- دیباچه 1
- اشاره 4
- 2. هدف پژوهش 5
- 5. پیشینه پژوهش 6
- 4. فرضیه های پژوهش 6
- 7. ضرورت و اهمیت پژوهش 9
- 8. روش پژوهش 11
- 9. مفهوم تربیت دینی 12
- 10. تفاوت تربیت دینی و غیردینی 15
- 11. قلمرو تربیت دینی 17
- 12. کاربرد رسانه ای 18
- اشاره 23
- اشاره 24
- الف) قرآن کریم 24
- ب) سنت رسول اللّه صلی الله علیه و آله 25
- ج) سیره امامان معصوم علیهم السلام 27
- اشاره 28
- یک _ ملا محسن فیض کاشانی 28
- دو _ ملا احمد نراقی 28
- د) اندیشه بزرگان دین 28
- سه _ علامه سید محمدحسین طباطبایی 29
- چهار _ امام خمینی رحمه الله 30
- اشاره 34
- 1. تربیت جسمانی 35
- 2. تربیت دینی 36
- 3. تربیت عاطفی 36
- 4. تربیت اخلاقی 37
- 5. تربیت عقلانی 38
- 6. تربیت جنسی 38
- 7. تربیت سیاسی 39
- اشاره 41
- الف) ایمان 42
- اشاره 42
- 1. ویژگی های همسران شایسته 42
- ب) عقل و زیرکی 44
- ج) شرم و حیا 45
- ه) نجابت و اصالت خانواده 46
- د) عفت و پاک دامنی 46
- 2. نقش مادر در تربیت دینی کودک پیش از تولد 47
- اشاره 47
- الف) دعا برای طلب فرزند صالح 49
- ب) بردن نام و یاد خدا 50
- ج) پرهیز از آمیزش در کنار بچه ها 50
- د) تأثیر غذای مادر بر جنین 52
- اشاره 52
- اثر مواد مخدر بر جنین 55
- اشاره 55
- یک _ الکل 56
- سه _ سیگار 57
- اشاره 58
- 3. نقش مادر در تربیت دینی کودک پس از تولد 58
- الف) ایجاد فضای معنوی 59
- ب) انتخاب نام نیک 59
- ج) کام برداشتن نوزاد 60
- د) صدقه دادن برای فرزند 61
- ه) عقیقه برای فرزند 63
- اشاره 64
- و) آداب شیر دادن 64
- یک _ شیر دادن همراه با طهارت 65
- سه _ آموزش ارزش های اخلاقی 68
- دو _ شیر دادن همراه با نام خدا 68
- ح) پرورش عزت نفس 70
- ط) پرورش حس خودباوری در کودک 72
- ی) تکریم و احترام کودک 73
- ک) پرورش باورهای دینی 74
- ل) آموزش قرآن 75
- م) آموزش احکام 76
- ن) آموزش آداب اسلامی 77
- س) آموزش آداب غذا خوردن 78
- ع) آموزش اخلاق نیکو 79
- ف) آموزش آداب سلام کردن 81
- ص) توجه به رشد جنسی کودک 82
- ق) راهنمایی های جنسی 83
- اشاره 84
- الف) عبادت های مادر 84
- 4. نقش رفتاری مادر در تربیت دینی کودک 84
- ب) نمازهای اول وقت مادر 86
- ج) دعاها و مناجات های مادر 87
- د) همراه بردن کودک به مسجد 88
- ه) گریه های مادر در مراسم عزاداری 89
- و) تشویق های مادر 90
- اشاره 91
- 1. ضرورت استمرار نقش های گذشته 92
- 2. جداسازی بستر خواب فرزندان 93
- اشاره 96
- الف) درست بودن دستورهای مادر 96
- ب) هماهنگ بودن دستورهای مادر با دیگر مربیان 96
- 4. عمل به دستورهای دینی 96
- ج) قابل فهم بودن دستورهای مادر برای فرزند 97
- د) هماهنگی گفتار و رفتار مادر 98
- ه) انعطاف مادر در تربیت دینی 98
- اشاره 100
- 1. حفظ پیوند عاطفی میان مادر و فرزند 101
- 2. مشورت با جوان 102
