فلسفه اخلاق صفحه 173

دروغ گفتن عادت نکند. اسم این «توریه» است. (1)

5. دیدگاه اسلام

خصوصیت دین اسلام، مسئله خاتمیت و جاودانگی است و این امر ملازم است با این که ما اخلاقیات را مطلق بدانیم.(2) [و دیگر این که ]چون مبانی نسبیّت [در احکام اخلاقی ]مورد قبول ما نیست، در نتیجه باید اخلاق را مطلق بدانیم.(3)

نیم نگاهی به برخی پیامدهای نسبی گرایی اخلاقی، بر ضرورت وجود اخلاق جاودانه، صحّه می گذارد. هدف مندی انسان و مسئولیت پذیری او، توجیه حکیمانه تعلیم و تربیت و ترغیب و ترهیب، امکان سخن گفتن از عدالت و ظلم و دفاع از حقوق انسان و مبارزه با تجاوز به حقوق او، تمییز بین فضیلت و رذیلت، خیر و شر، خائن و خادم، پاداش و کیفر، ثواب و عقاب، بهشت و جهنم، دفاع حکیمانه و عقلانی از رسالت انبیا و اولیا و تلاش مصلحان و خیرخواهان، امکان جانب داری از دین کامل و ابدی، امکان ترسیم اصول و معیارهای همگانی برای فهم و شناسایی زشت و زیبای اخلاقی و صدها رکن و اصل دیگر از اصول حیات انسانی که با نادیده گرفتن هریک از آن ها شیرازه حیات بشری از هم خواهد پاشید، همه در گرو تبیین، ترسیم و قبول اصول اخلاقی ثابت و پایدار است. (4)

1- ١. فلسفه اخلاق، مرتضی مطهری، 82 84 و 87 و 88
2- ٢. تعلیم و تربیت در اسلام، ص 139
3- ٣. فلسفه اخلاق، محمد تقی مصباح، ص 186
4- ٤. اخلاق اسلامی، ص32