فرهنگ اخلاقی معصومین علیهم السلام (حرف ب) صفحه 161

1. بردباری درباره حضرت حق، معنای خاص خود را دارد، بردبار آن خدایی است که گناه گناه کاران و مخالفت نافرمانان، او را به تعجیل در عقوبت آنان وادار نمی سازد. او با همه توانایی، بردباری می ورزد و این حقیقت حلم است؛ یعنی با داشتن کمال قدرت، اهل گذشت و عفو بودن. بنابراین، می گویند اگر انسان عاجزی از روی عجز از گناه کسی درگذرد، او را نمی توان حلیم نامید. حلم در جایی معنا دارد که قدرت هم باشد.

از این صفت و اسم الهی می توان به این نکته اخلاقی و اجتماعی رهنمون شد که هر گاه مؤمن در مسند قدرت و حکومت قرار گرفت، باید اهل عفو و گذشت باشد. مدیران جامعه باید از تنها مدیر جهان هستی؛ یعنی حضرت حق درس بردباری بیاموزند که با بردباری اش کارها سامان می گیرد و بدانند که مدیریت بدون بردباری، نازیبا است.

2. واکنش عاقلانه

انسان مؤمن به عنوان عضو جامعه مدنی، با افراد متفاوت در ارتباط است که در این ارتباط ممکن است برخوردهای زیبا و نازیبا صورت بگیرد. در این میان، واکنش انسان ها در مورد برخوردهای نازیبا اهمیت دارد. انسان های ضعیف در مقابل برخوردهای نازیبا، برخورد نازیبا می کنند، ولی مؤمن چون حلیم است؛ در مقابل جهل جاهلان و سفاهت سفیهان، برخورد زیبا و عالمانه از خود نشان می دهد. او در برابر سختی های اجتماعی، بردبار است و عاقلانه حرکت می کند. حوادث نامطلوب نمی تواند در فکر و ذهن او چنان اثر بگذارد که او را از راه حق به در کند یا سبب شود بر اساس هوای نفس عمل کند. در بعضی از روایات که صفات الهی را بیان می کنند، تصریح شده است که خداوند