فرهنگ اخلاقی معصومین علیهم السلام (حرف ب) صفحه 96

5. بدی کردن افراد جامعه به یکدیگر

6. فراموشی عملی معاد و آخرت در زندگی مردم

7. زیاد شدن گناه و معصیت

8. تصدّی مسئولیت های اجتماعی از سوی انسان های ناشایست

4. عامل بدبختی و خوشبختی

اگر بخواهیم عامل بدبختی یا عامل خوشبختی را در یک کلمه خلاصه کنیم، باید گفت عامل خوشبختی آن است که انسان بندگی خدا کند و عامل بدبختی آن است که انسان بنده غیرخدا باشد.

وَ اَنِ اعْبُدُونی هَذا صِراطٌ مُسْتَقیمٌ. (یس: 61)

و اینکه مرا بپرستید، این است راه راست.

تفصیل این سخن همان کلام امیرمؤمنان علی علیه السلام به مالک اشتر است که فرمود:

این فرمان بنده خدا، علی، امیرمؤمنان به مالک اشتر پسر حارث است... . او را به پرهیزکاری و پارسایی فرمان می دهد و اینکه اطاعت خدا را بر دیگر کارها مقدّم دارد و آنچه را در کتاب خدا آمده است، از واجبات و مستحبات پیروی کند؛ فرمان هایی که جز با پیروی آن سعادتمند و خوش بخت نخواهد شد و جز با انکار و ضایع کردن آن، شقی و بدبخت نخواهد گردید.(1)

بنابراین عوامل و اسباب خوشبختی حقیقی در موارد زیر خلاصه می شود:

1. ایمان به خدا و قیامت؛

2. پرهیزکاری و پارسایی؛

3. اطاعت و بندگی خدا کردن؛