فرهنگ اخلاقی معصومین علیهم السلام (حرف ب) صفحه 97

4. توجه به دیگران و خدمت به آنان.

حضرت حق تبارک و تعالی در سوره عصر، چهار معیار را برای نجات از بدبختی و زیان حقیقی بیان می فرماید که عبارت است از: ایمان به خدا، عمل صالح، سفارش به حق و سفارش به صبر و ایستادگی.

وَالعَصْرِ إنَّ الإنسَانَ لَفِی خُسْرٍ. إلاَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ. (سوره عصر)

5. انحطاط و ترقی

بحث جامعه خوش بخت و جامعه بدبخت و به تعبیر دیگر، مدینه فاضله و مدینه غیر فاضله با بحث و عوامل انحطاط یا ترقی جامعه فرهنگی ارتباط مستقیم دارد.  عواملی را که موجب اعتلا و ترقی یک جامعه شود، عوامل خوشبختی و سعادت جامعه می نامند. و عواملی را که موجب انحطاط و عقب ماندگی جامعه می شود، می توان از جمله عوامل بدبختی و شقاوت جامعه برشمرد.

شهید مطهری  رحمه الله درباره این بحث می نویسد: «در قرآن مجموعا به چهار عامل مؤثر در اعتلاها و انحطاط ها برمی خوریم:

الف) عدالت و بی عدالتی

قرآن این مطلب را در آیات بسیاری منعکس کرده است. از آن جمله است چهارمین آیه از سوره قصص:

إنَّ فِرْعَوْنَ عَلا فِی الأرْضِ وَجَعَلَ أهْلَهَا شِیَعا یَسْتَضْعِفُ طَائِفَهً مِنْهُمْ یُذَبِّحُ أبْنَاءَهُمْ وَیَسْتَحْیِی نِسَاءَهُمْ إنَّهُ کَانَ مِنَ المُفْسِدِینَ

در این آیه کریمه، پس از آنکه از برتری جویی فرعون که ادعای ربوبیت اعلی داشت و دیگران را به منزله بندگان خود می دانست و از تفرقه افکنی میان