فرهنگ اخلاقی معصومین علیهم السلام (حرف ب) صفحه 216

بیشتری دارد. مثل این روش آن است که پرنده شکاری، جوجه خویش را برای آموزش پرواز به آسمان بالا می برد و سپس او را رها می سازد تا خود تجربه کند. این پرنده، محبت خویش را از جوجه اش دریغ نمی ورزد، بلکه جوجه را از دور زیر نظر دارد و به موقع، از سقوط بچه جلوگیری می کند و فرزندش را نجات می دهد. دوباره عمل را تکرار می کند تا جایی که جوجه، خود، راه و رسم پرواز را بیاموزد. انسان هم اگر در تربیت فرزند از این روش استفاده کند، آثار مثبتی برای شخصیت فردی و اجتماعی فرزند خواهد داشت. مراقبت غیرمستقیم و کمک کردن به موقع، نوعی اظهار محبت و نوعی پشت گرمی برای فرزند است. هدیه دادن، در آغوش گرفتن، بوسیدن و بازی کردن می تواند مصداق اظهار محبت به صورت غیرمستقیم باشد که فطرت پاک فرزند، این نوع محبت عملی را بهتر می فهمد و قبول می کند.

در این میان، بوسیدن، رفتاری است که اثر شفابخشی دارد و کودک با تمام وجودش آن را می فهمد. بوسیدن فرزند، پیام و زبانی است که نیاز به ترجمه ندارد و معنایی است که نیاز به لفظ ندارد. مادر با قرار دادن لب های خویش بر لب های کودک، تمام احساس و گرمی مادری را بدون واسطه به کودکش منتقل می کند و او هم این معنا را خوب دریافت می کند. بوسه زدن بر گونه های کودک خردسال، آرامشی به کودک می دهد که هیچ رفتار دیگری نمی تواند جایش را پُر کند.

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و ائمه اطهار علیهم السلام در تربیت فرزندان خویش به این نکته ها دقیق توجه داشته اند که نمونه زیر شاهدی بر این مدعا است: «مردی از اشراف  جاهلیت خدمت رسول اکرم صلی الله علیه و آله آمد و دید که ایشان امام حسن و امام حسین علیهماالسلام را که کودکانی خردسال بودند، می بوسد و می بوید. وی به