- پیشگفتار 3
- اشاره 5
- فصل اول: کلیات 5
- 1. مفهوم شناسی 5
- 2. ضرورت تحقیق 6
- 3. مرگ اندیشی در منابع اسلامی1 7
- اشاره 7
- الف) مرگ اندیشی در قرآن 7
- اشاره 7
- یک _ تشبیه مرگ به خواب 7
- دو _ تشبیه و تمثیل به امور طبیعی 8
- سه _ بیان داستان ها 9
- ب) مرگ اندیشی در سیره پیشوایان معصوم(ع) 10
- ج) نکات پندآموز در گفتار صالحان و دانشمندان 17
- د) نکات تربیتی و برنامه ای 18
- اشاره 20
- الف) مخلوق بودن مرگ 20
- اشاره 20
- 1. هویت مرگ در اندیشه اسلامی 20
- فصل دوم: مرگ اندیشی در اندیشه اسلامی و غیراسلامی 20
- اشاره 21
- یک _ مرگ روحی یا قلبی 21
- ب) انواع مرگ در اندیشه اسلامی 21
- دو _ مرگ ظاهری و جسمی 23
- ج) آغاز زندگی نوین پس از مرگ 25
- د) اجتناب ناپذیر بودن مرگ 27
- ه_) عمومی بودن مرگ 29
- اشاره 31
- و) نامعلوم بودن زمان و مکان مرگ 31
- چرایی و نقش تربیتی نامعلوم بودن زمان و مکان مرگ 32
- ز) مجریان مرگ 35
- ح) ترس از مرگ در اندیشه اسلامی 37
- اشاره 37
- یک _ ریشه یابی ترس از مرگ 37
- دو _ هدایت و جهت دهی ترس از مرگ 39
- اشاره 41
- ط) تبیین جایگاه تمنا و آرزوی مرگ در اندیشه اسلامی 41
- یک _ تمنای نکوهیده مرگ 42
- دو _ تمنای ستوده مرگ 43
- ی) تبیین جایگاه مرگ اندیشی در اسلام 43
- اشاره 45
- 2. مرگ در اندیشه غیراسلامی 45
- الف) عمومی بودن مرگ 45
- اشاره 46
- اشاره 46
- ادیان آسمانی 46
- ب) اندیشه پس از مرگ و آموزه های تربیتی آن 46
- اول _ کج اندیشی ها درباره مرگ، در یهود و نصارا 47
- دوم _ پیامد های انحراف مرگ اندیشی در ادیان 49
- سوم _ تبیین هویت مرگ در اندیشه های مادی گرایانه 50
- الف) اندیشه اسلامی 52
- 3. مقایسه پیامدهای دو اندیشه اسلامی و غیراسلامی 52
- اشاره 52
- ب) اندیشه غیراسلامی 53
- موضوع های کاربردی در رسانه 53
- 1. میزگردها 53
- اشاره 53
- 2. طرح پرسش های مردمی 54
- اشاره 55
- فصل سوم: موانع، راهکار ها و آسیب های مرگ اندیشی 55
- 1. موانع مرگ اندیشی 55
- اشاره 55
- الف) نسیان 55
- ب) غفلت از مرگ 57
- ج) آرزوی دراز 59
- د) دنیا گرایی 61
- ه_) رهبران فاسد و ستم پیشگان 63
- و) دام های فریبنده شیطان 64
- ز) دوستان ناباب 65
- ح) تکیه بر نیروی جوانی 67
- ط) دور دانستن زمان مرگ 68
- اشاره 70
- الف) مرگ باوری 70
- 2. راهکارهای تقویت مرگ اندیشی 70
- ی) خودبینی 70
- ب) مطالعه پیوسته آیات و روایات مربوط به مرگ 72
- اشاره 72
- یک _ حالت احتضار(جان دادن) 72
- دو _ چگونگی جان دادن خوبان 73
- سه _ چگونگی جان دادن بدکاران 75
- اول _ دیدن حقیقت کردار گذشته و جایگاه خود در آینده 77
- چهار _ مشاهدات هنگام مرگ 77
- سوم _ دیدار ائمه معصوم(ع) هنگام مرگ 79
- دوم _ دیدن فرشتگان الهی 79
- چهارم _ حضور پیشوایان معصوم(ع) در بالین دشمنان 81
- دوم _ سه طایفه از امت اسلام 82
- پنج _ عوامل سخت جان دادن 82
- سوم _ کسی که زکات نپردازد 82
- اول _ ظلم و ستم 82
- پنجم _ نارضایتی والدین 83
- ششم _ خیانت در امانت 83
- چهارم _ نارضایتی شوهر 83
- هفتم _ همکاری با ظالمان 83
- شش _ عوامل آسان جان دادن 84
- دوم _ قرائت قرآن 84
- سوم _ خواندن بعضی سوره ها 84
- اول _ محبت علی(ع) 84
- پنجم _ نماز در شب جمعه 85
- چهارم _ اهمیت دادن به نماز 85
- ششم _ صله رحم و نیکی به پدر و مادر 86
- هفتم _ روزه 86
- هشتم _ کمک به نیازمندان 86
