- اشاره 5
- مفهوم کارمند و کارگزار 6
- پیشینه پژوهش 7
- جایگاه کارمند و کارگزار در اسلام 8
- ضرورت بحث 10
- اشاره 13
- 1. تقوا 15
- 2. خیرخواهی نسبت به مردم 16
- 3. خلوص 19
- 4. اصالت خانوادگی 21
- 5. بردباری 22
- 6. توانایی 24
- 8. اطاعت پذیری از مافوق 26
- 9. کاردانی 27
- 10. مسئولیت پذیری 32
- 11. نگهداری از اموال 33
- 12. عزت نفس 35
- 13. پرهیز از تشریفات 37
- اشاره 40
- اشاره 41
- الف) صمیمیت 41
- 1. وظایف کارمند در برابر همکاران 41
- ب) مشورت 43
- ج) احساس تعهد 44
- د) پرهیز از حسادت 46
- ه) یکدلی و یکرنگی 48
- اشاره 49
- الف) الگو بودن 49
- 2. وظایف کارمند نسبت به افراد زیر دست 49
- ب) تقسیم کار مناسب 51
- ج) انتقاد پذیری 52
- د) پرهیز از تبعیض 54
- ه_) دلجویی از زیردست 55
- و) تغافل 56
- ز) ایجاد نظم 56
- ح) ارتقای سطح علمی و تجربی 58
- ط) پرهیز از نیرنگ و رفتارهای ظاهر فریبانه 59
- اشاره 60
- الف) برخورد کریمانه 60
- 3. وظایف کارمندان در برابر مردم 60
- ب) فروتنی 61
- ج) رعایت انصاف 63
- د) گره گشایی 65
- ه) مدارا 66
- 4. وظیفه کارمند نسبت به خود (مراقبت از نفس) 68
- اشاره 71
- 1. آسیب های اخلاقی 72
- اشاره 72
- الف) اهانت و تحقیر 73
- ب) منّت گذاری 74
- ج) تبعیض 76
- د) خُلف وَعده 77
- ه) روحیه تجمل گرایی 78
- و) تفسیر ضوابط و مقررات به سود خود 79
- ز) کم کاری در انجام وظیفه 80
- ح) دوری از مردم 81
- ط) ارتشا 82
- ی) سوء استفاده از اموال عمومی و اختلاس 85
- 2. مشکلات اقتصادی 87
- 3. باورهای غلط فرهنگی 89
- اشاره 90
- 4. کارآمد نبودن ساختار اداری 90
- الف) مقررات و قوانین دست و پاگیر 90
- ب) ناتوانی کارمندان 91
- ج) اهمیت ندادن به فعالیت های کارمند 93
- د) کیفیت تقسیم کار 94
- 5. آسیب های رسانه ای 94
- اشاره 98
- 1. آزمون پیش از گزینش 99
- 2. تقویت و احیای اخلاق اسلامی 100
- اشاره 100
- الف) روش پند و اندرز 101
- ب) روش الگویی 105
- ج) عبرت گیری از تاریخ 107
- اشاره 109
- 3. تأمین نیازهای اساسی کارمندان 109
- یک _ برقراری تعادل میان شاخص هزینه زندگی و سطوح پرداخت 110
- اشاره 110
- الف) تأمین نیازهای اقتصادی 110
- دو _ فراهم کردن تسهیلات ویژه برای کارمندان 111
- ب) تأمین نیازهای روحی و روانی 111
- 4. نظارت 115
- اشاره 115
- الف) نظارت آشکار 117
- ب) نظارت پنهان 118
- ج) نظارت همگانی 119
- 5. بهره گیری از ابزارهای بازدارنده 120
- ب) توان مند کردن کارمندان 123
- اشاره 123
- 7. اصلاح ساختار اداری 123
- الف) کاهش تشریفات زاید اداری 123
- د) بهره گیری از شیوه چرخشی محل خدمت 125
- ج) کاهش ارتباط مستقیم مردم با اداره ها 125
- اشاره 126
- کارمند نادرست 127
- کارمند خدمتگزار 127
- کارنامه کارمند 128
- اشاره 128
- متون ادبی 128
- کارمندان الهی 129
- اشاره 129
- سخنان بزرگان 129
- سخنان امام خمینی رحمه الله 129
- سخنان آیت الله جوادی آملی 131
- سخنان آیت اللّه مظاهری 131
- سخنان دانشمندان غربی 132
- اشاره 134
- 1. اهتمام برای حاکم کردن ارزش های اسلامی در محیط اداری 135
- اشاره 135
- 2. انعکاس دادن تخلف های اداری 135
- پیشنهادهای کلی 135
- 3. گرایش به اصل واقع گرایی 136
- 5. ارائه چهره مناسبی از کارمند 137
- 4. انتقال مشکلات کارمندان به مسئولان 137
- موضوع های برنامه سازی 138
- اشاره 138
- 2. ساخت مجموعه تلویزیونی 138
- 1. تهیه برنامه کارمند 138
- 4. شناسایی و معرفی الگوهای کارمندی 139
- 3. زیرنویس 139
- 6. تقویت گفت وگوی ویژه خبری 140
- پرسش های مسابقه ای 141
- پرسش های کارشناسی 144
- معرفی منابع برای مطالعه بیشتر 148
ص: 23
1- 1 . ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، قم، چاپ مرعشی، 1404 ه . ق، ص 286.
شد. به عکس، هر اندازه ملاک های بالا در نظر گرفته نشود و به جای آنها روابط، منافع شخصی و وابستگی، شایستگی ها را تعریف کند، رنجش خاطر خدمت گزاران درستکار و درنهایت نارضایتی مردم را در پی خواهد داشت.
در اینجا به چند ویژگی که می تواند بیانگر صلاحیت های اخلاقی و تخصصی کارمندان و کارگزاران نظام اسلامی باشد، اشاره می کنیم:
1. تقوا
1. تقوا
نظام اسلامی همواره نیازمند کارمندان و کارگزارانی است که در مقابل زرق و برق های دنیا نلغزند و در دام آلودگی ها گرفتار نشوند. بی شک تنها قدرتی که چنین نیروی بازدارنده ای را ایجاد می کند تقواست. به سبب اهمیت بسیار تقوا در اسلام، پیشوایان معصوم علیهم السلام آن را عامل مهمی در گزینش کارمندان دانسته اند و همواره به این صفت اخلاقی پسندیده سفارش کرده اند. از جمله وقتی رسول خدا صلی الله علیه و آله مَعاذ بن جَبَل را به سوی یمن گسیل می داشت، به او فرمود: «و اُوصیکَ بِتقوی الله...؛ سفارش می کنم تو را به پرهیزکاری».(1)
همینطور امام علی علیه السلام در عهدنامه مالک اشتر در آغاز سخن و پیش از هر سفارشی، مالک را به تقوا و پیروی از خدا فرا می خواند: «او را به ترس از خدا فرمان می دهد و اینکه اطاعت خدا را بر دیگر کارها مقدم دارد».(2)
به گواه تاریخ، کارمندان و کارگزارانی موفق شده اند خود را به این صفت