- اشاره 1
- سرآغاز 1
- اشاره 3
- اهداف طرح 3
- الف) تقویت مبانی اعتقادی مدیران سازمان 3
- ج) وجود میزانی برای سنجش افکار اندیشمندان 4
- ب) کمک به برنامه سازان 4
- اشاره 5
- ساختار بحث 5
- 0 . مباحث تمهیدی 5
- اشاره 5
- 2. اخلاق 6
- 4. تاریخ اسلام 6
- 3. احکام 6
- کاربرد طرح 7
- 5. مباحث روز 7
- اشاره 9
- الف) معنای لغوی فلسفه 10
- 1. معنای لغوی و اصطلاحی فلسفه 10
- اشاره 10
- فلسفه اخلاق 10
- اشاره 10
- ب) معنای اصطلاحی فلسفه 12
- 2. معنای لغوی و اصطلاحی اخلاق 15
- 1.2. معنای لغوی اخلاق 15
- اشاره 15
- 2.2. معنای اصطلاحی اخلاق 16
- 3. تعریف علم اخلاق 17
- 4. تعریف فلسفه اخلاق 17
- 5. تعریف فلسفه علم اخلاق 19
- 6 . اهمّیت اخلاق 20
- 7. اهمّیت فلسفه اخلاق 20
- اشاره 21
- 1. اهمّیت تبیین مفاهیم اخلاقی 21
- 2. إخباری یا انشایی بودن قضایای اخلاقی 22
- 3. منشأ پیدایش احکام اخلاقی 25
- 4. موضوع و محمول قضایای اخلاقی 26
- 5. حسن و قبح در مفاهیم اخلاقی 30
- 6 . فرق علم اخلاق با علم حقوق 34
- اشاره 37
- 1. معنای ارزش اخلاقی و منشأ آن 37
- 2. رابطه ارزش و باید و نبایدها 38
- 3. نقش نیت در ارزش اخلاقی 39
- اشاره 42
- اشاره 45
- 1. مکتب احساس گرایی 45
- نقد و بررسی 46
- 2. مکتب جامعه گرایی 47
- اشاره 47
- نقد و بررسی 48
- اشاره 50
- 1. مکتب لذت گرایی شخصی 50
- نقد و بررسی 51
- اشاره 53
- نقد و بررسی 54
- اشاره 56
- 3. مکتب منفعت عمومی 56
- نقد و بررسی 57
- 1. تعریف کار طبیعی و اخلاقی: 60
- 4. مکتب عاطفه گرایی 60
- اشاره 60
- 2. مبدأ و هدف در کار انسان: 61
- نقد و بررسی 63
- اشاره 67
- 5. مکتب تطورگرایی 67
- 6 . مکتب قدرت طلبی 68
- نقد و بررسی 68
- اشاره 68
- 7. مکتب مارکسیستی 70
- نقد و بررسی 70
- اشاره 70
- اشاره 71
- 8 . مکتب وجدان گرایی 71
- نقد و بررسی 71
- نقد و بررسی 73
- الف) تحقیر فلسفه 81
- ب) تفکیک میان کمال و سعادت 81
- ج) همه احکام وجدان، مطلق نیست 83
- تبیینی دیگر از مکتب کانت 85
- نقد و بررسی 90
- انتقادات اصولی بر نظریه کانت 91
- اشاره 97
- 9. مکتب کلبیون 97
- نقد و بررسی 98
- 10. مکتب رواقیون 99
- اشاره 99
- نقد و بررسی 102
- [1. سقراط (470 _ 399 ق.م.)] 103
- 11. مکتب سعادت و کمال 103
- اشاره 103
- [3. ارسطو (384 _ 322 ق.م.)] 105
- نقد و بررسی 106
- 12. مکتب اخلاقی اسلام 108
- اشاره 130
- 1. مفهوم مسئولیت و منشأ پیدایش آن 132
- اشاره 132
- 2. انواع مسؤلیت 133
- اشاره 133
- نقد و بررسی 135
- 3. مسئولیت از دیدگاه اسلام 136
- اشاره 139
- 1. معنای نسبی و مطلق بودن اخلاق 139
- اشاره 139
- اشاره 140
- 2. مکتب های نسبی گرا 140
- [اهمیّت مطلق یا نسبی دانستن احکام اخلاقی:] 140
- «روح زیبا» 144
- «اصل غاییّت؛ مبنای تعیین حدّ وسط در اخلاق» 144
- [«تفاوت بین دو نظریه مبتنی بر زیبایی»] 145
- «حاکمیت روح و عقل» 145
- «نظریه عقل دوراندیش» 146
- [«نظریه] پسند» 148
- «روح زمان» 149
- «سخن سارتر» 150
- [«نظریه مادیون»] 151
- نقد نظریه کانت 160
- 3. مکتب های مطلق گرا 160
- اشاره 160
- 4. طرح اشکال و پاسخ آن 162
- اشاره 162
- «مفهوم جبن در این حدیث» 166
- «مفهوم بخل در این حدیث» 166
- 5. دیدگاه اسلام 173
- اشاره 174
- 1. معنای رابطه اخلاق بادین 174
- 3. اشتراک لفظی بودن معنویات 181
]ناشایسته است.(1) در این اصطلاح سوم، فرقی بین حال و ملکه نیست، و واژه اخلاق به معنای اخلاق فاضله شامل حالات و ملکات پسندیده _ هر دو _ می شود. (2)
3. تعریف علم اخلاق
علم اخلاق علمی است که درباره انواع صفات خوب و بد و کیفیت اکتساب صفات فاضله و یا دور کردن صفات رذیله بحث می کند، صفاتی که با افعال اختیاری انسان ارتباط دارد. (3)
4. تعریف فلسفه اخلاق
ما پیش از ورود به علم اخلاق این اصل موضوعی را که کارهای خوب و بدی داریم و ملاک هایی برای تقسیم کارها به خیر و شر یا حُسن و قبح وجود دارد، پذیرفته ایم. در فلسفه اخلاق درباره همین اصول موضوعه بحث می شود که آیا ما کار خوب و بد داریم؟ ملاک تقسیم کارها به خوب و بد چیست؟ خوبی و بدی از کجا ناشی می شود؟ (4)
[به عبارت گویاتر] در علم اخلاق، قضایا و گزاره هایی مانند: «ظلم، کار ناپسندی است»، «شجاعت و سخاوت از صفات خوب هستند»، «در امانت نباید خیانت کرد» و «وفای به عهد وظیفه هر انسانی است»، به کار می روند، ولی بررسی کلّی مفاهیمی که در این قضایا به کار می روند مانند ظلم، ایثار، شجاعت، سخاوت، خیانت در امانت، وفای به عهد و نظیر
1- ١. همان، ص 10
2- ٢. فلسفه اخلاق از دیدگاه اسلام، محسن غرویان، بی جا، مؤسسه فرهنگی یمین، 1377 ، ص 12
3- ٣. فلسفه اخلاق، محمدتقی مصباح، ص 10
4- ٤. همان.