- 3. شناسایی همسر مناسب برای جوان 103
- 4. تقویت دین باوری جوان 104
- اشاره 105
- 1. احساسات دختر 106
- 2. عفت و پاک دامنی دختر 107
- 3. احترام ویژه به دختر 108
- 4. آموزش احکام ویژه به دختر 108
- 5. نقش آموزی به دختر 109
- اشاره 110
- الف) لزوم تبیین نقش مادر 111
- 1. پیشنهادهایی برای برنامه سازان 111
- اشاره 111
- ب) پرورش حس مسئولیت پذیری مادران در برابر فرزندان 112
- ج) تحکیم روابط مادران و فرزندان 113
- ه) پرهیز از ترسیم الگوهای در رسانه 114
- د) تشویق فرزندان به پیروی از مادران 114
- 2. نقد و ارزیابی برنامه های پخش شده 115
- 3. راه کارها 116
- اشاره 116
- ب) تهیه فیلم از داستان های قرآنی 116
- الف) خودداری از پخش فیلم های بدآموز و ضدتربیتی 116
- ج) تشکیل میزگرد و گفت وگوهای مستقیم با مادران و فرزندان 117
همان گونه که اشاره شد، مادر در پرورش جسمی و روحی فرزندان نقش های گوناگونی برعهده دارد که مهم ترین آنها، نقش تربیتی وی در خانواده است. مادر بهترین فردی است که پس از تولد فرزند، شایستگی لازم را برای تربیت وی دارد و به خوبی می تواند جسم و روح وی را پرورش دهد. پس از تبیین نقش آفرینی های مادر، در این بخش از نوشتار، به بررسی نقش مادر در تربیت دینی فرزند می پردازیم که در حقیقت، هدف اصلی این تحقیق است. برای آسانی کار، نقش مادر را با توجه به آیات و روایت ها و نظریه های دانشمندان اسلامی، در چند مرحله پیش از تولد، دوران کودکی، نوجوانی و جوانی، بررسی خواهیم کرد. شایسته است پیش از بررسی تربیت دینی کودک در هفت سال اول به ویژگی های همسران شایسته اشاره کنیم.
1. ویژگی های همسران شایسته
اشاره
1. ویژگی های همسران شایسته
در روایت های اسلامی به ویژگی های بسیاری برای همسر به عنوان مادر آینده فرزندان اشاره شده است که توجه به این ویژگی ها پیش از ازدواج، لازم است؛ زیرا برای داشتن نسلی سالم و صالح، به وجود مادران شایسته نیاز است و اگر مادران شایستگی های لازم را نداشته باشند، بعید است فرزندان و آینده سازان جامعه به خوبی تربیت شوند. ازاین رو، در آموزه های اسلامی به رعایت معیارهای مناسب برای انتخاب همسر شایسته و مادر نمونه برای فرزندان تأکید بسیار شده است. حضرت علی علیه السلام در این باره می فرماید:
حسْنُ الاْءَخْلاقِ بُرهانُ کَرَمِ الْأَعْراقَ.(1)
سجایای اخلاقی انسان، دلیل بر پاکی و کرامت ریشه و ژن هایی است که فرزند را به وجود آورده اند.
ازاین رو، بایسته است به برخی از ویژگی های مادر که در تربیت فرزند تأثیر بیشتری دارند و هنگام انتخاب همسر باید به آن توجه بیشتری شود، اشاره کنیم:
الف) ایمان
الف) ایمان
نخستین ویژگی لازم برای همسر که در متون دینی بر آن تأکید فراوانی شده، ایمان است؛ یعنی
1- عبدالواحد آمدی، غرر الحکم و درر الکلم، مصر، 1331 ه . ق، ص 379.