- پیش گفتار 1
- 2. مفهوم گناه در آموزه های دینی 6
- 1. مفهوم و اصطلاح گناه 6
- فصل اول: کلیات و مفهوم شناسی 6
- 3. آثار نیت بر اعمال 8
- 4. گناه و دین گریزی 11
- 5. محدوده پاداش و کیفر 13
- 6 . گناه؛ نوعی بیماری 14
- اشاره 16
- 7. تقسیم بندی گناهان 16
- الف) شرک به خداوند 17
- ج) ایمنی از مکر (عذاب و مهلت) خدا 17
- د) عقوق والدین 17
- ه_) کشتن انسان بی گناه 17
- ب) ناامیدی از رحمت خدا 17
- ط) رباخواری 18
- ز) خوردن مال یتیم 18
- ح) گریز از جنگ و جهاد 18
- و) نسبت دادن زنا به زنان پاک دامن 18
- ی) افسون و شعبده کردن و جدایی افکندن میان زن و شوهر 18
- م) خیانت کردن در غنایم جنگی 19
- ن) نپرداختن زکات واجب 19
- ک) زنا 19
- س) پوشاندن حق 19
- ل) سوگند دروغ 19
- ع) می گساری 19
- ص) پیمان شکنی و قطع رحم 20
- 8 . معیار شناخت گناهان کبیره 20
- ف) ترک نماز و دیگر واجبات الهی 20
- 9. چگونگی تبدیل گناهان کوچک به گناهان بزرگ 22
- الف) پافشاری بر انجام گناهان صغیره 22
- اشاره 22
- ب) کوچک شمردن و بی توجهی به گناه 23
- ج) تظاهر به گناه 24
- فصل دوم: خاستگاه های گناه 26
- 1. فرهنگی 26
- الف) نادانی 26
- اشاره 26
- ج) تبلیغات گمراه کننده 28
- ب) پیروی از قوانین و سنّت های نادرست 28
- د) تقلید کورکورانه 29
- الف) شیوه گزینش همسر 31
- اشاره 31
- ه) نبودن الگوهای شایسته 31
- 2. خانوادگی 31
- ب) عامل وراثتی 32
- ج) تربیت شایسته 32
- د) خوراک حلال و حرام 33
- 3. اقتصادی 34
- الف) محیط اجتماع 36
- 4. اجتماعی 36
- اشاره 36
- ب) نبود شرم اجتماعی 38
- ج) رهبر فاسد و گمراه 40
- د) هم نشین بد 41
- ه) جلب رضایت عمومی و جوّزدگی 43
- الف) شکسته شدن کرامت و شخصیت انسانی 45
- 5. روانی و فردی 45
- ب) شهوت رانی 47
- ج) دنیاگرایی 48
- د) وسوسه های شیطانی 52
- 6 . سیاسی 54
- فصل سوم: پی آمدهای گناه 56
- اشاره 56
- الف) عذاب دنیایی 57
- اشاره 57
- 1. پی آمدهای دنیوی گناه 57
- ب) تغییر نعمت 62
- ج) کاهش عمر 64
- اشاره 64
- یک _ قطع رحم 65
- دو _ دروغ 68
- سه _ زنا 69
- چهار _ آزار پدر و مادر 71
- د) از بین رفتن برکت 72
- یک _ ترک نماز 72
- اشاره 72
- دو _ کم فروشی 73
- سه _ نپرداختن زکات 73
- شش _ خیانت 74
- پنج _ حرام خواری 74
- ه_) پرده دری 75
- اشاره 75
- یک _ شراب خواری 77
- دو _ قمار 79
- سه _ بیهوده گویی 80
- چهار _ عیب جویی 82
- 2. پی آمدهای معنوی گناه 86
- الف) تیرگی قلب 86
- ب) قطع ارتباط با خدا 87
- ج) مانع استجابت دعا 89
- د) انحراف عقیدتی 91
- و) بی بهرگی از قرآن 97
- ه) محروم ماندن از توفیق 97
- ز) مایه غضب الهی 97
- ح) عامل انحراف دیگران 98
- ط) گناه و کوردلی 98
- ی) آتش جان 99
- 3. پی آمدهای اخروی گناه 99
- فصل چهارم: عوامل مصونیت از گناه 101
- 1. باور به حضور خدا 101
- 2. یاد خدا 103
- 3. آگاهی از کرامت انسانی 104
- 4. معاد باوری 105
- 6 . خداترسی و یاد مرگ 108
- 5. ایمان به عرضه اعمال به پیشوایان دینی 108
- 7. پرهیز از هم نشینان بد 110
- 8 . پیروی از معصومین علیهم السلام 112
- 9. خویشتن داری و کنترل نفس 114
- اشاره 114
- الف) مشارطه 117
- ب) مراقبه 117
- ج) محاسبه 119
- د) معاتبه 123
