- پیشگفتار 3
- فصل اول: کلیات 5
- 1. مفهوم شناسی 5
- اشاره 5
- 2. ضرورت تحقیق 6
- اشاره 7
- اشاره 7
- 3. مرگ اندیشی در منابع اسلامی1 7
- الف) مرگ اندیشی در قرآن 7
- یک _ تشبیه مرگ به خواب 7
- دو _ تشبیه و تمثیل به امور طبیعی 8
- سه _ بیان داستان ها 9
- ب) مرگ اندیشی در سیره پیشوایان معصوم(ع) 10
- ج) نکات پندآموز در گفتار صالحان و دانشمندان 17
- د) نکات تربیتی و برنامه ای 18
- فصل دوم: مرگ اندیشی در اندیشه اسلامی و غیراسلامی 20
- اشاره 20
- الف) مخلوق بودن مرگ 20
- 1. هویت مرگ در اندیشه اسلامی 20
- اشاره 20
- اشاره 21
- یک _ مرگ روحی یا قلبی 21
- ب) انواع مرگ در اندیشه اسلامی 21
- دو _ مرگ ظاهری و جسمی 23
- ج) آغاز زندگی نوین پس از مرگ 25
- د) اجتناب ناپذیر بودن مرگ 27
- ه_) عمومی بودن مرگ 29
- اشاره 31
- و) نامعلوم بودن زمان و مکان مرگ 31
- چرایی و نقش تربیتی نامعلوم بودن زمان و مکان مرگ 32
- ز) مجریان مرگ 35
- یک _ ریشه یابی ترس از مرگ 37
- ح) ترس از مرگ در اندیشه اسلامی 37
- اشاره 37
- دو _ هدایت و جهت دهی ترس از مرگ 39
- ط) تبیین جایگاه تمنا و آرزوی مرگ در اندیشه اسلامی 41
- اشاره 41
- یک _ تمنای نکوهیده مرگ 42
- دو _ تمنای ستوده مرگ 43
- ی) تبیین جایگاه مرگ اندیشی در اسلام 43
- اشاره 45
- 2. مرگ در اندیشه غیراسلامی 45
- الف) عمومی بودن مرگ 45
- اشاره 46
- ب) اندیشه پس از مرگ و آموزه های تربیتی آن 46
- ادیان آسمانی 46
- اشاره 46
- اول _ کج اندیشی ها درباره مرگ، در یهود و نصارا 47
- دوم _ پیامد های انحراف مرگ اندیشی در ادیان 49
- سوم _ تبیین هویت مرگ در اندیشه های مادی گرایانه 50
- الف) اندیشه اسلامی 52
- اشاره 52
- 3. مقایسه پیامدهای دو اندیشه اسلامی و غیراسلامی 52
- 1. میزگردها 53
- اشاره 53
- ب) اندیشه غیراسلامی 53
- موضوع های کاربردی در رسانه 53
- 2. طرح پرسش های مردمی 54
- 1. موانع مرگ اندیشی 55
- اشاره 55
- فصل سوم: موانع، راهکار ها و آسیب های مرگ اندیشی 55
- اشاره 55
- الف) نسیان 55
- ب) غفلت از مرگ 57
- ج) آرزوی دراز 59
- د) دنیا گرایی 61
- ه_) رهبران فاسد و ستم پیشگان 63
- و) دام های فریبنده شیطان 64
- ز) دوستان ناباب 65
- ح) تکیه بر نیروی جوانی 67
- ط) دور دانستن زمان مرگ 68
- 2. راهکارهای تقویت مرگ اندیشی 70
- ی) خودبینی 70
- اشاره 70
- الف) مرگ باوری 70
- ب) مطالعه پیوسته آیات و روایات مربوط به مرگ 72
- یک _ حالت احتضار(جان دادن) 72
- اشاره 72
- دو _ چگونگی جان دادن خوبان 73
- سه _ چگونگی جان دادن بدکاران 75
- اول _ دیدن حقیقت کردار گذشته و جایگاه خود در آینده 77
- چهار _ مشاهدات هنگام مرگ 77
- دوم _ دیدن فرشتگان الهی 79
- سوم _ دیدار ائمه معصوم(ع) هنگام مرگ 79
- چهارم _ حضور پیشوایان معصوم(ع) در بالین دشمنان 81
- پنج _ عوامل سخت جان دادن 82
- سوم _ کسی که زکات نپردازد 82
- دوم _ سه طایفه از امت اسلام 82
- اول _ ظلم و ستم 82
- چهارم _ نارضایتی شوهر 83
- هفتم _ همکاری با ظالمان 83
- ششم _ خیانت در امانت 83
- پنجم _ نارضایتی والدین 83
- دوم _ قرائت قرآن 84
- اول _ محبت علی(ع) 84
