- اشاره 5
- مفهوم کارمند و کارگزار 6
- پیشینه پژوهش 7
- جایگاه کارمند و کارگزار در اسلام 8
- ضرورت بحث 10
- اشاره 13
- 1. تقوا 15
- 2. خیرخواهی نسبت به مردم 16
- 3. خلوص 19
- 4. اصالت خانوادگی 21
- 5. بردباری 22
- 6. توانایی 24
- 8. اطاعت پذیری از مافوق 26
- 9. کاردانی 27
- 10. مسئولیت پذیری 32
- 11. نگهداری از اموال 33
- 12. عزت نفس 35
- 13. پرهیز از تشریفات 37
- اشاره 40
- اشاره 41
- 1. وظایف کارمند در برابر همکاران 41
- الف) صمیمیت 41
- ب) مشورت 43
- ج) احساس تعهد 44
- د) پرهیز از حسادت 46
- ه) یکدلی و یکرنگی 48
- الف) الگو بودن 49
- اشاره 49
- 2. وظایف کارمند نسبت به افراد زیر دست 49
- ب) تقسیم کار مناسب 51
- ج) انتقاد پذیری 52
- د) پرهیز از تبعیض 54
- ه_) دلجویی از زیردست 55
- و) تغافل 56
- ز) ایجاد نظم 56
- ح) ارتقای سطح علمی و تجربی 58
- ط) پرهیز از نیرنگ و رفتارهای ظاهر فریبانه 59
- اشاره 60
- الف) برخورد کریمانه 60
- 3. وظایف کارمندان در برابر مردم 60
- ب) فروتنی 61
- ج) رعایت انصاف 63
- د) گره گشایی 65
- ه) مدارا 66
- 4. وظیفه کارمند نسبت به خود (مراقبت از نفس) 68
- اشاره 71
- 1. آسیب های اخلاقی 72
- اشاره 72
- الف) اهانت و تحقیر 73
- ب) منّت گذاری 74
- ج) تبعیض 76
- د) خُلف وَعده 77
- ه) روحیه تجمل گرایی 78
- و) تفسیر ضوابط و مقررات به سود خود 79
- ز) کم کاری در انجام وظیفه 80
- ح) دوری از مردم 81
- ط) ارتشا 82
- ی) سوء استفاده از اموال عمومی و اختلاس 85
- 2. مشکلات اقتصادی 87
- 3. باورهای غلط فرهنگی 89
- الف) مقررات و قوانین دست و پاگیر 90
- اشاره 90
- 4. کارآمد نبودن ساختار اداری 90
- ب) ناتوانی کارمندان 91
- ج) اهمیت ندادن به فعالیت های کارمند 93
- 5. آسیب های رسانه ای 94
- د) کیفیت تقسیم کار 94
- اشاره 98
- 1. آزمون پیش از گزینش 99
- اشاره 100
- 2. تقویت و احیای اخلاق اسلامی 100
- الف) روش پند و اندرز 101
- ب) روش الگویی 105
- ج) عبرت گیری از تاریخ 107
- اشاره 109
- 3. تأمین نیازهای اساسی کارمندان 109
- اشاره 110
- یک _ برقراری تعادل میان شاخص هزینه زندگی و سطوح پرداخت 110
- الف) تأمین نیازهای اقتصادی 110
- دو _ فراهم کردن تسهیلات ویژه برای کارمندان 111
- ب) تأمین نیازهای روحی و روانی 111
- اشاره 115
- 4. نظارت 115
- الف) نظارت آشکار 117
- ب) نظارت پنهان 118
- ج) نظارت همگانی 119
- 5. بهره گیری از ابزارهای بازدارنده 120
- الف) کاهش تشریفات زاید اداری 123
- ب) توان مند کردن کارمندان 123
- اشاره 123
- 7. اصلاح ساختار اداری 123
- ج) کاهش ارتباط مستقیم مردم با اداره ها 125
- د) بهره گیری از شیوه چرخشی محل خدمت 125
- اشاره 126
- کارمند خدمتگزار 127
- کارمند نادرست 127
- کارنامه کارمند 128
- اشاره 128
- متون ادبی 128
- سخنان امام خمینی رحمه الله 129
- اشاره 129
- کارمندان الهی 129
- سخنان بزرگان 129
- سخنان آیت الله جوادی آملی 131
- سخنان آیت اللّه مظاهری 131
- سخنان دانشمندان غربی 132
- اشاره 134
- پیشنهادهای کلی 135
- اشاره 135
- 1. اهتمام برای حاکم کردن ارزش های اسلامی در محیط اداری 135
- 2. انعکاس دادن تخلف های اداری 135
- 3. گرایش به اصل واقع گرایی 136
- 5. ارائه چهره مناسبی از کارمند 137
- 4. انتقال مشکلات کارمندان به مسئولان 137
- 1. تهیه برنامه کارمند 138
- موضوع های برنامه سازی 138
- 2. ساخت مجموعه تلویزیونی 138
- اشاره 138
- 4. شناسایی و معرفی الگوهای کارمندی 139
- 3. زیرنویس 139
- 6. تقویت گفت وگوی ویژه خبری 140
- پرسش های مسابقه ای 141
- پرسش های کارشناسی 144
- معرفی منابع برای مطالعه بیشتر 148
ص: 67
1- 1 . ترجمه غررالحکم (گفتار امیرالمؤمنین علی علیه السلام )، ص 1050.
2- 2 . همان، ج 1، ص 34 و ج 2، ص 1058.
ط) پرهیز از نیرنگ و رفتارهای ظاهر فریبانه
ط) پرهیز از نیرنگ و رفتارهای ظاهر فریبانه
در بینش اسلام، رفتارهای ظاهرفریبانه و سالوسانه با افراد زیردست و دیگران جایگاهی ندارد. اگر قرار است به کسی محبتی شود یا پاداشی داده شود، می بایست در نهایت اخلاص برای رضایت خدا و با هدف نوع دوستی باشد. چنانکه رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله می فرماید:
هر که با زیردستان خود به نیرنگ رفتار کند، اهل جهنم است.(1)
افزون بر آن، لازم است که نسبت به او دلسوزی و مهربانی هم داشته باشد. رسول خدا در این باره می فرماید:
هر کس به زیردستان رحم نکند، خداوند بهشت را بر او حرام می کند.(2)
اگرچه اسلام مخالف منافع و مصالح سازمان نیست، ولی این اجازه را به مدیران نمی دهد که در قبال هم نوعان و زیردستان خود تنها منافع و مصالح سازمان را در نظر داشته باشند؛ زیرا اگر این گونه نباشد، این روابط به ظاهر دوستانه و ظاهرفریبانه، هیچ اصالتی نخواهد داشت و تنها ابزاری برای سامان دادن به روابط سازمانی خواهد بود. به یقین، چنین روابطی همیشگی نبوده و اگر روزی فرا برسدکه منافع با صحبت کردن تأمین نشود، تلاش خواهد شد که با ظلم و استبداد به دست آید. از سوی دیگر، اگر محرک ها قطع شوند، روابط به ظاهر دوستانه سابق نیز ادامه نخواهد یافت. در مقابل، واکنش زیردستان نیز