- دیباچه 1
- اشاره 4
- 2. هدف پژوهش 5
- 4. فرضیه های پژوهش 6
- 5. پیشینه پژوهش 6
- 7. ضرورت و اهمیت پژوهش 9
- 8. روش پژوهش 11
- 9. مفهوم تربیت دینی 12
- 10. تفاوت تربیت دینی و غیردینی 15
- 11. قلمرو تربیت دینی 17
- 12. کاربرد رسانه ای 18
- اشاره 23
- الف) قرآن کریم 24
- اشاره 24
- ب) سنت رسول اللّه صلی الله علیه و آله 25
- ج) سیره امامان معصوم علیهم السلام 27
- دو _ ملا احمد نراقی 28
- یک _ ملا محسن فیض کاشانی 28
- اشاره 28
- د) اندیشه بزرگان دین 28
- سه _ علامه سید محمدحسین طباطبایی 29
- چهار _ امام خمینی رحمه الله 30
- اشاره 34
- 1. تربیت جسمانی 35
- 2. تربیت دینی 36
- 3. تربیت عاطفی 36
- 4. تربیت اخلاقی 37
- 6. تربیت جنسی 38
- 5. تربیت عقلانی 38
- 7. تربیت سیاسی 39
- اشاره 41
- اشاره 42
- الف) ایمان 42
- 1. ویژگی های همسران شایسته 42
- ب) عقل و زیرکی 44
- ج) شرم و حیا 45
- ه) نجابت و اصالت خانواده 46
- د) عفت و پاک دامنی 46
- 2. نقش مادر در تربیت دینی کودک پیش از تولد 47
- اشاره 47
- الف) دعا برای طلب فرزند صالح 49
- ب) بردن نام و یاد خدا 50
- ج) پرهیز از آمیزش در کنار بچه ها 50
- اشاره 52
- د) تأثیر غذای مادر بر جنین 52
- اثر مواد مخدر بر جنین 55
- اشاره 55
- یک _ الکل 56
- سه _ سیگار 57
- 3. نقش مادر در تربیت دینی کودک پس از تولد 58
- اشاره 58
- ب) انتخاب نام نیک 59
- الف) ایجاد فضای معنوی 59
- ج) کام برداشتن نوزاد 60
- د) صدقه دادن برای فرزند 61
- ه) عقیقه برای فرزند 63
- اشاره 64
- و) آداب شیر دادن 64
- یک _ شیر دادن همراه با طهارت 65
- سه _ آموزش ارزش های اخلاقی 68
- دو _ شیر دادن همراه با نام خدا 68
- ح) پرورش عزت نفس 70
- ط) پرورش حس خودباوری در کودک 72
- ی) تکریم و احترام کودک 73
- ک) پرورش باورهای دینی 74
- ل) آموزش قرآن 75
- م) آموزش احکام 76
- ن) آموزش آداب اسلامی 77
- س) آموزش آداب غذا خوردن 78
- ع) آموزش اخلاق نیکو 79
- ف) آموزش آداب سلام کردن 81
- ص) توجه به رشد جنسی کودک 82
- ق) راهنمایی های جنسی 83
- اشاره 84
- الف) عبادت های مادر 84
- 4. نقش رفتاری مادر در تربیت دینی کودک 84
- ب) نمازهای اول وقت مادر 86
- ج) دعاها و مناجات های مادر 87
- د) همراه بردن کودک به مسجد 88
- ه) گریه های مادر در مراسم عزاداری 89
- و) تشویق های مادر 90
- اشاره 91
- 1. ضرورت استمرار نقش های گذشته 92
- 2. جداسازی بستر خواب فرزندان 93
- 4. عمل به دستورهای دینی 96
- اشاره 96
- ب) هماهنگ بودن دستورهای مادر با دیگر مربیان 96
- الف) درست بودن دستورهای مادر 96
- ج) قابل فهم بودن دستورهای مادر برای فرزند 97
- د) هماهنگی گفتار و رفتار مادر 98
- ه) انعطاف مادر در تربیت دینی 98
- اشاره 100
- 1. حفظ پیوند عاطفی میان مادر و فرزند 101
- 2. مشورت با جوان 102
- 3. شناسایی همسر مناسب برای جوان 103
- 4. تقویت دین باوری جوان 104