- 10. نقش عبادت در کنترل گناهان 125
- 11. خانواده و بازدارندگی از گناه 126
- اشاره 128
- فصل پنجم: مصداق های گناه در قرآن و حدیث 128
- اشاره 129
- 1. گناه چشم 129
- نگاه نامشروع 132
- پی آمدهای فرو بستن چشم از گناه 134
- 2. دروغ 136
- 3. تهمت 138
- 4. غیبت 139
- 5. ریشخند کردن 140
- 6 . سوگند خوردن 141
- 7. شهوت حرام 142
- 8 . ستمگری 144
- 9. خشم 146
- 10. کینه 148
- 11. بخل 149
- 12. احتکار 151
- 13. دنیادوستی 152
- 14. خیانت 154
- 15. شراب خواری 156
- 16. ناسزاگویی 158
- 17. اسراف 159
- 18. غِشّ 161
- 19. ربا 163
- 20. کبر 164
- فصل ششم: پیروی از هوای نفس و راه های تهذیب نفس 167
- 1. خواسته های انسانی 167
- 2. هواپرستی 170
- 3. پی آمدهای ترک هواپرستی 171
- 4. جهاد اکبر 173
- 5. ضرورت تهذیب نفس 175
- 6 . راه های تهذیب نفس در حدیث 177
- 7. راه درمان هوای نفس 180
- 8 . اصلاح قلب؛ راهی برای گناه زدایی 183
- 9. پی آمدهای مبارزه با نفس 188
- فصل هفتم: حکایت ها 189
- 1. مبارزان با نفس 189
- ابن سیرین و تعبیر خواب 189
- ثروت خدادادی 191
- جوان پرهیزکار 192
- جوان عابد 193
- پوریای ولی و مبارزه با نفس 194
- آهنگر 195
- راهزن 197
- سرنوشت حجاج 199
- 2. گناه و کیفر گناه کاران 199
- سرنوشت قاتل 199
- دشمنی با دوست 200
- اثر گناه 200
- انصاف آدمی 201
- نتیجه پرهیز از گناه 201
- ترس از گناه 202
- موعظه گناه کار 202
- گناه یا طلا 202
- ریزش گناهان 203
- بدترین عقوبت 204
- گناهان کوچک 204
- حجت های حق 205
- راه توبه 205
- مشق شب 206
- یوسف و زلیخا 206
- پس نوشت 207
- کتاب نامه 210
پناه می برم به خدا، از گناهانی که در نابودی شتاب می کنند و مرگ ها را نزدیک می سازند و خانه ها را بی خانمان می کنند و آن گناهان عبارتند از: قطع رحم، آزردن پدر و مادر و دست کشیدن از احسان و نیکی.
رسول خدا صلی الله علیه و آله نیز در حدیثی، آزار رساندن به والدین را موجب شتاب در عقوبت شمرده و فرموده است:
ثَلاثَهٌ مِنَ الذُنُوبِ تُعَجِّلُ عُقُوبَتُها وَ لاتُؤَخَّرُ اِلیَ الْآخِرَهِ: عُقُوقُ الْوالِدَیْنِ وَ الْبَغیِ عَلَی النّاسِ وَ کُفْرُ الاِْحْسانِ.(1)
سه گناه است که در کیفر آن، شتاب می شود و به روز قیامت نمی رسد: نافرمانی از پدر و مادر و آزردن آنها، ستم بر مردم و کفران احسان و نیکی.
_حنان بن سدیر_، یکی از اصحاب امام صادق علیه السلام روایت می کند:
با جمعی در خدمت امام صادق علیه السلام بودیم. در میان ما، [شخصی به نام] میسر بود که سخن از صله رحم پیش آورد. حضرت به او فرمود: «ای میسر! تاکنون چند بار مرگ تو فرا رسیده، ولی هر بار به دلیل صله رحمی که انجام داده ای، خداوند آن را به تأخیر انداخته است. اگر می خواهی عمرت طولانی شود، به پدر و مادرت نیکی کن».(2)
د) از بین رفتن برکت
اشاره
بنا بر برخی آیات قرآن و احادیث امامان معصوم علیهم السلام، برخی گناهان و نافرمانی های افراد، سبب از بین رفتن برکت در زندگی فردی و جامعه می شود. این گناهان عبارتند از:
یک _ ترک نماز
حضرت زهرا علیهاالسلام به نقل از رسول خدا صلی الله علیه و آله درباره رخت بربستن
1- [1] . شیخ طوسی، امالی، ج 2، ص 13.
2- [2] . بحارالانوار، ج 73، ص 84 .