- شش _ عوامل آسان جان دادن 84
- سوم _ خواندن بعضی سوره ها 84
- پنجم _ نماز در شب جمعه 85
- چهارم _ اهمیت دادن به نماز 85
- ششم _ صله رحم و نیکی به پدر و مادر 86
- هشتم _ کمک به نیازمندان 86
- هفتم _ روزه 86
- ج) اندیشه در سرنوشت و مرگ دیگران 87
- نهم _ وضو داشتن 87
- د) شرکت در تشییع جنازه 88
- ه_) زیارت قبور 90
- و) اندیشه در آثار پیشینیان 91
- 3. آسیب های مرگ اندیشی 93
- الف) ناامیدی 93
- اشاره 93
- ب) زهد گرایی منفی 94
- موضوع های کاربردی در رسانه 95
- اشاره 95
- 2. بررسی عوامل آسان جان دادن 95
- 1. احتضار و مسائل مربوط به آن 95
- 3. بررسی عوامل سخت جان دادن 96
- 4. پرسش های مردمی 96
- اشاره 97
- الف) آثار فردی 97
- یک _ تعدیل غرایز 97
- 1. آثار مرگ اندیشی 97
- اشاره 97
- اشاره 97
- فصل چهارم: آثار مرگ اندیشی و پیامد های دوری از آن 97
- دو _ دوری از تکبر 99
- چهار _ از بین رفتن آرزوهای طولانی 100
- سه _ بیرون شدن از غفلت 100
- پنج _ رهایی از گرایش های فریبنده دنیایی 102
- شش _ مراقبه و محاسبه کردار 104
- هفت _ تقویت امید به وعده های خداوند 106
- هشت _ انجام عمل صالح 107
- نه _ زنده دلی و درک واقعیت ها 108
- ده _ جلب محبت خداوند 109
- یازده _ حشر با شهدا 110
- دوازده _ انجام فریضه وصیت 111
- سیزده _ مبادرت بر توبه 112
- یک _ رعایت عدالت 115
- اشاره 115
- ب) آثار اجتماعی مرگ اندیشی 115
- دو _ پایداری در حفظ ارزش های دینی 116
- سه _ پرورش اخلاق اجتماعی 118
- چهار_ تحمل مصیبت ها 119
- پنج _ سرعت در انجام کارهای خیر 120
- الف) طغیان غرایز 121
- اشاره 121
- 2. پیامد های دوری از مرگ اندیشی 121
- ب) بدبینی به خداوند 122
- ج) آماده نبودن برای مرگ و ورود به عالم آخرت 123
- د) فراهم سازی عذاب آخرت در این دنیا 124
- موضوع های کاربردی قابل بحث در رسانه 126
- کتاب نامه 128
دیباچه
«الله یتَوَّفَی اِلّا نَفْسٍ حینَ مَوْتِها؛ خداوند ارواح را هنگام مرگ می گیرد». (زمر: 42)
مرغ باغ ملکوتم نیم از عالم خاک
چند روزی قفسی ساخته اند از بدنم
خرم آن روز که پرواز کنم تا بر دوست
به هوای سر کویش پرو بالی بزنم
(مولوی)
تمام ادیان آسمانی، به زندگانی پس از مرگ معتقد بوده اند و این عقیده از اساسی ترین روش های تربیتی مکتب های آسمانی است. در این میان، مکتب اسلام از آغاز بعثت پیامبر خاتم صلی الله علیه و آله بسیار جدی و اندیشمندانه از مرگ و زندگی پس از آن سخن به میان آورده و حقیقت و هویت مرگ را نه تنها نیستی نمی داند، بلکه آغاز زندگی تازه ای می داند که با عبور انسان از این جهان به جهان دیگر روی می دهد. بر این اساس، تمام خوشی ها و تلخی های زندگی پس از مرگ در جهان آخرت، به عملکرد آدمی در این جهان پیش از مرگ وابسته است.
بدین ترتیب، مرگ اندیشی تکلیف و واقعیتی است که فلسفه و راه های پرداختن به آن در قرآن و روایات معصومان(ع) به دقت بیان شده است و رهبران الهی نیز بر یادآوری مرگ به مردم تأکید می کردند. با توجه در مضمون مناجات های سفیران الهی و معلمان و مربیان دین درمی یابیم که اینان برای لحظه های خطرناک مرگ با سوز و گدازی عجیب از خداوند یاری