- اشاره 105
- 1. احساسات دختر 106
- 2. عفت و پاک دامنی دختر 107
- 3. احترام ویژه به دختر 108
- 4. آموزش احکام ویژه به دختر 108
- 5. نقش آموزی به دختر 109
- اشاره 110
- الف) لزوم تبیین نقش مادر 111
- اشاره 111
- 1. پیشنهادهایی برای برنامه سازان 111
- ب) پرورش حس مسئولیت پذیری مادران در برابر فرزندان 112
- ج) تحکیم روابط مادران و فرزندان 113
- ه) پرهیز از ترسیم الگوهای در رسانه 114
- د) تشویق فرزندان به پیروی از مادران 114
- 2. نقد و ارزیابی برنامه های پخش شده 115
- ب) تهیه فیلم از داستان های قرآنی 116
- الف) خودداری از پخش فیلم های بدآموز و ضدتربیتی 116
- 3. راه کارها 116
- اشاره 116
- ج) تشکیل میزگرد و گفت وگوهای مستقیم با مادران و فرزندان 117
هم، بایدها و نبایدهای دینی را به فرزند آموزش دهند، فرزند تحت تأثیر فرمان های آنان، خود را به رعایت ارزش های دینی ملزم می داند. برای مثال، اگر پدر به حجاب دختر اهمیت دهد و وی را به رعایت آن امر کند و مادر نیز رعایت حجاب را به دختر گوشزد کند، بی شک، آن دختر، خود را موظف به رعایت پوشش اسلامی می داند. در مقابل، اگر پدر و معلم، فرد را به رعایت حجاب فرا خوانند، ولی مادر اهل حجاب نباشد و دختر را به رعایت آن سفارش نکند، تأثیر چندانی بر حجاب دختر نخواهد داشت. بر همین اساس، مربیان کودک و نوجوان، اعم از والدین و معلمان باید به این امر مهم توجه کنند و در ارائه ارزش ها و معارف دینی به آنان، هماهنگ عمل کنند، وگرنه ممکن است نوجوان بر اثر اختلاف عملکرد مربیان، دچار تضاد در یادگیری گردد و به اضطراب و بی اعتمادی گرفتار شود.(1) هرگونه دستور ناهماهنگ درباره ارزش های دینی، موجب تزلزل در باورها و نظام ارزشی فرزند می شود و در نتیجه، فرزند، قادر به تصمیم گیری و نشان دادن واکنش مناسب در برابر حوادث گوناگون نخواهد بود.
ج) قابل فهم بودن دستورهای مادر برای فرزند
ج) قابل فهم بودن دستورهای مادر برای فرزند
یکی از شرط های لازم برای تأثیر امر و نهی مادر در محیط خانه، قابل فهم بودن آن برای فرزند است. مادر باید با توجه به آمادگی ذهنی و ادراکی فرزند در سنین گوناگون، به وی امر و نهی کند. شیوه آموزشی پیامبران در تبلیغ دین به مردم این گونه بود که با هر کس به قدر استعداد و سطح درک و فهمش سخن می گفتند. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در این باره می فرماید: «ما گروه پیامبران مأمور شده ایم که با مردم به اندازه عقلشان سخن بگوییم.»(2) این روش در سیره امامان معصوم علیهم السلام نیز وجود داشته و شیوه رفتار و گفتار آنان با توجه به سطح فکری و علمی افراد، متفاوت بوده است. برای مثال، امام صادق علیه السلام در زمینه روشن ساختن مسائل اعتقادی و اثبات صانع، برای کسی که اهل علم بود، از روش فلسفی بهره گرفت، ولی برای اثبات امامت و رهبری، برای فرد دیگری که سطح فکری
1- مسئولیت تربیت، ص 119.
2- اصول کافی، ج 1، ص 18.