- دیباچه 1
- اشاره 4
- 2. هدف پژوهش 5
- 4. فرضیه های پژوهش 6
- 5. پیشینه پژوهش 6
- 7. ضرورت و اهمیت پژوهش 9
- 8. روش پژوهش 11
- 9. مفهوم تربیت دینی 12
- 10. تفاوت تربیت دینی و غیردینی 15
- 11. قلمرو تربیت دینی 17
- 12. کاربرد رسانه ای 18
- اشاره 23
- اشاره 24
- الف) قرآن کریم 24
- ب) سنت رسول اللّه صلی الله علیه و آله 25
- ج) سیره امامان معصوم علیهم السلام 27
- اشاره 28
- دو _ ملا احمد نراقی 28
- د) اندیشه بزرگان دین 28
- یک _ ملا محسن فیض کاشانی 28
- سه _ علامه سید محمدحسین طباطبایی 29
- چهار _ امام خمینی رحمه الله 30
- اشاره 34
- 1. تربیت جسمانی 35
- 2. تربیت دینی 36
- 3. تربیت عاطفی 36
- 4. تربیت اخلاقی 37
- 5. تربیت عقلانی 38
- 6. تربیت جنسی 38
- 7. تربیت سیاسی 39
- اشاره 41
- اشاره 42
- 1. ویژگی های همسران شایسته 42
- الف) ایمان 42
- ب) عقل و زیرکی 44
- ج) شرم و حیا 45
- د) عفت و پاک دامنی 46
- ه) نجابت و اصالت خانواده 46
- 2. نقش مادر در تربیت دینی کودک پیش از تولد 47
- اشاره 47
- الف) دعا برای طلب فرزند صالح 49
- ج) پرهیز از آمیزش در کنار بچه ها 50
- ب) بردن نام و یاد خدا 50
- اشاره 52
- د) تأثیر غذای مادر بر جنین 52
- اثر مواد مخدر بر جنین 55
- اشاره 55
- یک _ الکل 56
- سه _ سیگار 57
- 3. نقش مادر در تربیت دینی کودک پس از تولد 58
- اشاره 58
- ب) انتخاب نام نیک 59
- الف) ایجاد فضای معنوی 59
- ج) کام برداشتن نوزاد 60
- د) صدقه دادن برای فرزند 61
- ه) عقیقه برای فرزند 63
- و) آداب شیر دادن 64
- اشاره 64
- یک _ شیر دادن همراه با طهارت 65
- دو _ شیر دادن همراه با نام خدا 68
- سه _ آموزش ارزش های اخلاقی 68
- ح) پرورش عزت نفس 70
- ط) پرورش حس خودباوری در کودک 72
- ی) تکریم و احترام کودک 73
- ک) پرورش باورهای دینی 74
- ل) آموزش قرآن 75
- م) آموزش احکام 76
- ن) آموزش آداب اسلامی 77
- س) آموزش آداب غذا خوردن 78
- ع) آموزش اخلاق نیکو 79
- ف) آموزش آداب سلام کردن 81
- ص) توجه به رشد جنسی کودک 82
- ق) راهنمایی های جنسی 83
- اشاره 84
- 4. نقش رفتاری مادر در تربیت دینی کودک 84
- الف) عبادت های مادر 84
- ب) نمازهای اول وقت مادر 86
- ج) دعاها و مناجات های مادر 87
- د) همراه بردن کودک به مسجد 88
- ه) گریه های مادر در مراسم عزاداری 89
- و) تشویق های مادر 90
- اشاره 91
- 1. ضرورت استمرار نقش های گذشته 92
- 2. جداسازی بستر خواب فرزندان 93
- الف) درست بودن دستورهای مادر 96
- 4. عمل به دستورهای دینی 96
- ب) هماهنگ بودن دستورهای مادر با دیگر مربیان 96
- اشاره 96
- ج) قابل فهم بودن دستورهای مادر برای فرزند 97
- د) هماهنگی گفتار و رفتار مادر 98
- ه) انعطاف مادر در تربیت دینی 98
- اشاره 100
- 1. حفظ پیوند عاطفی میان مادر و فرزند 101
- 2. مشورت با جوان 102
- 3. شناسایی همسر مناسب برای جوان 103
- 4. تقویت دین باوری جوان 104
- اشاره 105
