- پیش گفتار 3
- فصل اول: اخلاق فردی 9
- خدابینی 9
- 1. رفتارهای اعتقادی 9
- اشاره 9
- اعتقاد به توحید افعالی 9
- اشاره 9
- اخلاص 11
- توکل 14
- خوف و رجا 15
- تسلیم و رضا 16
- مرگ اندیشی 17
- شکرگزاری 18
- عشق و ارادت به اهل بیت (ع) 19
- زیارت عاشورا در آخرین لحظه عمر 22
- خاک پای زائر حسینی شفای درد چشم 23
- تعهد به امام زمان عج الله تعالی فرجه الشریف 23
- ارتباط معنوی با امام زمان عج الله تعالی فرجه الشریف 23
- انتظار فرج 24
- آخرت گرایی 25
- زیارت اهل بیت(ع) 25
- اشاره 26
- تمسک به اهل بیت(ع) 26
- 2. رفتارهای عبادی 26
- تعبد دینی 26
- ذکر و یاد خدا 27
- سحرخیزی 28
- تقید به احکام دینی 29
- تقید به گفتن اذان 29
- نماز اول وقت 29
- اهتمام به نماز شب 31
- شب زندهداری 33
- انس با قرآن 34
- مناجات شبانه 34
- اخلاص در انجام وظیفه 35
- کنترل نفس 36
- مجاهده با نفس 36
- 3. رفتارهای عملی 36
- اشاره 36
- ثبات نفس 37
- فروتنی 38
- عزت نفس 40
- کنترل خشم 41
- صبر و تحمل 41
- بزرگواری 42
- شجاعت 42
- دلسوزی 43
- استفاده از فرصتها 43
- نفوذ کلام 45
- نظم 45
- تعهد 46
- هماهنگی رفتار و گفتار 47
- استعمال عطر 48
- دوری از وابستگیهای دنیوی 48
- پاکیزگی 48
- علاقه به ورزش 49
- اشاره 50
- 4. رفتارهای علمی 50
- تواضع علمی 50
- اشتیاق علمی 53
- پشتکار علمی 55
- رنج تحصیل 57
- تبادل علمی 57
- احترام به استاد 58
- روح تعلم 59
- امر به معروف و نهی از منکر 60
- اشاره 60
- فصل دوم: اخلاق اجتماعی 60
- ظلم ستیزی 61
- شهرت گریزی 63
- شایسته سالاری 68
- حفظ آبروی مخالفان 69
- رعایت انصاف 69
- تألیف قلوب 71
- وفای به عهد 71
- احیای سنت حسنه 72
- تربیت دینی 72
- صفا و صمیمیت 73
- رعایت حقوق برادری 73
- پیش دستی در سلام کردن 74
- همدلی 75
- غیبت گریزی 76
- توجه به نیازها (نیازسنجی) 77
- فریاد رسی 78
- اهمیت به حضور اجتماعی روحانیان 79
- خوش رفتاری با مردم 79
- احترام به مردم 81
- گذشت 82
- از خود گذشتگی 83
- پیش دستی در کار خیر 84
- یکسان نگری 85
- هم دردی 86
- رعایت حقوق همسایه 87
- مشکل گشایی 88
- مهمان نوازی 88
- خدمت گزاری 90
- دوری از امتیازخواهی 91
- پاسخ گویی سریع به مردم 92
- احترام به کودکان 93
- اشاره 95
- احترام به پدر و مادر 95
- فصل سوم: اخلاق خانوادگی 95
- نقش مادر در خانواده 96
- احترام به همسر 97
- خدمت به مادر 97
- فداکاری همسر 100
- قدردانی از همسر 100
- همیاری همسر 101
- ترجیح دانش بر ثروت 102
- محبت در کانون خانواده 103
- توجه به خانواده 103
- رعایت حال خانواده 104
- تربیت دینی فرزندان 105
- همکاری در امور خانه 105
- محبت به کودکان 107
- تکریم فرزندان 107
- آزادی دادن به کودکان 108
- تشویق کودکان 109
- غیرت مداری 110
- پرهیز از تنبیه کودکان 110
- اشاره 112
- ساده زیستی 112
- فصل چهارم: اخلاق اقتصادی 112
- یاری رساندن به دیگران 118
- قناعت 118
- انفاق 119
- ایثار 120
- کمک آبرومندانه 122
- مسکین نوازی 124
- جدیت در کار 125
- احتیاط در گرفتن وجوهات شرعی 125
- مراقبت در مصرف بیت المال 126
- فقر 129
- پرهیز از اسراف 130
- کتاب نامه 131
کنار کشیدم و گفتم: چرا شما در تاریکی نشسته اید؟! ]امام[ فرمود: «من نمی خواستم کوچک ترین خواهشی حتی در مورد پرده از اینها بکنم».(1)
کنترل خشم
کنترل خشم
یکی از عالمان میگوید: مرحوم آیت الله بروجردی، گاهی عصبانی و ناراحت میشد و بر سر طلبه ها و شاگردان خود فریاد میکشید. یک روز با خدای خود عهد کرد اگر عصبانی شد، یک سال به عنوان کفاره این عصبانیت روزه بگیرد. یک روز به دلیل مسئلهای که پیش آمده بود، بر سر یکی از طلاب فریاد زد، به سرعت پیمانش را به یاد آورد و به دنبال آن، یک سال به جز دو روز عید قربان و فطر (که روزه در آنها حرام است) را روزه گرفت.(2)
صبر و تحمل
صبر و تحمل
آخوند ملاعباس تربتی، پدر آقای راشد، نمونه اعلای اخلاق و صفای قلب بود. وی زمینی زراعتی داشت که خود در آن کار میکرد. در آن مزرعه چاه مشترکی بود که همه کشاورزان در آن شریک بودند و به نوبت، از آب آن برای آبیاری مزرعه خود استفاده میکردند. روزی کشاورزان تصمیم گرفتند ملاعباس را امتحان کنند و میزان صبر و مدارای او را محک بزنند. ازاین رو، در ساعتی که نوبت آب ملاعباس بود، آب را به سمت زمینهای خود هدایت کردند تا واکنش وی را در برابر غصب این حق مسلّم ببینند. ملاعباس وقتی از ماجرا باخبر شد، به کشاورزان گفت: «بی زحمت، وقتی زمینهای خود را آب کردید، آب را به سمت زمینهای من روانه کنید!» سپس رفت و به انتظار آب نشست.
1- پا به پای آفتاب، 1373، چ 1، ج 3، ص 64.
2- نک: قصه ها و خاطره ها، ص 36؛ داستان هایی از علما، ص 19.