- دیباچه 1
- اشاره 4
- 2. هدف پژوهش 5
- 4. فرضیه های پژوهش 6
- 5. پیشینه پژوهش 6
- 7. ضرورت و اهمیت پژوهش 9
- 8. روش پژوهش 11
- 9. مفهوم تربیت دینی 12
- 10. تفاوت تربیت دینی و غیردینی 15
- 11. قلمرو تربیت دینی 17
- 12. کاربرد رسانه ای 18
- اشاره 23
- اشاره 24
- الف) قرآن کریم 24
- ب) سنت رسول اللّه صلی الله علیه و آله 25
- ج) سیره امامان معصوم علیهم السلام 27
- دو _ ملا احمد نراقی 28
- یک _ ملا محسن فیض کاشانی 28
- اشاره 28
- د) اندیشه بزرگان دین 28
- سه _ علامه سید محمدحسین طباطبایی 29
- چهار _ امام خمینی رحمه الله 30
- اشاره 34
- 1. تربیت جسمانی 35
- 3. تربیت عاطفی 36
- 2. تربیت دینی 36
- 4. تربیت اخلاقی 37
- 5. تربیت عقلانی 38
- 6. تربیت جنسی 38
- 7. تربیت سیاسی 39
- اشاره 41
- 1. ویژگی های همسران شایسته 42
- الف) ایمان 42
- اشاره 42
- ب) عقل و زیرکی 44
- ج) شرم و حیا 45
- ه) نجابت و اصالت خانواده 46
- د) عفت و پاک دامنی 46
- 2. نقش مادر در تربیت دینی کودک پیش از تولد 47
- اشاره 47
- الف) دعا برای طلب فرزند صالح 49
- ج) پرهیز از آمیزش در کنار بچه ها 50
- ب) بردن نام و یاد خدا 50
- اشاره 52
- د) تأثیر غذای مادر بر جنین 52
- اثر مواد مخدر بر جنین 55
- اشاره 55
- یک _ الکل 56
- سه _ سیگار 57
- اشاره 58
- 3. نقش مادر در تربیت دینی کودک پس از تولد 58
- ب) انتخاب نام نیک 59
- الف) ایجاد فضای معنوی 59
- ج) کام برداشتن نوزاد 60
- د) صدقه دادن برای فرزند 61
- ه) عقیقه برای فرزند 63
- و) آداب شیر دادن 64
- اشاره 64
- یک _ شیر دادن همراه با طهارت 65
- دو _ شیر دادن همراه با نام خدا 68
- سه _ آموزش ارزش های اخلاقی 68
- ح) پرورش عزت نفس 70
- ط) پرورش حس خودباوری در کودک 72
- ی) تکریم و احترام کودک 73
- ک) پرورش باورهای دینی 74
- ل) آموزش قرآن 75
- م) آموزش احکام 76
- ن) آموزش آداب اسلامی 77
- س) آموزش آداب غذا خوردن 78
- ع) آموزش اخلاق نیکو 79
- ف) آموزش آداب سلام کردن 81
- ص) توجه به رشد جنسی کودک 82
- ق) راهنمایی های جنسی 83
- الف) عبادت های مادر 84
- 4. نقش رفتاری مادر در تربیت دینی کودک 84
- اشاره 84
- ب) نمازهای اول وقت مادر 86
- ج) دعاها و مناجات های مادر 87
- د) همراه بردن کودک به مسجد 88
- ه) گریه های مادر در مراسم عزاداری 89
- و) تشویق های مادر 90
- اشاره 91
- 1. ضرورت استمرار نقش های گذشته 92
- 2. جداسازی بستر خواب فرزندان 93
- الف) درست بودن دستورهای مادر 96
- ب) هماهنگ بودن دستورهای مادر با دیگر مربیان 96
- 4. عمل به دستورهای دینی 96
- اشاره 96
- ج) قابل فهم بودن دستورهای مادر برای فرزند 97
- د) هماهنگی گفتار و رفتار مادر 98