- 1. احساسات دختر 106
- 2. عفت و پاک دامنی دختر 107
- 3. احترام ویژه به دختر 108
- 4. آموزش احکام ویژه به دختر 108
- 5. نقش آموزی به دختر 109
- اشاره 110
- اشاره 111
- الف) لزوم تبیین نقش مادر 111
- 1. پیشنهادهایی برای برنامه سازان 111
- ب) پرورش حس مسئولیت پذیری مادران در برابر فرزندان 112
- ج) تحکیم روابط مادران و فرزندان 113
- د) تشویق فرزندان به پیروی از مادران 114
- ه) پرهیز از ترسیم الگوهای در رسانه 114
- 2. نقد و ارزیابی برنامه های پخش شده 115
- 3. راه کارها 116
- ب) تهیه فیلم از داستان های قرآنی 116
- اشاره 116
- الف) خودداری از پخش فیلم های بدآموز و ضدتربیتی 116
- ج) تشکیل میزگرد و گفت وگوهای مستقیم با مادران و فرزندان 117
فهم مربوط به جنسیت را از همان سنین کوچکی به فرزند بیاموزند. برای مثال، باید به دختران کوچک آموخت که نباید نامحرم با آنها تماس بدنی داشته باشد و به جز محارم کسی حق ندارد، آنها را ببوسد. البته پیش از این، باید محرم و نامحرم را برای آنها تعریف کرد و توضیح داد چه کسی محرم و چه کسی نامحرم است. مادر در این مورد نیز بر دیگر افراد خانواده اولویت دارد و می تواند توضیح لازم و مناسب را به فرزند ارائه دهد.
4. نقش رفتاری مادر در تربیت دینی کودک
اشاره
4. نقش رفتاری مادر در تربیت دینی کودک
مادر، گذشته از نقش های عاطفی و شناختی، از نظر رفتاری نیز بر تربیت فرزند اثر می گذارد و شاید بتوان گفت نقش رفتاری مادر، بیش از دیگر نقش های وی در شکل دهی شخصیت کودک مؤثر است. از یک سو، بسیاری از یادگیری های کودک در این دوره از زندگی، از راه حواس ظاهری انجام می گیرد و از سوی دیگر، کودک، رفتار مادر و شیوه برخورد وی را با مسائل گوناگون به صورت ملموس و عینی می بیند. بنابراین، اثرپذیری کودک از رفتار مادر، بسیار بیشتر و عمیق تر از دیگران خواهد بود. با توجه به اهمیت موضوع، در اینجا لازم است به برخی از رفتارهای اثربخش مادر در تربیت دینی فرزند اشاره کنیم:
الف) عبادت های مادر
الف) عبادت های مادر
عبادت ها و نیایش های مادر نقش بسزایی در پرورش روحی و معنوی فرزند دارد. اگر فضای حاکم بر زندگی کودک، فضای معنوی و پرستش و توجه به خدا باشد، بی تردید، کودکی که در آن فضا رشد می کند، انسانی باایمان خواهد بود. در حقیقت، نخستین مدرسه ای که کودک در آن آموزش می بیند، محیط خانه است و تمام عوامل موجود در آن محیط، بر روح و روان و رفتار وی اثر می گذارد و اساس روحیه دین پذیری و کسب فضایل اخلاقی فرزند در محیط خانه شکل می گیرد.(1) عبادت مادر در خانه، نوعی تمرین عملی و ارائه الگو به فرزند است که ذهن آماده او را به خود جلب می کند و اثر آن سال ها در دل و ذهن او باقی می ماند.
در قرآن کریم، به موارد بسیاری اشاره شده است که کودکان و نونهالان، روحیه عبادت و دعا را
1- ناصر مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، قم، مدرسه علی بن ابی طالب علیه السلام، 1377، ص 164.