فرهنگ اخلاقی معصومین علیهم السلام (حرف ب) صفحه 141

ب) اگر چنین کاری نکنیم؛ یعنی بدون آزمودن، ارتباط و دوستی نزدیک برقرار کنیم، چه آثاری دارد؟

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود:

اگر سه خصلت در برادر خود دیدی، به او امید ببند: حیا، امانت داری و راستی. اگر این سه را ندیدی، به او امید مبند.(1)

امام صادق علیه السلام نیز فرمود:

برادران خود را به دو خصلت بیازمایید. اگر آن دو خصلت را داشتند، با آنها دوستی کن وگرنه از ایشان دوری کن، دوری کن، دوری کن. (حضرت، این جمله را سه بار تکرار کرد و آن دو خصلت عبارتند از): پایبندی به خواندن نماز در وقت خود و نیکی کردن به برادران در روزگار سختی و آسایش.(2)

در پاسخ پرسش دوم که به تعبیر دیگر می تواند بیانگر فلسفه و حکمت آزمودن برادر دینی و دوست باشد، امیرمؤمنان علی علیه السلام فرموده است:

هر کس پس از آزمایش درست، برادری را انتخاب کند، رفاقتش بپاید و دوستی اش استوار گردد. هر کس بدون آزمایش، برادری انتخاب کند، به ناچار، به هم نشینی با بدان دچار خواهد شد.(3)

10. یک استثنا

می دانیم تقاضا کردن از مردم، حتی در زمان سختی و گرفتاری چیز خوبی نیست  و در بسیاری از روایات از آن نهی شده است و این نهی دلالت بر کراهت دارد؛ یعنی چنین درخواستی نامطلوب است. ائمه اطهار علیهم السلام این مسئله را در مورد برادر دینی خوب، استثنا کرده و گفته اند تقاضا کردن از انسان مؤمن، کریم و بزرگوار، آن زشتی و بدی را ندارد.

در روایتی از امام صادق علیه السلام می خوانیم:

1- [1] . همان، ح287.
2- [2] . همان، ح 286.
3- [3] . همان، ح 285.