- ه) انعطاف مادر در تربیت دینی 98
- اشاره 100
- 1. حفظ پیوند عاطفی میان مادر و فرزند 101
- 2. مشورت با جوان 102
- 3. شناسایی همسر مناسب برای جوان 103
- 4. تقویت دین باوری جوان 104
- اشاره 105
- 1. احساسات دختر 106
- 2. عفت و پاک دامنی دختر 107
- 4. آموزش احکام ویژه به دختر 108
- 3. احترام ویژه به دختر 108
- 5. نقش آموزی به دختر 109
- اشاره 110
- الف) لزوم تبیین نقش مادر 111
- 1. پیشنهادهایی برای برنامه سازان 111
- اشاره 111
- ب) پرورش حس مسئولیت پذیری مادران در برابر فرزندان 112
- ج) تحکیم روابط مادران و فرزندان 113
- ه) پرهیز از ترسیم الگوهای در رسانه 114
- د) تشویق فرزندان به پیروی از مادران 114
- 2. نقد و ارزیابی برنامه های پخش شده 115
- اشاره 116
- الف) خودداری از پخش فیلم های بدآموز و ضدتربیتی 116
- ب) تهیه فیلم از داستان های قرآنی 116
- 3. راه کارها 116
- ج) تشکیل میزگرد و گفت وگوهای مستقیم با مادران و فرزندان 117
با کردار شایسته خود، راهنمای مردم به سوی فضیلت ها شوید و تنها دعوت گر زبانی نباشید.
ل) آموزش قرآن
ل) آموزش قرآن
آموزش قرآن به کودک، از جمله حقوق وی بر پدر و مادر است، چنان که امیر مؤمنان علی علیه السلام می فرماید:
حَقُّ الْوَلَدِ عَلَی الْوالِدِ أَنْ یُحَسِّنَ اسْمَهُ وَ یُحَسِّنَ أَدَبَهُ وَ یُعَلِّمَهُ الْقُرْآنَ.(1)
حق فرزند بر پدر سه چیز است: انتخاب نام نیکو، ادب آموزی نیکو و آموزش قرآن.
در این روایت نام پدر بیان شده و حقوق یاد شده برعهده او گذاشته شده است، ولی این وظیفه به او منحصر نیست، بلکه مادر نیز در قبال آموزش و تربیت فرزند مسئولیت دارد. دلیل این امر روایات دیگری است که آموزش و تربیت را وظیفه والدین؛ هم پدر و هم مادر می داند. رسول خدا صلی الله علیه و آله در این باره می فرماید:
وَ الْمَرْئَهُ راعِیَهٌ عَلی بَیْتِ بَعْلِها وَ وَلِدِهِ وَ هِیَ مَسْئُولَهٌ عَنْهُمْ.(2)
زن، نگهبان و سرپرست خانه شوهر و فرزندش و مسئول حفظ و تربیت آنهاست.
در این حدیث مسئولیت تربیت فرزند به مادر داده شده و بیانگر آن است که مادر نیز همانند پدر، وظیفه تعلیم و تربیت کودک را برعهده دارد. امام صادق علیه السلام از رسول خدا صلی الله علیه و آله نقل می فرماید: «رَحِمَ اللّه ُ والِدَیْنِ أَعانا وَلَدَهُما عَلی بِرِّهِما؛ خداوند رحمت کند پدر و مادری را که به نیکی فرزند خود کمک کنند.»(3) علی علیه السلام نیز در حدیثی می فرماید: «عَلِّمُوا صِبْیانَکُمْ مِنْ عِلْمِنا ما یَنْفَعُهُمُ اللّه ُ
1- نهج البلاغه، حکمت 399.
2- مسلم بن حجاج، صحیح مسلم، بیروت، مؤسسه عزالدین، 1407 ق، ج 3، کتاب اماره، باب فضیله الامام، ح 20.
3- وسائل الشیعه، ج 15، باب 86 از ابواب احکام اولاد، ح 4، ص 199.