- دیباچه 1
- اشاره 4
- 2. هدف پژوهش 5
- 4. فرضیه های پژوهش 6
- 5. پیشینه پژوهش 6
- 7. ضرورت و اهمیت پژوهش 9
- 8. روش پژوهش 11
- 9. مفهوم تربیت دینی 12
- 10. تفاوت تربیت دینی و غیردینی 15
- 11. قلمرو تربیت دینی 17
- 12. کاربرد رسانه ای 18
- اشاره 23
- اشاره 24
- الف) قرآن کریم 24
- ب) سنت رسول اللّه صلی الله علیه و آله 25
- ج) سیره امامان معصوم علیهم السلام 27
- اشاره 28
- دو _ ملا احمد نراقی 28
- د) اندیشه بزرگان دین 28
- یک _ ملا محسن فیض کاشانی 28
- سه _ علامه سید محمدحسین طباطبایی 29
- چهار _ امام خمینی رحمه الله 30
- اشاره 34
- 1. تربیت جسمانی 35
- 2. تربیت دینی 36
- 3. تربیت عاطفی 36
- 4. تربیت اخلاقی 37
- 5. تربیت عقلانی 38
- 6. تربیت جنسی 38
- 7. تربیت سیاسی 39
- اشاره 41
- اشاره 42
- الف) ایمان 42
- 1. ویژگی های همسران شایسته 42
- ب) عقل و زیرکی 44
- ج) شرم و حیا 45
- ه) نجابت و اصالت خانواده 46
- د) عفت و پاک دامنی 46
- 2. نقش مادر در تربیت دینی کودک پیش از تولد 47
- اشاره 47
- الف) دعا برای طلب فرزند صالح 49
- ج) پرهیز از آمیزش در کنار بچه ها 50
- ب) بردن نام و یاد خدا 50
- د) تأثیر غذای مادر بر جنین 52
- اشاره 52
- اثر مواد مخدر بر جنین 55
- اشاره 55
- یک _ الکل 56
- سه _ سیگار 57
- 3. نقش مادر در تربیت دینی کودک پس از تولد 58
- اشاره 58
- ب) انتخاب نام نیک 59
- الف) ایجاد فضای معنوی 59
- ج) کام برداشتن نوزاد 60
- د) صدقه دادن برای فرزند 61
- ه) عقیقه برای فرزند 63
- و) آداب شیر دادن 64
- اشاره 64
- یک _ شیر دادن همراه با طهارت 65
- دو _ شیر دادن همراه با نام خدا 68
- سه _ آموزش ارزش های اخلاقی 68
- ح) پرورش عزت نفس 70
- ط) پرورش حس خودباوری در کودک 72
- ی) تکریم و احترام کودک 73
- ک) پرورش باورهای دینی 74
- ل) آموزش قرآن 75
- م) آموزش احکام 76
- ن) آموزش آداب اسلامی 77
- س) آموزش آداب غذا خوردن 78
- ع) آموزش اخلاق نیکو 79
- ف) آموزش آداب سلام کردن 81
- ص) توجه به رشد جنسی کودک 82
- ق) راهنمایی های جنسی 83
- الف) عبادت های مادر 84
- 4. نقش رفتاری مادر در تربیت دینی کودک 84
- اشاره 84
- ب) نمازهای اول وقت مادر 86
- ج) دعاها و مناجات های مادر 87
- د) همراه بردن کودک به مسجد 88
- ه) گریه های مادر در مراسم عزاداری 89
- و) تشویق های مادر 90
- اشاره 91
- 1. ضرورت استمرار نقش های گذشته 92
- 2. جداسازی بستر خواب فرزندان 93
- 4. عمل به دستورهای دینی 96
- الف) درست بودن دستورهای مادر 96
- ب) هماهنگ بودن دستورهای مادر با دیگر مربیان 96
- اشاره 96
- ج) قابل فهم بودن دستورهای مادر برای فرزند 97
- د) هماهنگی گفتار و رفتار مادر 98
- ه) انعطاف مادر در تربیت دینی 98
- اشاره 100
- 1. حفظ پیوند عاطفی میان مادر و فرزند 101
- 2. مشورت با جوان 102
- 3. شناسایی همسر مناسب برای جوان 103
- 4. تقویت دین باوری جوان 104
- اشاره 105
- 1. احساسات دختر 106
- 2. عفت و پاک دامنی دختر 107
- 3. احترام ویژه به دختر 108
- 4. آموزش احکام ویژه به دختر 108
- 5. نقش آموزی به دختر 109
- اشاره 110
- الف) لزوم تبیین نقش مادر 111
- اشاره 111
- 1. پیشنهادهایی برای برنامه سازان 111
- ب) پرورش حس مسئولیت پذیری مادران در برابر فرزندان 112
- ج) تحکیم روابط مادران و فرزندان 113
- ه) پرهیز از ترسیم الگوهای در رسانه 114
- د) تشویق فرزندان به پیروی از مادران 114
- 2. نقد و ارزیابی برنامه های پخش شده 115
- ب) تهیه فیلم از داستان های قرآنی 116
- الف) خودداری از پخش فیلم های بدآموز و ضدتربیتی 116
- 3. راه کارها 116
- اشاره 116
- ج) تشکیل میزگرد و گفت وگوهای مستقیم با مادران و فرزندان 117
امکان پذیر خواهد بود.
تربیت جسمانی کودک از دیگر جنبه های تربیتی وی کم اهمیت تر نیست؛ زیرا به گفته روان شناسان «عقل سالم در بدن سالم است.»(1) اگر بدن انسان سالم نباشد و جسم به طور طبیعی و کافی رشد نکند، فرد از نظر روحی و روانی، سالم نخواهد بود. نقش مادر در تربیت جسمی و ظاهری کودک، بر کسی پوشیده نیست و مادران باید به رشد جسمانی فرزند اهمیت بسیاری دهند و زمینه لازم را فراهم آورند.
2. تربیت دینی
2. تربیت دینی
تربیت دینی از دیدگاه اسلام و قرآن اهمیت بسیاری دارد و از آغاز زندگی فرزند باید بدان توجه کرد. نقش مادر در پرورش دینی و مذهبی فرزند روشن است. این نقش، دوران پیش از تولد و نیز پس از آن؛ یعنی دوران کودکی، نوجوانی و جوانی را دربرمی گیرد. در حقیقت، هدف اصلی این نوشتار، بررسی نقش مادر در تربیت دینی فرزند در این دوران است. ازاین رو، در آینده، به تفصیل به این موضوع خواهیم پرداخت.
3. تربیت عاطفی
3. تربیت عاطفی
مادر از نظر روانی و عاطفی، سرشار از محبت و صمیمیت است. وی، به سبب ساختار وجودی اش، قدرت جذب و توان بالایی در ابراز احساسات و عواطف دارد. حال اگر از این توان، درست و به جا استفاده شود، در تحکیم پیوند خانوادگی و چگونگی شکل گیری روابط اجتماعی و تربیت فرزندان نقش سازنده ای خواهد داشت. مادر می تواند با رعایت اصول و قوانین اسلامی در سامان دهی امور خانواده و پرورش فرزندان نقش مهمی ایفا کند. ویژگی عاطفی زنان، بستر مناسبی برای ایفای نقش مادری و تربیت فرزندان است.(2)
یکی از جنبه های مهم نقش تربیتی مادر، نقش وی در پرورش عواطف فرزند است که آثار آن در
1- علی اکبر شعاری نژاد، روان شناسی رشد، تهران، انتشارات اطلاعات، 1372، چ 10، ص 193.
2- سازندگی و تربیت دختران، ص 281.