فرهنگ اخلاقی معصومین علیهم السلام (حرف ب) صفحه 107

نبیند.

9. دو رو بودن

از حضرت علی علیه السلام روایت شده است:

مِنْ شَرِّ النَّاسِ عِنْدَ اللّه ِ عَزَّوَجَلَّ یَوْمَ الْقِیامَهِ ذُو الْوَجْهَیْنِ.(1)

در روز قیامت، یکی از بدترین مردمان نزد خدای عزّوجلّ، آدم دوروست.

10. زود به خشم آمدن

رسول خدا صلی الله علیه و آلهفرمود:

شَرُّ الرِّجالِ مَنْ کانَ سَریعَ الْغَضَبِ بَطِی ءَ الرِّضاءِ.(2)

بدترین مردان کسی است که زود به خشم می آید و دیر خشنود می شود.

بدی ها از نظر اخلاق اجتماعی

اشاره

انسان به حکم اینکه یک موجود اجتماعی است، در اجتماع و با اجتماع زندگی می کند و بر این اساس، با دیگران تعامل دارد. هر گاه این برخوردهای اجتماعی بر اساس عدل باشد، زیبا و خوب، و هر گاه بر اساس عدل نباشد، زشت و بد شمرده می شود.

1. مردم از ترس گزند فرد به او احترام بگذارند

در بعضی از روایات اشاره شده است:

بدترین مردم کسی است که مردم از ترس او از وی کناره گیری کنند.(3)

ترس مردم به خاطر شرارت شخصی، ممکن است به جایی برسد که نه تنها از او دوری گزینند، بلکه برای در امان ماندن از ستم او و گزند دست و زبانش او را مورد احترام قرار دهند. مسلمان کسی است که دیگران از دست و زبان او در آسایش باشند. اگر کردار آدمی به جایی رسید که مردم از ترس به آدمی

1- [1] . همان، ص 2694، ح 9214.
2- [2] . همان، ح 9222.
3- [3] . همان، ص 2691، ح 9193.