- پیش گفتار 3
- اشاره 9
- فصل اول: اخلاق فردی 9
- اشاره 9
- 1. رفتارهای اعتقادی 9
- اعتقاد به توحید افعالی 9
- خدابینی 9
- اخلاص 11
- توکل 14
- خوف و رجا 15
- تسلیم و رضا 16
- مرگ اندیشی 17
- شکرگزاری 18
- عشق و ارادت به اهل بیت (ع) 19
- زیارت عاشورا در آخرین لحظه عمر 22
- خاک پای زائر حسینی شفای درد چشم 23
- تعهد به امام زمان عج الله تعالی فرجه الشریف 23
- ارتباط معنوی با امام زمان عج الله تعالی فرجه الشریف 23
- انتظار فرج 24
- زیارت اهل بیت(ع) 25
- آخرت گرایی 25
- 2. رفتارهای عبادی 26
- اشاره 26
- تعبد دینی 26
- تمسک به اهل بیت(ع) 26
- ذکر و یاد خدا 27
- سحرخیزی 28
- تقید به گفتن اذان 29
- تقید به احکام دینی 29
- نماز اول وقت 29
- اهتمام به نماز شب 31
- شب زندهداری 33
- انس با قرآن 34
- مناجات شبانه 34
- اخلاص در انجام وظیفه 35
- اشاره 36
- 3. رفتارهای عملی 36
- کنترل نفس 36
- مجاهده با نفس 36
- ثبات نفس 37
- فروتنی 38
- عزت نفس 40
- کنترل خشم 41
- صبر و تحمل 41
- شجاعت 42
- بزرگواری 42
- استفاده از فرصتها 43
- دلسوزی 43
- نظم 45
- نفوذ کلام 45
- تعهد 46
- هماهنگی رفتار و گفتار 47
- دوری از وابستگیهای دنیوی 48
- استعمال عطر 48
- پاکیزگی 48
- علاقه به ورزش 49
- 4. رفتارهای علمی 50
- تواضع علمی 50
- اشاره 50
- اشتیاق علمی 53
- پشتکار علمی 55
- تبادل علمی 57
- رنج تحصیل 57
- احترام به استاد 58
- روح تعلم 59
- امر به معروف و نهی از منکر 60
- فصل دوم: اخلاق اجتماعی 60
- اشاره 60
- ظلم ستیزی 61
- شهرت گریزی 63
- شایسته سالاری 68
- رعایت انصاف 69
- حفظ آبروی مخالفان 69
- تألیف قلوب 71
- وفای به عهد 71
- احیای سنت حسنه 72
- تربیت دینی 72
- رعایت حقوق برادری 73
- صفا و صمیمیت 73
- پیش دستی در سلام کردن 74
- همدلی 75
- غیبت گریزی 76
- توجه به نیازها (نیازسنجی) 77
- فریاد رسی 78
- خوش رفتاری با مردم 79
- اهمیت به حضور اجتماعی روحانیان 79
- احترام به مردم 81
- گذشت 82
- از خود گذشتگی 83
- پیش دستی در کار خیر 84
- یکسان نگری 85
- هم دردی 86
- رعایت حقوق همسایه 87
- مشکل گشایی 88
- مهمان نوازی 88
- خدمت گزاری 90
- دوری از امتیازخواهی 91
- پاسخ گویی سریع به مردم 92
- احترام به کودکان 93
- فصل سوم: اخلاق خانوادگی 95
- اشاره 95
- احترام به پدر و مادر 95
- نقش مادر در خانواده 96
- خدمت به مادر 97
- احترام به همسر 97
- فداکاری همسر 100
- قدردانی از همسر 100
- همیاری همسر 101
- ترجیح دانش بر ثروت 102
- توجه به خانواده 103
- محبت در کانون خانواده 103
- رعایت حال خانواده 104
- تربیت دینی فرزندان 105
- همکاری در امور خانه 105
- تکریم فرزندان 107
- محبت به کودکان 107
- آزادی دادن به کودکان 108
- تشویق کودکان 109
- پرهیز از تنبیه کودکان 110
- غیرت مداری 110
- فصل چهارم: اخلاق اقتصادی 112
- ساده زیستی 112
- اشاره 112
- یاری رساندن به دیگران 118
- قناعت 118
- انفاق 119
- ایثار 120
- کمک آبرومندانه 122
- مسکین نوازی 124
- جدیت در کار 125
- احتیاط در گرفتن وجوهات شرعی 125
- مراقبت در مصرف بیت المال 126
- فقر 129
- پرهیز از اسراف 130
- کتاب نامه 131
بزرگوارم این بود که به مطالعه و تحقیق علاقه شدیدی داشت و از وقت و عمرشان کمال استفاده را میکرد. در یکی از روزهایی که به کتابخانه ایشان رفته بودم و با کنج کاوی و دقت به کتابهای ایشان نگاه میکردم، پدرم به من گفت: «مجتبی! من در طول عمرم خیلی کتاب خواندهام و رشد و کمال علمی خود را تا حدی مرهون همین مطالعه و تفکر می دانم».(1)
محمدعلی لاهیجی، درباره علاقه خویش به مطالعه کتابهای گوناگون چنین میگوید: «اشتیاق به مباحثه و مطالعه، چنان مرا بی قرار کرده بود که به لذتهای دیگر توجه نداشتم و در بسیاری از شبها به خاطر مطالعه بیدار میماندم. والدینم از این موضوع دلشان به رحم میآمد و مرا نصیحت و التماس میکردند که کمی استراحت کنم، ولی فایدهای نداشت. اگر در حین مطالعه با مشکلی روبهرو میشدم، از پدرم می پرسیدم. بسیاری کتابها را در فنون و موضوعهای مختلف مطالعه کردم و در عین حال، علاقه زیادی هم به عبادت و طاعت خداوند داشتم».(2)
٭ ٭ ٭
نقل است آیت الله سید محمد کوه کمری، عشق فراوانی به مطالعه داشت، به گونهای که هنگام مطالعه هرگز احساس خستگی نمی کرد. عادت ایشان این گونه بود که هر سه چهار سال یک بار، همه کتابهای درسی حوزه را از مقدمات گرفته تا کفایه به دقت مطالعه میکرد.(3)
آقا حسین طباطبایی قمی، از مراجع والا و وارسته، به مطالعه و درس و بحث علاقه بسیاری داشت. نقل است در شبهای احیای ماه مبارک
1- جمعی از فضلا و یاران، سرگذشت های ویژه از زندگی استاد شهید مرتضی مطهری، تهران، مؤسسه نشر و تحقیقات ذکر، 1374، چ 5، ج 2، صص 152و 153.
2- نک: جعفر پژوم، چراغ تجربه، تهران، نشر ثالث، 1376، چ 1، ص 173.
3- نک: مردان علم در میدان عمل، 1375، چ 6، ج 1، ص 70.