- ج) اندیشه در سرنوشت و مرگ دیگران 87
- نهم _ وضو داشتن 87
- د) شرکت در تشییع جنازه 88
- ه_) زیارت قبور 90
- و) اندیشه در آثار پیشینیان 91
- الف) ناامیدی 93
- اشاره 93
- 3. آسیب های مرگ اندیشی 93
- ب) زهد گرایی منفی 94
- 2. بررسی عوامل آسان جان دادن 95
- اشاره 95
- موضوع های کاربردی در رسانه 95
- 1. احتضار و مسائل مربوط به آن 95
- 4. پرسش های مردمی 96
- 3. بررسی عوامل سخت جان دادن 96
- یک _ تعدیل غرایز 97
- اشاره 97
- اشاره 97
- 1. آثار مرگ اندیشی 97
- اشاره 97
- الف) آثار فردی 97
- فصل چهارم: آثار مرگ اندیشی و پیامد های دوری از آن 97
- دو _ دوری از تکبر 99
- سه _ بیرون شدن از غفلت 100
- چهار _ از بین رفتن آرزوهای طولانی 100
- پنج _ رهایی از گرایش های فریبنده دنیایی 102
- شش _ مراقبه و محاسبه کردار 104
- هفت _ تقویت امید به وعده های خداوند 106
- هشت _ انجام عمل صالح 107
- نه _ زنده دلی و درک واقعیت ها 108
- ده _ جلب محبت خداوند 109
- یازده _ حشر با شهدا 110
- دوازده _ انجام فریضه وصیت 111
- سیزده _ مبادرت بر توبه 112
- اشاره 115
- یک _ رعایت عدالت 115
- ب) آثار اجتماعی مرگ اندیشی 115
- دو _ پایداری در حفظ ارزش های دینی 116
- سه _ پرورش اخلاق اجتماعی 118
- چهار_ تحمل مصیبت ها 119
- پنج _ سرعت در انجام کارهای خیر 120
- اشاره 121
- الف) طغیان غرایز 121
- 2. پیامد های دوری از مرگ اندیشی 121
- ب) بدبینی به خداوند 122
- ج) آماده نبودن برای مرگ و ورود به عالم آخرت 123
- د) فراهم سازی عذاب آخرت در این دنیا 124
- موضوع های کاربردی قابل بحث در رسانه 126
- کتاب نامه 128
امام خمینی: «فکر درباره مرگ و شدت و سکرات آن، همچنین ناراحتی، حرارت، درد و رنج هنگام جدایی روح از بدن، حسرت آدمی در آن حال، جدایی از تمام آنچه بر آن دل بسته است، تاریکی قبر و غربت آدمی در گور، بسیار مؤثر است».(1)
فخر رازی، دانشمند اهل سنت: «هرکس بیشتر به یاد مرگ باشد، قلب او هیچ گاه از خشوع خالی نمی شود و همین امر سبب می شود که او توبه نماید».(2)
موریس مترلینگ، دانشمند غیرمسلمان: «مرگ عبارت است از تولدی جاودانه، در گهواره ای از نور یا آتش. هرکس بخواهد تصور وجود مرگ را از ذهن خود دور کند، یا از آن بگریزد، بیشتر خود را در چنگال آن گرفتار می بیند و شبح مرگ مانع از دیدن همه چیز می شود».(3)
توماس، دیگر دانشمند غیرمسلمان: «تأمل کن! درباره مرگ و اینکه به زودی زندگی به پایان خواهد رسید. پس به وضع خودت بنگر! امروز آدمی اینجاست و فردا اثری از او نیست. هنگامی که او از دید انسان ها خارج می شود، به زودی از یاد آنها خواهد رفت».(4)
بنابراین، مرگ به علت اجتناب ناپذیر بودن، مورد توجه تمام اندیشمندان الهی و غیرالهی قرار گرفته است و همه آنها تأکید دارند که انسان باید همواره در اندیشه مرگ باشد و درنتیجه برای پذیرش آن آماده شود.
د) نکات تربیتی و برنامه ای
د) نکات تربیتی و برنامه ای
1- روح الله موسوی خمینی، اسرار الصلاه، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی رحمه الله، 1378.
2- محمد بن عمر فخر رازی، تفسیر کبیر، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1420 ه_. ق، ج1، ص491.
3- موریس مترلینگ، مرگ، ترجمه: فرامرز برزگر، تهران، کانون معرفت، 1336، ص ؟ .
4- توماس کمپس، اقتدا به مسیح، ترجمه: سعید عدالت نژاد، تهران، انتشارات طرح نو، 1382، ص70.