- اشاره 5
- مفهوم کارمند و کارگزار 6
- پیشینه پژوهش 7
- جایگاه کارمند و کارگزار در اسلام 8
- ضرورت بحث 10
- اشاره 13
- 1. تقوا 15
- 2. خیرخواهی نسبت به مردم 16
- 3. خلوص 19
- 4. اصالت خانوادگی 21
- 5. بردباری 22
- 6. توانایی 24
- 8. اطاعت پذیری از مافوق 26
- 9. کاردانی 27
- 10. مسئولیت پذیری 32
- 11. نگهداری از اموال 33
- 12. عزت نفس 35
- 13. پرهیز از تشریفات 37
- اشاره 40
- اشاره 41
- الف) صمیمیت 41
- 1. وظایف کارمند در برابر همکاران 41
- ب) مشورت 43
- ج) احساس تعهد 44
- د) پرهیز از حسادت 46
- ه) یکدلی و یکرنگی 48
- اشاره 49
- الف) الگو بودن 49
- 2. وظایف کارمند نسبت به افراد زیر دست 49
- ب) تقسیم کار مناسب 51
- ج) انتقاد پذیری 52
- د) پرهیز از تبعیض 54
- ه_) دلجویی از زیردست 55
- و) تغافل 56
- ز) ایجاد نظم 56
- ح) ارتقای سطح علمی و تجربی 58
- ط) پرهیز از نیرنگ و رفتارهای ظاهر فریبانه 59
- اشاره 60
- الف) برخورد کریمانه 60
- 3. وظایف کارمندان در برابر مردم 60
- ب) فروتنی 61
- ج) رعایت انصاف 63
- د) گره گشایی 65
- ه) مدارا 66
- 4. وظیفه کارمند نسبت به خود (مراقبت از نفس) 68
- اشاره 71
- 1. آسیب های اخلاقی 72
- اشاره 72
- الف) اهانت و تحقیر 73
- ب) منّت گذاری 74
- ج) تبعیض 76
- د) خُلف وَعده 77
- ه) روحیه تجمل گرایی 78
- و) تفسیر ضوابط و مقررات به سود خود 79
- ز) کم کاری در انجام وظیفه 80
- ح) دوری از مردم 81
- ط) ارتشا 82
- ی) سوء استفاده از اموال عمومی و اختلاس 85
- 2. مشکلات اقتصادی 87
- 3. باورهای غلط فرهنگی 89
- 4. کارآمد نبودن ساختار اداری 90
- اشاره 90
- الف) مقررات و قوانین دست و پاگیر 90
- ب) ناتوانی کارمندان 91
- ج) اهمیت ندادن به فعالیت های کارمند 93
- د) کیفیت تقسیم کار 94
- 5. آسیب های رسانه ای 94
- اشاره 98
- 1. آزمون پیش از گزینش 99
- اشاره 100
- 2. تقویت و احیای اخلاق اسلامی 100
- الف) روش پند و اندرز 101
- ب) روش الگویی 105
- ج) عبرت گیری از تاریخ 107
- اشاره 109
- 3. تأمین نیازهای اساسی کارمندان 109
- یک _ برقراری تعادل میان شاخص هزینه زندگی و سطوح پرداخت 110
- اشاره 110
- الف) تأمین نیازهای اقتصادی 110
- دو _ فراهم کردن تسهیلات ویژه برای کارمندان 111
- ب) تأمین نیازهای روحی و روانی 111
- اشاره 115
- 4. نظارت 115
- الف) نظارت آشکار 117
- ب) نظارت پنهان 118
- ج) نظارت همگانی 119
- 5. بهره گیری از ابزارهای بازدارنده 120
- الف) کاهش تشریفات زاید اداری 123
- ب) توان مند کردن کارمندان 123
- اشاره 123
- 7. اصلاح ساختار اداری 123
- ج) کاهش ارتباط مستقیم مردم با اداره ها 125
- د) بهره گیری از شیوه چرخشی محل خدمت 125
- اشاره 126
- کارمند خدمتگزار 127
- کارمند نادرست 127
- کارنامه کارمند 128
- اشاره 128
- متون ادبی 128
- سخنان بزرگان 129
- اشاره 129
- سخنان امام خمینی رحمه الله 129
- کارمندان الهی 129
- سخنان آیت الله جوادی آملی 131
- سخنان آیت اللّه مظاهری 131
- سخنان دانشمندان غربی 132
- اشاره 134
- اشاره 135
- پیشنهادهای کلی 135
- 2. انعکاس دادن تخلف های اداری 135
- 1. اهتمام برای حاکم کردن ارزش های اسلامی در محیط اداری 135
- 3. گرایش به اصل واقع گرایی 136
- 5. ارائه چهره مناسبی از کارمند 137
- 4. انتقال مشکلات کارمندان به مسئولان 137
- 1. تهیه برنامه کارمند 138
- موضوع های برنامه سازی 138
- 2. ساخت مجموعه تلویزیونی 138
- اشاره 138
- 4. شناسایی و معرفی الگوهای کارمندی 139
- 3. زیرنویس 139
- 6. تقویت گفت وگوی ویژه خبری 140
- پرسش های مسابقه ای 141
- پرسش های کارشناسی 144
- معرفی منابع برای مطالعه بیشتر 148
ص: 81
1- 1 . منظور از اخلاق و صفات اخلاقی ملکاتی است که در نفس انسان حاصل می شود و بر سلوک و رفتار او تأثیر گذاشته و به اعمال انسان جهت می دهد.
نوعی با آن درگیرند. در این فصل، به هر دو دسته پرداخته خواهد شد.
الف) اهانت و تحقیر
الف) اهانت و تحقیر
بنا به آموزش های اسلامی، کارمند مسلمان باید در برخورد با مراجعه کنندگان، اخلاقی سرشار از ادب و نزاکت داشته باشد، به گونه ای که حرمت و شخصیت آنان حفظ شود. به اندازه ای این موضوع ارزشمند است که امام صادق علیه السلام می فرماید: «احترام مؤمن بیشتر از کعبه است»(1).
کسانی که به هر دلیل به مؤمنی اهانت کنند یا رفتاری تحقیرآمیز داشته باشند، بنا به فرموده امام صادق علیه السلام باید منتظر عقوبت خداوند باشند:
«کسی که مؤمن فقیر یا غیر فقیری را تحقیر کند، خدای عزّوجلّ پیوسته او را خوار کرده وبه او غضب می کند تا اینکه از تحقیر مؤمن باز گردد»(2).
حضرت علی علیه السلام بارها در نهج البلاغه فرمانداران و کارگزاران را به برخورد آمیخته با احترام فرا خوانده و از تحقیر و اهانت مردم بازداشته است. چنانکه در نامه ای به عمربن ابی سلمه ارحبی _ فرماندار فارس _ چنین می نویسد:
همانا دهقانان مرکز فرمانداری ات، از خشونت و قساوت و تحقیر کردن مردم و سنگدلی تو شکایت کردند. من درباره آنها اندیشیدم، آنان را شایسته نزدیک شدن ندیدم، زیرا مشرکند، و سزاوار قساوت و سنگدلی و بدرفتاری نیز نیستند، زیرا که با ما هم پیمانند، پس در رفتار با آنان، نرمی و درشتی را به هم آمیز، رفتاری توأم با شدت و نرمش داشته باش، اعتدال و میانه روی را در نزدیک