در کنار بچه ها 50
- ب) بردن نام و یاد خدا 50
- د) تأثیر غذای مادر بر جنین 52
- اشاره 52
- اشاره 55
- اثر مواد مخدر بر جنین 55
- یک _ الکل 56
- سه _ سیگار 57
- 3. نقش مادر در تربیت دینی کودک پس از تولد 58
- اشاره 58
- ب) انتخاب نام نیک 59
- الف) ایجاد فضای معنوی 59
- ج) کام برداشتن نوزاد 60
- د) صدقه دادن برای فرزند 61
- ه) عقیقه برای فرزند 63
- و) آداب شیر دادن 64
- اشاره 64
- یک _ شیر دادن همراه با طهارت 65
- سه _ آموزش ارزش های اخلاقی 68
- دو _ شیر دادن همراه با نام خدا 68
- ح) پرورش عزت نفس 70
- ط) پرورش حس خودباوری در کودک 72
- ی) تکریم و احترام کودک 73
- ک) پرورش باورهای دینی 74
- ل) آموزش قرآن 75
- م) آموزش احکام 76
- ن) آموزش آداب اسلامی 77
- س) آموزش آداب غذا خوردن 78
- ع) آموزش اخلاق نیکو 79
- ف) آموزش آداب سلام کردن 81
- ص) توجه به رشد جنسی کودک 82
- ق) راهنمایی های جنسی 83
- اشاره 84
- 4. نقش رفتاری مادر در تربیت دینی کودک 84
- الف) عبادت های مادر 84
- ب) نمازهای اول وقت مادر 86
- ج) دعاها و مناجات های مادر 87
- د) همراه بردن کودک به مسجد 88
- ه) گریه های مادر در مراسم عزاداری 89
- و) تشویق های مادر 90
- اشاره 91
- 1. ضرورت استمرار نقش های گذشته 92
- 2. جداسازی بستر خواب فرزندان 93
- 4. عمل به دستورهای دینی 96
- ب) هماهنگ بودن دستورهای مادر با دیگر مربیان 96
- اشاره 96
- الف) درست بودن دستورهای مادر 96
- ج) قابل فهم بودن دستورهای مادر برای فرزند 97
- د) هماهنگی گفتار و رفتار مادر 98
- ه) انعطاف مادر در تربیت دینی 98
- اشاره 100
- 1. حفظ پیوند عاطفی میان مادر و فرزند 101
- 2. مشورت با جوان 102
- 3. شناسایی همسر مناسب برای جوان 103
- 4. تقویت دین باوری جوان 104
- اشاره 105
- 1. احساسات دختر 106
- 2. عفت و پاک دامنی دختر 107
- 3. احترام ویژه به دختر 108
- 4. آموزش احکام ویژه به دختر 108
- 5. نقش آموزی به دختر 109
- اشاره 110
- الف) لزوم تبیین نقش مادر 111
- اشاره 111
- 1. پیشنهادهایی برای برنامه سازان 111
- ب) پرورش حس مسئولیت پذیری مادران در برابر فرزندان 112
- ج) تحکیم روابط مادران و فرزندان 113
- ه) پرهیز از ترسیم الگوهای در رسانه 114
- د) تشویق فرزندان به پیروی از مادران 114
- 2. نقد و ارزیابی برنامه های پخش شده 115
- ب) تهیه فیلم از داستان های قرآنی 116
- الف) خودداری از پخش فیلم های بدآموز و ضدتربیتی 116
- 3. راه کارها 116
- اشاره 116
- ج) تشکیل میزگرد و گفت وگوهای مستقیم با مادران و فرزندان 117
برجسته ترین نقش مادر در محیط خانه و جامعه نقش تربیتی است. اهمیت این نقش از آنجا آشکار می شود که کودک نخستین بار در آغوش مادر قرار می گیرد و بیشتر وقت خود را در خانه و با مادر سپری می کند و آداب و رسوم اجتماعی را از وی می آموزد. کودک، شیوه رفتار با دیگران و چگونگی برخورد با آنان را از مادر می آموزد. چگونگی رفتار مادر با کودک در شکل دهی ساختار شخصیتی او آثار مهمی دارد. ازاین رو، کارشناسان مسائل تربیتی همواره بر نقش مادر در تربیت فرزند تأکید داشته و دارند. با توجه به نقش مهم تربیتی مادر، به برخی از نقش های وی که در پرورش فرزند باتربیت، کاردان و باایمان مؤثر است، اشاره کوتاهی می کنیم. سپس در بخشی جداگانه و در طول چند فصل مراحل تربیت دینی کودک را پی می گیریم.
1. تربیت جسمانی
1. تربیت جسمانی
در روایت های بسیاری، وجود فرزند به «گل» تشبیه شده است. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: «أَلْوَلَدُ الصّالِحُ رَیْحانَهٌ مِنْ رَیاحِینِ الْجَنَّهِ؛ فرزند صالح، گلی است از گل های بهشت.»(1) وجه تشابه فرزند به گل این است که فرزند، در سال های نخست زندگی به ویژه دوران نوزادی همانند گل بهاری، جسمی لطیف و نازک و روحی باطراوت دارد. ازاین رو، به شدت به حفظ و نگه داری نیازمند است و اگر از او مراقبت نشود، گل وجودش به پژمردگی و زردی خواهد گرایید. متأسفانه، در جهان متمدن امروز، شاهد از بین رفتن کودکان بسیاری هستیم که بر اثر بی توجهی و بی مسئولیتی والدین، دچار نارسایی جسمی و روانی می شوند. ازاین رو، هم از نظر وجدان و شرع و هم از نظر عرف جامعه، توجه جدی به تربیت فرزند و تأمین نیازهای وی در این دوران ضروری است.
تنها کسی که می تواند به نیازهای جسمی و روحی کودک پاسخ مناسبی دهد، مادر است؛ زیرا مادر به شرایط زیستی و روانی کودک بیش از هر کس دیگری آشناست و اوست که با مهر و محبت می تواند از کودک، نگه داری و نیازهای روحی و جسمی وی را رفع کند. نگه داری و پرورش بچه به ویژه در سال های نخست زندگی، کاری است بس مشکل و طاقت فرسا که تنها با مهر مادری
1- محمد بن حسن حر عاملی، وسائل الشیعه، بیروت، داراحیاء التراث العربی، 1412 ه . ق، ج 15، ص 97.