فرهنگ اخلاقی معصومین علیهم السلام (حرف ب) صفحه 64

الفُقَراءُ عِیالِی وَ الاَغْنِیاءُ وُکَلائی فَمَنْ بَخِلَ بِمالِی عَلی عِیالِی أَدْخُلُهُ النَّارُ وَ لا اُبالِی.(1)

خداوند، قوت و نیاز فقیران را در اموال ثروتمندان قرار داده و فرموده است:  مال و ثروت از آنِ من است و نیازمندان و فقیران، عیال من هستند (یعنی خرج و مخارج آنها به عهده من است) و ثروتمندان، وکیلان من هستند (یعنی وکیل من هستند در رساندن آن مال و ثروت به فقیران). حال اگر کسی (از وکیلان من) از مال من بر عیال های من بخل ورزد، او را داخل آتش سازم و از این کار ابایی ندارم.

نمونه های رفتاری

1. خدا، امثال تو را در میان مؤمنان زیاد نکند

از امام صادق علیه السلام روایت شده است که امیرمؤمنان علی علیه السلام پنج بار شتر خرما برای مردی فرستاد... . مردی به امیرالمؤمنین عرض کرد: به خدا قسم، فلانی از تو چیزی نخواسته است، یک بار از پنج بار برای او کافی است. حضرت فرمود:

لا کَثَّرَ اللّه ُ فی الْمُؤمِنینَ ضَرْبَکَ! اُعْطِیَ اَنَا وَ تَبْخَلُ اَنْتَ؟

خدا، امثال تو را در میان مؤمنان زیاد نکند. من می بخشم و تو بخل می ورزی؟(2)

این حدیث در اصول کافی(3) با تفصیل بیشتری بیان شده که نکته های مهم آن بدین قرار است:

1. آن شخص با توجه به متانت نفسی که داشت، از کسی درخواست نمی کرد، نه از حضرت علی علیه السلامو نه از غیر آن حضرت. از این کار درمی یابیم که انسان تا جایی که ممکن است، نباید فقر و تنگ دستی خود را برای کسی

1- [1] . جامع الاخبار، ص 80، الفصل السابع و الثلاثون.
2- [2] . میزان الحکمه با ترجمه فارسی، ج 1، ص 447، ح 1618.
3- [3] . الکافی، ج4، ص22، باب من أعطی بعد المسأله.